Ægir - 01.11.2002, Blaðsíða 17

17
M AT V Æ L A R A N N S Ó K N I R
stór markaður muni opnast á
komandi árum víðs vegar um
Evrópu. Neysla í Evrópu er sem
fyrr segir mest í Frakklandi en á
eftir þeim koma Spánverjar og
síðan Ítalir. Heimsframleiðsla á
surimi var 580 þúsund tonn árið
1998 (mynd 2).
Ísland og surimi
Íslendingar hafa ekki framleitt
surimi hingað til, en tilrauna-
verksmiðja var sett upp hér á
landi í kringum 1985 þar sem
hvítfiskur var notaður sem hrá-
efni. Niðurstaða tilraunarinnar á
þeim tíma var að hráefnið væri of
dýrt til að vinnslan væri arðbær.
Vannýtt hráefni eins og uppsjáv-
arfiskur hefur ekki verið notaður
þar sem hin hefðbundna fram-
leiðsluaðferð hefur ekki hentað
fyrir feitan fisk.
Framtíðin
Vegna ofveiði á þeirri fiskitegund
sem helst hefur verið notuð í
surimivinnslu (Alaskaufsi) hefur
það hráefni farið minnkandi og
áhugi á að framleiða surimi úr
öðrum fisktegundum hefur auk-
ist. Í því sambandi hefur mikið
verið horft til ódýrara hráefnis,
t.d. uppsjávarfiska. Miklar rann-
sóknir og prófanir hafa verið
gerðar á því hvort hægt sé að nota
t.d síld og makríl sem hugsanlegt
hráefni í surimivinnslu en þrátt
fyrir það er það hráefni lítið notað
í dag. Framleiðsluvaran þykir
ekki hafa nógu góða eiginleika
vegna mikils fituinnihalds og
dökks lits á vöðva og einnig eru
stöðugleiki og heimtur lélegar.
Fyrir um fjórum árum kom
hins vegar fram ný aðferð til þess
að framleiða próteinmassa sem
bætti hefðbundnar aðferðir við að
framleiða surimi. Þessi nýja að-
ferð er líkleg til að bæta verulega
nýtingu í hefðbundinni surimi-
vinnslu en auk þess skapar hún
einnig möguleika á vinnslu á
surimi úr feitum fiskafurðum.
Jafnframt benda niðurstöður til
þess að mögulegt sé að nýta fryst
hráefni til surimiframleiðslu með
þessari aðferð. Eitt af þeim vanda-
málum sem fylgir því að nota
uppsjávarfisk sem hráefni í
surimivinnslu er einmitt vertíðar-
bundið og óstöðugt framboð. Af
þeim sökum vilja framleiðendur
gjarnan frysta hráefnið til að hægt
sé að vinna úr því surimi allt árið.
Ef vinnsla á surimi úr uppsjávar-
Margrét Geirsdóttir.Harpa Hlynsdóttir.
Mynd 1. Hefðbundin aðferð við að búa til surimi og surimiafurð (kamaboko). 1- fisk-
urinn veiddur; 2- skorinn og hreinsaður; 3- flakað; 4- hakkað; 5- þvottur; 6- vatnið
pressað úr; 7- saxað; 8- salti og kryddi bætt í; 9- síað; 10- mótað í kamaboko; 11-
soðið (Lee, 1984).