Vera - 01.08.2004, Side 24

taka mark á því ef flokkurinn hefur valið
konur til æðstu embætta, eins og t.d. Siv.
Við verðum auðvitað magnvana þegar ekki
er heldur tekið mark á því. Hvað getum við
þá gert?
Svanfríður: Er staðan sem sé sú að regl-
urnar gilda ekki ef þær bitna á körlunum?
Sigrún: Einmitt. Á ákveðnu stigi gilda þær
bara ekki lengur. Varðandi uppgang ungra
karlmanna í Sjálfstæðisflokknum vil ég
segja að það sama gerðist innan Framsókn-
arflokksins. Það varð frægt þegar ég leyfði
mér að tala um strákhvolpa á fundinum
okkar um daginn, en fyrir þremur árum
unnu ungu mennirnir okkar skipulega að
framgangi sínum í Reykjavík. Fólk virtist
bara ekki skilja það þá. Nokkurskonar hall-
arbylting var gerð þegar kjördæminu var
skipt í tvennt.
Þórunn: Ég er alveg sammála ykkur að í
flestum flokkum er orðið viðtekið að stilla
jafnt á lista o.s.frv. Það er bara ekki nóg ef
toppstykkið klikkar síðan og þessu er ekki
fylgt eftir. Þess vegna er það á ábyrgð for-
ystu stjórnmálaflokkanna að framfylgja
jafnréttisyfirlýsingunum. Það hefur tekist,
t.d. á Norðurlöndum og í Bretlandi og
kemur fram í ráðherravalinu. Forystu-
mennirnir ákveða þar að stilla konum upp.
Hinn pólitíski vilji verður að ná alveg til
enda.
Svo bara eitt orð út af drengjadekrinu,
sem ég vil kalla. Það er mjög víða í samfé-
laginu, í fjölmiðlum og í pólitík. Hluti af
því er að mæla þá eftir öðrum kvörðum en
okkur og það er af því að þeir eru normið.
Við þurfum alltaf einhvern veginn að ná
upp í það. Þetta er bara feðraveldið í hnot-
skurn.
Kolbrún: Mig langar að halda áfram með
þetta um flokksforystuna af því þið hafið
bent á að oft sé stillt upp að undangengn-
um prófkjörum. Ég vil segja: Flokksforysta
sem verður þess áskynja að kerfi flokksins
vinnur gegn jafnréttissjónarmiðum, hún
verður auðvitað að grípa í taumana. Hún á
að setja sér jafnréttisreglur og vinna eftir
þeim til þess að niðurstaða í prófkjörum sé
ekki á skjön við þá stefnu sem forystan
þykist vilja fylgja. Það er mikilvægt fyrir
alla stjórnmálaflokka að búa sér til jafn-
réttisstefnu, meira að segja í mínum flokki
sem þó hefur kvenfrelsi sem eina af þrem-
ur meginstoðum sínum. Forysta íslensku
stjórnmálaflokkanna fimm er hins vegar
mjög karllæg - allir formenn flokka eru
karlar, af fimm varaformönnum eru þrír
karlar, þingflokksformenn eru karlar nerna
í einum flokki og varaformenn þingflokk-
anna eru meira að segja líka að meirihluta
karlar. Þegar við horfum á þessa mynd sjá-
um við að hún viðheldur kynjamisréttinu.
Það skiptir auðvitað máli að breyta kynja-
hlutföllum í forystunni. Við verðum alltaf
að vera á þessari vakt.
Sigrún: Finnst ykkur ekki dapurt að við
skulum sitja hér, árið 2004, og vera að ræða
þetta? Þegar ég var að byrja í pólitík á átt-
unda áratugnum var alltaf verið að tala uin
jafnréttismál. Við urðum svo nokkuð
ánægðar og héldunr að þetta væri komið í
höfn. Nú er eins og við séum lent á sama
punkti aftur.
Elísabet: Það kom nú einmitt fram hjá for-
manni Framsóknarflokksins að af því að
flokkurinn hefði staðið sig vel í jafnréttis-
málum hefði hann efni á að stíga til baka.
Hvað finnst ykkur um það sjónarmið?
Sigrún: Mér kom sú yfirlýsing auðvitað
mjög á óvart. Ég er sammála formanninum
að því leyti að hafa verið ánægð með fram-
göngu flokksins í jafnréttismálum og á
þrjátíu ára ferli í pólitík fann ég nánast
aldrei fyrir hindrunum vegna kyns. Hins
SIGRÚN: SAMA MÁ SEGJA UM 500
MANNA FLOKKSÞING SEM KAUS
M.A. SIV SEM RITARA FLOKKSINS.
ÞAÐ HAFA VERIÐ ÓSKRÁÐ LÖG (
FRAMSÓKNARFLOKKNUM AÐ FÓLK
( ÞESSUM TOPPSTÖÐUM GENGI
FYRIR VIÐ VAL í RÁÐHERRASTÓLA.
ÞAÐ VAR SVO MARGT SEM KOM
SAMAN ÞARNA OG MARGAR REGL-
UR BROTNAR SEM URÐU ÞESS
VALDANDI AÐ REIÐIN VARÐ
SVONA MIKIL
vegar er það fráleitt að flokkurinn eigi þess
vegna inneign sem unnt er taka út núna.
Flokkurinn náði árangi og auðvitað á hann
að halda sig á þeirri braut. En mig langar
að kasta öðru hér fram. Höfunr við kannað
hvort kvenráðherrar hafi verið duglegar
við að skipa konur í ráð og nefndir? Það
felast heilmikil völd í því að sitja í slíku.
Mér þætti fróðlegt að gerð yrði úttekt á
því.
Margrét: Það er einmitt mikilvægt að við
skoðum hvaða vopnum við getum beitt í
baráttunni. Ég hef alltaf verið talsmaður
þess að setja eigi lög og reglur þannig að
þau geti hjálpað okkur að finna leiðirnar
og við getum sótt styrk til þeirra. Við kon-
ur þurfum að fylkja okkur saman,
þverpólitískt, um að farið sé eftir jafnréttis-
áætlunum og öðrum fögrum fyrirheitum.
Það þarf líka að vinna betur að samþætt-
ingunni sem hefur greinilega skilað árangri
í nágrannalöndunum. Og það þarf að gæta
þess að þær konur sem komast til valda
skelli ekki bara í góm og hverfi inn í stráka-
hópinn.
Um þetta spinnast fjörugar umræður og
bent er á kynslóðamuninn, þar sem ungar
konur trúa ekki öðru en að þeim séu allir
vegir færir þangað til þær reka sig á. Einnig
er rætt um klisjuna um hæfasta einstak-
linginn og spurt hvort konur eigi ekki að
koma sér upp samhæfðu svari við þeirri
spurningu. Einnig er bent á að alltaf séu
búin til ný viðmið - um leið og konur hafi
náð einum áfanga sé búinn til nýr.
Kolbrún: í sambandi við það sem Sigrún
sagði áðan um val kvenráðherra í ráð og
nefndir, langar mig að benda á að aðeins í
einu ráðuneyti eru konur komnar í meiri-
hluta í yfirstjórninni - það er í umhverfis-
ráðuneyti Sivjar Friðleifsdóttur. Þar er vís-
bending urn að konur leitist við að jafna
hlut kvenna þegar þær hafa aðstöðu til
þess.
Þórunn: Sem betur fer telja ungar konur á
Islandi að þeim séu allir vegir færir. Við
megum ekki gleyma því að við erum þrátt
fyrir allt komnar langt, í samanburði við
ýmis önnur lönd. En það er eitt sem stend-
ur óhagganlegt og það er fjölskylduábyrgð-
in sem enn þá er meira á herðum kvenna.
Margar konur hafa reyndar frestað barn-
eignum og finna ekki fyrir þessu fyrr en
seinna. Svo er annað sem ég vil benda á og
það er að við konur eigum að vera duglegri
við að „hanga í gufunni” eins og karlar gera
24 / 4. tbl. / 2003 / vera