Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1944, Síða 74
iið sér mikillar þekkingar og reynslu. Varð skólinn
strax í höndum hans fyrirmyndar kennslustofnun.
Það er sagt um Markús, að honum sé það mest að
þakka, öðrum en Geir Zoega, að farmennskan varð
að virðulegri iðju og atvinnu. Markúsar naut skammt
við sem skólastjóra, þvi að hann andaðist í lok júní
1900 og var þá rétt fimmtugur. — Páll Halldórsson
lók við skólanum að Markúsi látnum og stýrði hon-
um til 1937. Friðrik Ólafsson, fyrrv. skipherra, hefur
stiórnað skólanum síðan. Störf skólans hafa farið
frain í kyrrþey, en hafa eigi að síður orðið iandi
og þjóð mjög mikilvæg. í lok skólaárs 1941 höfðu
útskrifazt úr honum 1046 nemendur, en þá var hálf
öld liðin frá þvi hann brottskráði fyrstu skipstjóra-
cfnin.
IV.
Fram að þeim tíma að konungur gaf íslands-
verzlun frjálsa við alla þegna sína 1787, mátti svo
heita, að ekki væri um annan útflutning af sjávaraf-
urðum að ræða en harðfisk (Platfisk) og lýsi, aðal-
lega hákarlslýsi. En um þær mundir verður sú breyt-
ing á, að saltfiskverkun færist í aukana, enda er bá
farið að heita þeim mönnum styrk, er stofna til
slikrar verkunaraðferðar. Hún mun fyrst hafa verið
tekin upp að ráði á Vesturlandi, og um aidamótin
1800 byrjaði Ólafur Thorlacius, kaupmaður i Bildu-
dal, að afla saltfiski sínum markað á Spáni. Varð
hann fyrstur íslenzkra manna til að selja saltfisk
þangað. En tvímælalaust má telja Guðmund Schcv-
ing, kaupmann í Flatey, aðalfrumherja saltfiskverk-
unar hér á landi. Hann sýndi fyrstur manna í verki,
hversu vanda átti þessa vöru, og jafnframt kenndi
hann löndum sínum aðferðir sínar, með þvi að rita
skilmerkar og fróðlegar ritgerðir um saltfiskverkun.
Fram um 1870 var naumast um nokkra saltfisk-
verkun að ræða á Norðurlandi, en þá tók Trvggvi
Gunnarsson að berjast fyrir því, að þessi verkunar-
(72)