Almanak Hins íslenska þjóðvinafélags - 01.01.1944, Page 78
jafnan fæst á Austfjörðuni, og munu hafa orðið þar
flest 13.
Mjög mikil bylting hafði nú orðið i atvinnulífi
landsmanna, og þó var það í rauninni aðeins for-
boði þess, er siðar varð. Árið 1901 lifðu eingöngu
orðið á fiskveiðum um 9 þús. manns, eða rúm 11%
af þjóðinni, auk þess lifðu 15% jöfnum höndum af
íiskveiðum og landbúnaði, eða alls rösklega 12 þús.
manns. Hlutfallið milli þeirra, er stunduðu landbún-
aðarstörf, og hinna, sem lifðu á fiskveiðum, var nú
orðið ærið breytt. Kauptún voru í örum vexti
viðsvegar um landið. En þrátt fyrir það var svo
komið, þegar þilskipaútvegurinn náði hámarki sínu,
að ráða varð nokkuð af mönnum frá útlöndum á
skipin. Þessi öra sókn fólksins að sjávarsíðunni gat
að vísu haft alvarlegar afleiðingar í för með sér, en
breyttir búnaðarhættir og aukin skilyrði til rækt-
unar drógu úr þessari hættu. Árið 1906 voru fluttar
út um 15% þús. smál. af fiski, og var það fjórum
sinnum meira en 1850. Verðmæti þessa fisks nam
8 milljónum króna. Um aldamótin var verðmæti
fiskútflutningsins orðið um 56% af verðmæti allrar
útfluttu vörunnar.
Lengi framan af urðu menn að tryggja skip sín
erlendis, eða hafa þau ótryggð. Að vísu höfðu verið
stofnuð ábyrgðarfélög á Vestfjörðum og í Eyjafirði,
en þau voru litils megnug, og leið félagið á Vest-
fjörðum skjótt undir lok. Tryggvi Gunnarsson hafði
stntt eindregið að stofnun Hins eyfirzka ábyrgðar-
félags, og þegar menn syðra settu á fót slíkt félag,
kom frumkvæðið frá honum. Ábyrgðarfélag þilskipa
við Faxaflóa var stofnað 1898. Fyrstu árin tók fé-
lagið ekki ábyrgð á hærri upphæð i neinu skipi en
12 þús. kr., en 1906 var ábyrgðarupphæðin hækkuð
upp i 15 þús. kr. Reynt var að fá fyrsta íslenzka tog-
arann tryggðan hjá þessu félagi, en það var ekki
hægt, þvi að hann átti að tryggjast fyrir 35 þús. kr.
(76)