Ritmennt - 01.01.1999, Page 117

RITMENNT
LEYNIMELUR 13 SNÝST f HARMLEIK
þitt, en líka stöku sinnum hljóðlátan dapur-
leilc sem mér hefur kannski ekki orðið eins
starsýnt á en gerir myndina af þér fyllri."
Hann nýtur þess einnig að lesa íslenska
þjóðhætti Jónasar á Hrafnagili, það sé „dýr-
leg bók sem velcur með manni þrá eftir ein-
hverju kyrrlátu og friðsömu og hlýrri, inni-
legri samstöðu milli fólks - sem hin erfiðu
lífskjör kölluðu frarn. Því erfiðleikar skapa
samstöðu, lýðræði, og hið gamla ísland var
víst lýðræðislegra en nokkurt annað land.
Allir voru á sarna báti í baráttunni við erfið-
leikana, rétt eins og við andspænis Þjóðverj-
unum. Nú halda því miður hinir ólílcu hóp-
ar aftur hver sína leið, oft með offorsi."
Eitt lætur Gunnar ekki uppi við vin
sinni, stórkaupmanninn reykvíska: að hann
var, þegar hér var lcomið sögu, orðinn virk-
ur félagi í danska kommúnistaflokknum.
Hann lætur þó skína í hug sinn til komm-
únista þegar hernám Islands ber á góma og í
framhaldi af því undirokun stórþjóða á hin-
urn smærri. Gunnar hafði lesið í „Land og
follc", blaði kommúnista, fréttaskeyti frá ís-
landi um mótmæli gegn áframhaldandi
veru bandarískra hermanna á Islandi og var
skeytið undirritað „Andrésson", sem
Gunnar telur líklega vera Kristin E. Andrés-
son. Það góða við kommúnistana er, segir
hann, að þeir vilja alltaf sýna hinum undir-
okuðu samstöðu: „Hér er Land og follc eina
blaðið sem slcrifar um þessi mál eins og tal-
að væri út úr mínu hjarta - segir einmitt
það sem ég hef alltaf hugsað og sem ég lærði
fyrst af sögu íslands. Og danskir lcommún-
istar eru hér þeir einu sem eru elcki hrædd-
ir við að játa selct þjóðarinnar hreinskilnis-
lega - og þess vegna er þeim úthúðað fyrir
sama slcort á þjóðhollustu og nasistum! En
mér þylcir vænt um slcilyrðislausan stuðn-
ing þeirra við Færeyinga, miskunnarlausa
afhjúpun þeirra á hinu forlcastanlega arðráni
Dana á Grænlendingum."
Næst snýr Gunnar sér að lcvikmyndamál-
um. Hann ræðir fyrst fyrirhugaða námsferð
Haralds og er elclci viss nema Danmörk sé
betri lcostur fyrir hann en önnur lönd. Elclci
svo að slcilja að Danir standi stórþjóðunum
á sporði að öllu leyti, en á hinn bóginn liafi
þeir orðið að læra af erfiðleikunum, tak-
marlcað fjármagn, frumstæð tælci og litlir
upptökusalir lcnúið tæknimenn þeirra til að
beita ímyndunaraflinu. Það sé hreinasta
furða hvað hafi verið afrekað með jafn fá-
tælclegum tælcnibúnaði og þeir hafi mátt
sætta sig við. Hið sama þurfi íslendingar að
gera ætli þeir að framleiða kvilcmyndir. Þeir
geti elclci gert ráð fyrir útflutningi nema í
undantekningartilvikum,- því verði þeir að
halda framleiðslulcostnaði eins milcið niðri
og frekast sé lcostur og gæta ítrustu ná-
lcvæmni í fjárhagsáætlunum.
Gunnar fullvissar Harald um að sér
myndi verða mikil ánægja að geta orðið
honum og hans mönnum innan handar við
handritagerð. Hann bendir honum þó á að
höfundar fræðslumynda verði að þelclcja
efnið af eigin raun,- þetta sé svolítið annað
en semja handrit að leikinni kvikmynd
heima við slcrifborðið sitt. Þannig hafi hann
hjólað í vikutíma um héraðið við Sillceborg
áður en hann settist við að slcrifa handrit að
þeirri mynd um það sem hann sé að leggja
síðustu hönd á. Sé til góð og ítarleg bók um
Hornstrandir geti hann að vísu reynt að
setja eitthvað saman án þess að hafa verið á
staðnum, en þó því aðeins að Haraldur slcýri
út fyrir sér hvað þeir hafi hugsað sér. Hann
113