Vera - 01.08.2004, Blaðsíða 28

SKYNDIMYND / EyrúnÓlöfSigurðardóttir
» I Efstahjalla í Kópavoginum býr ásamt eiginmanni
sínum Jónína Eiríksdóttir, 83 ára móðir, amma og
langamma. Hún er Ijósmóðir að mennt og mikill v
femínisti. Barnabarn hennar hitti ömmu sína að máli
og ræddi við hana um líf hennar og lífsskoðanir.
83 ára femínisti
Jónína fæddist þann 5. mars 1921 á Eskifirði, sú þriðja í röð
fimm systkina. Faðir hennar var sjómaður og bóndi en
móðir hennar húsmóðir. Á uppvaxtarárum sínum gekk
Jónína i skóla, hirti um dýrin á heimilinu, lærði að synda í
sjónum og passaði börn. „Ég var alltaf að passa börn og
þótti það voða gaman. Mamma var meðal fárra kvenna í
bænum sem unnu ekki í fiski heldur var heima og kannski
vegna þessa var alltaf stór hópur barna heima. Mér þótti
ég heppin og hafa það fram yfir önnur börn að hafa
mömmu mína heima hjá mér. Mamma og pabbi voru líka
bæði svo gestrisin, heimili þeirra var alltaf opið öllum. Ég
man hvað mér þótti vænt um gömlu konurnar sem komu
að heimsækja mömmu, ein þeirra hét Guðríður og var
vinnukona á nærliggjandi bæ. Hún hafði eignast son með
bóndanum og var góð vinkona mömmu. Þegar ég fermd-
ist gaf hún mér silfurnælu með ekta steini. Ég á næluna
ennþá og hef oft hugsað að þetta hljóti að hafa verið eini
skartgripurinn sem þessi kona eignaðist um ævina."
Jónína lauk barnaskólaprófi á Eskifirði og var 17 ára
þegar hún flutti til Reykjavíkur. 22 ára hóf hún nám í Ljós-
mæðraskólanum. „Mig langaði bara að læra eitthvað og
námið í Ljósmæðraskólanum var ókeypis svo ég sendi inn
barnaskólaprófið mittfrá Eskifirði og vonaði það besta. Ég
fékk svo inni og byrjaði um haustið ásamt ellefu öðrum.
Námið var bæði verklegt og bóklegt og tók á þessum tíma
ár. Við útskrifuðumst 1944 á ári lýðveldisins og ég fór að
vinna á fæðingardeild Landspítalans."
Eftir að hafa unnið í ár á fæðingardeildinni var Jónínu
bent á að sækja um starf á Mæðraheimili Reykjavíkur sem
var til húsa að Tjarnargötu 16. „Heimilið var rekið af Reykj-
arvíkurborg og ætlað einstæðum mæðrum. Konurnar
voru flestar ungar og komu frá efnalitlum fjölskyldum og
mitt starf fólst í að taka á móti þeim og fylgjast með líðan
þeirra fram að fæðingu, en þær komu til okkar á seinni
hluta meðgöngu. Þegar kom að fæðingunni var það ég
sem ákvað hvenær væri rétt að þær færu upp á fæðingar-
deild þar sem þær voru vanalega í nokkra daga áður en
þær komu aftur til okkar. Konurnar voru síðan hjá okkur
með börnin í einhverjar vikur eftir fæðingu og fengu
stuðning og ráðgjöf. Þar sem þær voru flestar að eiga sitt
fyrsta barn kenndum við þeim ýmislegt sem viðkom
brjóstagjöf og öðru."
Það var svo um áramótin 1944 og 1945 sem leiðir Jón-
ínu og tilvonandi eiginmanns hennar, Jóns Hermaníus-
28/4. tbl. / 2003 / vera