Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1906, Page 89

Langmest not hefir Jteykjavík haft af veðdeildinni;
hún ein hefir tekið 3/5 af öllum veðdeildarlánum, en land-
ið alt að eins 2/5.
Hefði veðdeildin ekki verið stofnuð, þá gat Reykja-
víkurbær ekki vaxið á fám árum svo mikið sem fram er
komið. Hvort sá vöxtur er hollur fyrir landið, skal eigi
dæmt um hér. En upphaflegi tilgangurinn með stofnun
veðdeildarinnar var sá: að landið notaði hana meira og
Reykjavík minna. Bankanum er ekki um að kenna, að
svona hefir farið, þvf aldrei hefir hann neitað að lána gegn
veði í jörðum né húsum út um laudið, þegar fullgild skjöl
hafa komið.
Arnessýsla, Þingeyjarsýsla og N.-Múlasýsla hafa notað
veðdeildina mest næst eftir R.vik; en Eyjafjarðar- og
Barðastrandarsýsla minnst.
Það sem helzt hefir verið fundið að lögum veðdei'dar-
mnar er: 1. Að eigi má lána út á jarðarhús nema vá-
tryggð séu og 2. að lánin verði dýr vegna veðdeildar-
hostnaðarins þegar líður á lánstímann.
En meira er úr þessu gjört en satt er, því ef kostnaður
hefði upphafiega verið reiknaður að eins af því, sem hvert
ar er óborgað, þá hefði veðdeildarkostnaðurinn af hverjum
Í000 kr. árlega verið, sem hér segir:
Af lánum til 20 ára 1 kr. 64 au. minni.
— - 25 — 1 — 49 — —
— - 30 — 1 — 35 — —
_ - 35 — 1 — 20 — —
_ - 40 — J — 6 — —
Af þessu sjest að af 100 kr. láni í 40 ár er mismunur-
lnn 10'/2 eyrir á ári, og af 25 ára láni 15 au.
Kostnaðarreikningur sá, sem fylgt er í veðdeildarlög-
UlUlrn, er hinn sami, sem er í flestum erlendum veðdeild-
úm, 0g una menn þar vel við, enda er mismunurinn á
re,kningsmátanum svo lítill, að fæstir ættu að láta sér
aga um hann, ef að öðru leyti er hagsvon af lántökunni.
En þótt svo væri að lántakendur vildu fá þessu laga-
væði breytt, þá er hætt við, að þingið sæi sér það eigi
(75)