Ægir - 01.03.2002, Blaðsíða 27

27
Æ G I S V I Ð TA L I Ð
Gjaldtaka sem sáttaleið
En frumvarpið hefur ekki bara orðið fyrir ágjöf
stjórnarandstæðinga. Einstaka samflokksmenn sjáv-
arútvegsráðherra hafa ekki farið um það sérstaklega
jákvæðum orðum. Því má spyrja sem svo hvort
ómögulegt sé að setja fram frumvarp til lagasetning-
ar um stjórn fiskveiða sem geti sætt öll sjónarmið.
„Já, það er ómögulegt að mínu mati. Hagsmunirnir
eru svo gríðarlega miklir og mismunandi, til dæmis
á milli landshluta. Því er ekki að leyna að innan
Sjálfstæðisflokksins hafa menn verið mjög andsnúnir
allri gjaldtöku, í hvaða formi sem hún er. Ég væri
því að segja ósatt ef ég hefði ekki átt von á einhverri
andstöðu í eigin herbúðum. Á síðasta landsfundi
kom fram það sjónarmið frá mörgum flokksmönnum
að menn vildu samþykkja einhverskonar gjaldtöku á
sjávarútveginn sem leið til sátta. Það var ekki svo að
menn teldu nauðsynlegt að leggja gjald á sjávarút-
veginn, í hjarta sínu voru menn því mótfallnir. En til
þess að ná sáttum töldu menn rétt að leggja þetta til.
Í máli Einars Odds Kristjánssonar hefur komið fram
að hann er frumvarpinu andsnúinn og það kemur
ekki á óvart. Einar Oddur kemur aldrei í bakið á
manni, ef hann er ósammála kemur hann beint að
manni með sína gagnrýni og ég virði það við hann.
Ég hlusta mikið á Einar Odd þótt ég sé ekki sam-
mála öllu því sem hann segir.“
Skil vel gremju útvegsmanna og sjómanna
Sögulegt samkomulag náðist milli útvegsmanna og
sjómanna um tillögur sem miðuðu að því að framsal
veiðiheimilda yrði takmarkað. Það olli bæði tals-
mönnum LÍÚ og sjómannasamtakanna miklum von-
brigðum að ráðherra skyldi ekki fara að þessum sam-
eiginlegu tillögum samtakanna. Árni M. Mathiesen
segir það vissulega rétt að þessar sameiginlegu tillög-
ur hafi verið sögulegar, en hann hafi hins vegar ekki
getað fallist á þær. „Grundvallarkerfið sem við höf-
um búið við í gegnum tíðina hefur byggst á frjálsu
framsali. Þetta kerfi hef ég aðhyllst og lagt áherslu á.
Það hefur oft verið lagt upp með það í umræðunni að
gegn því að sjávarútvegurinn greiði auðlindagjald fái
hann aukið frjálsræði til hagræðingar. Þrátt fyrir að
ég sé í grundvallaratriðum sammála þessari grein-
ingu útvegsmanna og sjómanna, þá finnst mér ekki
rétt og ekki samræmast því meginmarkmiði að ná
víðtækri samstöðu um fiskveiðistjórnarkerfið, að
breyta svona mikilvægu atriði í kerfinu nánast fyrir-
varalaust. Því má ekki gleyma að við höfum í mörg
ár unnið að þessari endurskoðun kerfisins með m.a.
Auðlindanefnd og Endurskoðunarnefnd og í allri
þeirri vinnu hefur aukið frjálsræði verið grunntónn-
inn. Mér finnst því ekki rétt að ákveða á síðustu
metrum þessarar vinnu að gjörbreyta kerfinu með
því að takmarka framsalið og kippa þannig grunnin-
um undan töluvert stórum hópi manna í sjávarútveg-
inum. Ég trúi því að hægt sé að nálgast þetta vanda-
mál á annan hátt og sérstaklega þegar til þess er litið
að hagsmunaaðilarnir hafa náð samkomulagi um
þetta atriði. Ég hef boðið útvegsmönnum og sjó-
mönnum upp á að við reynum að finna lausn á þessu
án þess að gjörbreyta ákvæði um framsalið og ég veit
ekki betur en menn séu tilbúnir að skoða það. Hins
vegar skil ég vel að útvegsmenn og sjómenn hafi orð-
ið fyrir vonbrigðum með að ég sem sjávarútvegsráð-
herra skyldi ekki fara að þeirra sameiginlegu tillög-
um. Auðvitað hefði ég kosið að geta farið að tillög-
unum og það hefði örugglega gert samskipti mín við
þessa aðila auðveldari. Tilgangur með minni veru
veru hér í ráðuneytinu er hins vegar ekki að gera
mitt líf eitthvað þægilegra - það er ekki útgangs-
punktur í starfi mínu og því komst ég að þessari nið-
urstöðu.“
Fyrst og fremst tæknilegar
breytingar á frumvarpinu
- Er ekki erfitt og óæskilegt að ljúka svo stóru máli
sem endurskoðun fiskveiðilöggjafarinnar er í ósátt
við bæði útvegsmenn og sjómenn?
„Ég held nú raunar að ósáttin sé ekki eins mikil og
kann að virðast. Það hefur meðal annars komið fram
hjá hagsmunaaðilunum að þeir séu tilbúnir að fallast
á gjaldtöku, en ágreiningurinn er um hversu hátt
gjaldið eigi að vera. Það er auðvitað mjög mikilvægt
að útvegurinn sé tilbúinn að greiða gjald og því má
heldur ekki gleyma að stjórnarandstaðan er líka því
hlynnt að sjávarútvegurinn greiði gjald fyrir aðgang
að auðlindinni. Sumum í Samfylkingunni finnst
reyndar að gjaldtakan, eins og frumvarpið gerir ráð
fyrir, sé of lítil.“
Sjávarútvegsráðherra gerir ekki ráð fyrir veiga-
miklum breytingum á frumvarpinu áður en það
verður að lögum, væntanlega áður en Alþingi lýkur
störfum í vor. „Ég sé ekki að ákvæðið um gjaldtök-
una taki miklum breytingum, þær breytingar sem
kunna að verða á frumvarpinu lúta fyrst og fremst að
ákveðnum tæknilegum málum. Nokkrir þingmenn
beggja stjórnarflokkanna hafa gert fyrirvara við
ákveðin atriði. Ég nefni til dæmis hámarkshlutdeild-
ina, þá sérstaklega í ákveðnum tegundum, og síðan
varðandi stærð krókabátanna. Um þessi atriði og
önnur sem kunna að vera skiptar skoðanir um mun
sjávarútvegsnefnd þingsins og þingflokkar stjórnar-
flokkanna fjalla og komast að niðurstöðu.“
Ég skil vel að útvegsmenn og sjómenn hafi
orðið fyrir vonbrigðum með að ég sem
sjávarútvegsráðherra skyldi ekki fara að
þeirra sameiginlegu tillögum.