Ægir - 01.11.2002, Blaðsíða 46

46
F I S K I R A N N S Ó K N I R
Stóra-Bretland og alveg suður
með vesturströnd Evrópu til
Biscayaflóa. Hann er algengur í
kringum Færeyjar og Ísland,
meðfram austur- og vesturströnd
Grænlands og við austurströnd
Norður-Ameríku frá Nýfundna-
landi að 40°N. Gaddakrabbinn
finnst á dýpi allt niður á 800 m,
en er algengastur á 80-200 metra
dýpi. Hann lifir jafnt á hörðum
og linum (mjúkum) botni, en er
algengastur á grýttum botni.
Líffræði og vistfræði gadda-
krabbans í Norður-Atlantshafi er
lítt þekkt þar sem hann lifir að
mestu á miklu dýpi og hefur því
ekki verið veiddur til nýtingar að
ráði. Hann er algengur sem auka-
afli t.d. við humar- og rækjuveið-
ar ásamt netaveiðum ýmiskonar.
Undanfarin ár hefur áhugi á nýt-
ingu gaddakrabbans aukist til
muna og rannsóknir á líffræði
hans og tilraunaveiðar hafa verið
gerðar í Finnmörku í Norður-
Noregi, við austurströnd Græn-
lands og við Nýfundnaland.
Skjaldarlengd krabba
Stærsta skjaldarlengd krabbans
sem gefin er upp er nokkuð mis-
munandi eftir heimildum.
Þannig telur Squires (1990) að
stærsta skjaldarlengdin sé 105
mm hjá hængum og 81 mm hjá
hrygnum. Samkvæmt rannsókn á
gaddakrabba við austurströnd
Grænlands var mesta skjaldar-
lengd 135 mm hjá hængum og
106 mm hjá hrygnum og Christi-
ansen (1972) gefur upp mestu
skjaldarlengd hjá hængum 145
mm.
Hrygnurnar verða kynþroska
við 37 mm skjaldarlengd og
eggjastokkarnir gefa til kynna að
60% þeirra eru eggberandi á
haustin. Í rannsókn á gadda-
krabba í Finnmörku voru hrygn-
ur álitnar kynþroska við skjaldar-
lengd milli 55-66 mm og hængar
við 51 mm. Hrygnur í þeirri
rannsókn báru 5.400-14.200 egg.
Tómir eggjasekkir benda til þess
að eggin klekjist út á tímabilinu
desember til mars. Æxlunarferli
krabbans er um 24 mánuðir.
Gaddakrabbinn makast þegar
skelskipti eiga sér stað, en skel-
skipti og mökun er á tímabilinu
júní-ágúst (Hufthammer 1996).
Hrognin klekjast svo út 18 mán-
uðum síðar og eftir það er u.þ.b.
6 mánaða hvíldarstig.
Gögnum safnað um
gaddakrabba
Hlutfall kynja gaddakrabbans er
mismunandi þar sem hængarnir
eru algengari en hrygnur. Í rann-
sókn á gaddakrabba í nokkrum
fjörðum í Austur-Finnmörku
voru hængarnir 77% en hrygnur
23% og við austurströnd Græn-
lands voru hængar 83% en
hrygnur 17% (Woll og Kjerstad
1995). Fram til þessa hefur
gaddakrabbinn lítt verið rannsak-
aður við Ísland. Þær rannsóknir
sem átt hafa sér stað hafa að
mestu snúist um tilraunaveiðar í
gildrur, en lítið að líffræði
krabbans. Til þess að gera bragar-
bót á þessu hefur frá árinu 1994
verið safnað gögnum um gadda-
krabba í humarleiðöngrum Haf-
rannsóknastofnunarinnar. Mark-
mið þeirrar rannsókna er að meta
dreifingu, þéttleika og stofnsam-
setningu gaddakrabbans á humar-
slóðinni.
Fáar krabbategundir eru
veiddar
Af þeim 79 tegundum krabba
sem tilheyra kóngakrabbaættinni
(Lithodidae) er aðeins bein veiði á
örfáum tegundum. Þrjár tegundir
eru veiddar í Norður-Kyrrahafi
og tvær tegundir við Argentínu
og Chile. Gaddakrabbi og aðrar
skyldar tegundir eru lítt nýttar í
Norður-Atlantshafi, en áhugi fyr-
ir veiðum hefur aukist. Tilraunir
hafa verið gerðar til nýtingar
gaddakrabbans við Noreg, Aust-
ur-Grænland og Kanada sem lofa
góðu hvað magnið varðar. Árið
1995 var gerð rannsókn á gadda-
krabba við austurströnd Græn-
lands m.t.t. nýtingarmöguleika
(Woll og Kjerstad 1995). Þessar
rannsóknir komu í kjölfar viða-
mikilla rannsókna á snjókrabba
við Vestur-Grænland.
Auk snjókrabbans finnast fimm
aðrar tegundir krabba við Græn-
land og þóttu gadda- og tinda-
krabbi þeirra áhugaverðastar til
nýtingar. Mesta veiðin var á 150-
200 metra dýpi og flestar hrygn-
ur fengust á dýpinu frá 101-200
metrum. Mest fékkst af krabban-
um seint á haustin. Mesta kjöt-
innihaldið var í krabbalöppunum
á tímabilinu janúar-febrúar og
október-nóvember, þannig að
besta veiðitímabilið er seint á
haustin og fram yfir áramót á
dýpinu 100-200 metra.
Gaddakrabbinn er lítt eða
ekki nýttur
Gaddakrabbinn sem veiðist við
Ísland er algengur sem aukaafli í