Ritmennt - 01.01.1999, Qupperneq 125

RITMENNT
LEYNIMELUR 13 SNÝST í HARMLEIK
og hefur vit á slíkum hlutum. Við erum svo
ungir í þessu fagi sem öðrum, að það er ekki
við því að búast að við kunnum allt sem
lcunna þarf. Ég treysti Sören til þess að taka
góðar myndir, en hann þarf eins og allir aðr-
ir myndatökumenn að hafa góðan mann sér
við hlið, mann sem kann það tæknilega og
listræna."
Ekki eru allar ferðir til fjár. Gunnar hefur
í sum af bréfunum frá Haraldi strikað undir
hrósyrði hans um Sören Sörenson með
rauðu og sett við upphrópunarmerki, þ.á m.
þau sem síðast er vitnað til. Framhald sög-
unnar sýnir að það var elclci að raunalausu.
Kómedía eða tragedía - eða
tragikómedíal
Um tilraun Sögu-manna til að gera kvik-
mynd eftir Leynimel 13 munu nú fáar sam-
tíðarheimildir aðrar en handrit myndarinn-
ar, þær fátæklegu leifar af kvikmyndinni
sem eru í varðveislu Kvikmyndasafns ís-
lands og bréf Gunnars í Landsbókasafninu.
Elcki þarf að orðlengja um það að kvik-
myndin varð aldrei að veruleika þó að til
séu úr henni nokkrir bútar. Undirbúningur
myndatökunnar var sem fyrr segir hafinn
þegar Gunnar kom til landsins. Samkvæmt
samningi hans og Sögu-manna átti hann að
dvelja 3-4 mánuði á íslandi og starfa sem
„tæknilegur ráðgjafi" við myndatökuna.
Jafnframt skyldi hann vinna að fræðslu-
myndagerð fyrir Sögu.11
Framhald sögunnar er að finna í öðrum
bréfum Gunnars. Þess er áður getið að hann
hélt jafnan góðu sambandi við fyrrum eigin-
lconu sína, Helgu Kaae, og í bréfi til hennar
sem er skrifað 5. október 1950 er dregin upp
gráthlægileg mynd af kvikmyndun Leyni-
mels 13. Ef treysta má vitnisburði Gunnars
- og ekki verður annað séð en hann sé í
fyllsta máta trúverðugur - tók fúslcið sem
fagmaðurinn danslci var skyndilega flæktur
í út yfir allan þjófabálk. Gunnar skrifar:
Kvilcmyndavinnan gengur hér vægast sagt illa,
en ég er staðráðinn að láta ekkert hagga ró
minni. Eg hef ekki skrifað mikið um það - en ég
get nú eftir á trúað þér fyrir því að þetta er galn-
asta fyrirtæki sem hægt er að ímynda sér, jafnvel
þótt maður hafi rnjög lifandi ímyndunarafl! „For-
stjóri" Sagafilm, Sören Sörenson, er sjálfur mjög
viðfelldinn maður en að öðru leyti gjörsamlega
vonlaus hvernig sem á málið er litið. Hann hefur
ekki minnsta vit á nokkrum sköpuðum hlut en
heldur sig geta allt - eða öllu heldur hann hélt
það, en nú er víst að renna upp fyrir honum ofur-
lítið ljós. Hann hefur tekið nokkrar mjófilmur,
ekkert sérlega góðar, en það geta nú allir amatör-
ar, og aðeins utan dyra, í sólskini - og þá hélt
hann að hann gæti líka tekið leikna mynd í stúd-
íói. Hann var viss um að ef fyrirtækið fengi nýtt
mynda- og hljóðupptökutæki gæti hann gengið
beint inn og „skotið". Honum kom eklti til hug-
ar að gera fáeinar prufu-tökur, þreifa sig áfram
með ljós o.þ.h. Það var ekki fyrr en ég hafði ver-
ið hér í mánuð og róið í honum hvern einasta dag
að hann lét verða af því að festa nokkrar litlar og
alveg ónýtar perur upp í „stúdíóinu" ... Hananú!
Hefði ekki annar filmumaður selt okkur lamp-
ana sína af því hann var að hætta hefðum við
aldrci getað byrjað. Það þýðir ekki að hugsa til
þess að flytja inn rétta lampa frá útlöndum vegna
gjaldeyrisskortsins.
11 Sbr. brcf til Sörcns Sörensonar 20. okt. 1950, Lbs
4153 4to. Ekki eru í safni Gunnars skriflegir samn-
ingar milli hans og Kvikmyndafélagsins Sögu, enda
bendir orðalag bréfsins eindregið til að þeir hafi
aldrei verið annað en munnlegir og heldur óklárir,
hvort heldur sem var um starfssvið Gunnars við
Leynimel 13 eða fræðslumyndagerðina.
121