Vera - 01.02.2000, Blaðsíða 3

L F I Ð A B L
Svarið er meiri sjálfsvirðing
Fátt er nátengdara kjarna kvennabaráttunnar en barneignir. Eitt af grundvallaratriðunum sem
greinir kynin að er að konur ganga með og fæða börn. Sú staðreynd hefur breytt llfi fjölmargra
kvenna sem hafa orðið barnshafandi á óheppilegum tíma, án þess að vera tilbúnar til þess. Og
þótt karlmaður hafi að öllum líkindum verið með I spilinu er það gömul saga og ný að ábyrgðin
lendi á konunni. Eftir það skipuleggur hún líf sitt út frá þörfum og velferð barnsins.
VERA fjallar um ótímabærar þunganir í þessu blaði. Á þessum tímum upplýsingarinnar virðist
mikið skorta á meðvitund ungs fólks um getnaðarvarnir. Á (slandi er hæst tíðni fóstureyðinga
stúlkna á aldrinum 15 til 19 ára, miðað við önnur Norðurlönd. Það sama á við um fæðingar,
unglingamæður eru líka flestar hérlendis. Hvort tveggja er óæskilegt - og eina ráðið að sýna meiri
ébyrgð í kynlífi.
Þegar kemur að umræðu um mikilvægustu baráttumál kvenna er svarið oftast: meiri sjálfsvirðing.
í samskiptum kynjanna er mikilvægt að stúlkur læri strax að huga að því hvað er gott fyrir þær
sjálfar. Þar kemur að gildismatinu, sjálfsmyndinni, því að bera virðingu fyrir líkama sínum og vera
meðvituð um afleiðingar kynlífs. En ábyrgðin er sameiginleg. Strákarnir þurfa líka að sýna ábyrgð
og nota getnaðarvarnir. Á ensku er notað hugtakið reproductive health awareness. Þýðing þess er
ekki þjál í munni en Islendingar verða að tileinka sér inntak þess - læra að hugsa alla leið í stað
þess að llta á llfið sem happdrætti.
L Ú S
Fjórar konur í ríkisstjórn
Islenskar konur eignuðust ekki ráðherra fyrr en
á áttunda áratug aldarinnar. Fram til ársins 1999
var ein kona I rlkisstjórn hámark og þvl er það
fagnaðarefni að ári seinna skuli þær vera orðnar
fjórar.
Ragnheiður Bragadóttir
Enn eitt vígi karlmanna féll þegar Ragnheiður
Bragadóttir var skipuð prófessor við lagadeild
Háskóla fslands. I 90 ára sögu deildarinnar hef-
ur kona aldrei fyrr gegnt prófessorsembætti og
því tími til kominn að þar fái kvenlegt sjónar-
horn verðugan sess.
Jafnréttisnefnd Háskóla íslands
fyrír að gefa út bæklinginn Kynferðisleg áreitni:
fræðsla, fyrirbyggjandi aðgerðir sem undirstrik-
ar þá stefnu Háskólans að þar verði kynferðis-
leg áreitni ekki liðin. I bæklingnum eru góðar
upplýsingar um hvað kynferðisleg áreitni er og
um úrræði fyrir þolendur.
Tölurnar um fjölda ótímabærra þungana hér á landi staðfesta að málin eru ekki I lagi hjá okkur.
Skólakerfið stendur sig ekki og almenn fræðsla um getnaðarvarnir er of lítil. Sem dæmi um fram-
tak stjórnvalda má nefna að kynfræðsludeild á Heilsuverndarstöð Reykjavíkur var lokað árið 1994,
að sögn vegna skipulagsbreytinga, en hún hefur ekki verið opnuð aftur. ( mörgum löndum eru
sérstakar stöðvar (Family Planning Centre) sem sjá eingöngu um fræðslu og útvegun getnaðar-
varna og vlða eru þær ókeypis eða verulega niðurgreiddar. Hér á landi þarf stúlka yfirleitt að fá
viðtal við lækni (og greiða fyrir það) ef hún vill fá pilluna. Þar fer oftast fram leghálsskoðun, sem
margar þeirra óttast, og pillan kostar sitt. Getur verið að læknar komi I veg fyrir að þessu verði
breytt?
Smokkurinn er hins vegar seldur mjög viða, t.d. I stórmörkuðum. Það ætti því að vera hægur vandi
fyrir ungt fólk að nálgast hann. Ef strákarnir sýna ekki þá ábyrgð eiga stelpurnar að gera það. Ung
kona með sjálfsvirðingu vill ráða þvl hvenær hún eignast barn. Hún á ekki að vera feimin við að
eiga smokkapakka I stað þess að treysta á strákinn. Ótímabærar þunganir I sögum um ástir og
örlög hafa löngum verið rithöfundum yrkisefni. Sögur um konur sem fórnarlömb. Eigum við ekki
að vinna að því að slíkar sögur heyri sögunni til?

Hver hafa lagt sitt á vogarskálar jafnréttis?
Hver hafa unnið jafnréttisbaráttunni gagn og hver ógagn?
Sendu Veru ábendingar
®M ' N U S
Karllægir fjölmiðlar
Konur koma lltið fram í Islenskum fjölmiðlum
og myndin sem dregin er upp af þeim er ein-
haef- Niðurstaða nýlegrar fjölmiðlakönnunar er
hrikaleg. I fréttatímum sjónvarpsstöðvanna er
hlutur kvenna I hinu talaða orði aðeins 15%.
Hlutur karlmanna er hins vegar 97,6% þegar
rætt er við stjórnendur fyrirtækja.
Lokun Barnahúss
Það er óviðunandi að gefast upp við að útfæra
hugmyndina um Barnahús. Hún felst I því að
fagfólk vinni saman að þvi að nálgast á varfær-
inn hátt börn sem orðið hafa fyrir kynferðislegri
misnotkun, þegar þau þurfa að mæta I yfir-
heyrslu vegna dómsmála.
Fátækt ungra einstæðra mæðra
31% ungra, ómenntaðra, einstæðra mæðra
eru undir fátæktarmörkum hér á landi, sam-
kvæmt könnun Rauða krossins. Ekki ný sann-
indi en gjörsamlega óþolandi hjá einni rlkustu
þjóð heims.
VERA • 3