Dagblaðið Vísir - DV - 29.04.2006, Blaðsíða 46

46 LAUGARDAGUR 29. APRlL 2006
Helgarblað DV
Valur Gunnarsson segir sögur frá nyrsta hluta Noregs, þar sem menn drekka bjór fyrir alvöru karl-
menn, mongólskir koksöngvarar taka lagið á barnum, fáklæddar fegurðardísir ganga með hnífa og aðal-
samgöngufarartækin eru snjósleðar.
Tröllkona frá
Tröndelag Sagöi Vali
I að hún væri á lausu.
iM Ijoskur,
mssmmsam
m B * II r j
hreliKlýiwally
„Það fyrsta sem ég gerði þegar ég
kom í bæinn var að kaupa mér sól-
gleraugu og hníf. Sólin hér norðan
pólbaugs er sterk og snjórinn hvítur,
og því vonlaust að sjá nokkum skap-
aðan hlut sólgleraugnalaus. Sem út-
skýrir kannski hversvegna allir norð-
anmenn eru töffarar. Hnífurinn var
þó ekki liklegur tii að ganga í augun á
neinum. Meira að segja stelpumar
hér vom með stærri hnífa.
Áfengi á íslensku verði
Þó að ég væri kominn til Noregs
var lítið norskt við bæinn að sjá ann-
að en verðið á bjómum. Allir tala
samísku hver við annan og kjósa frek-
ar að tala ensku við aðkomumenn en
tungumál herraþjóðarinnar, þótt þeir
tali það reiprennandi. Sumir sam-
anna minna á Finna í útliti, aðrir em
asískir að sjá, og margir em ljóshærð-
ir og bláeygðir eins og Norðmenn og
Svíar. Það eina sem er hægt að alhæfa
um útlit þeirra er að þeir em talsvert
minni en Skandinavamir.
Bjór fyrir alvöru karlmenn
Hér uppi drekka menn ekki
Sommer Ringnes eins og kveifamar
að sunnan, heldur Mack, sem er
framleiddur í bmgghúsinu í Tromsö,
og er gerður í ferskasta ísvatni. Og
' áfengisvandamálið hér er talsvert,
enda vinna flestir við hreindýrarækt
eða stoðgreinum hennar, og upp úr
henni er ekki alltaf mikið að hafa. Þó
em fjórir silfursmiðir í bænum, enda
þarf mikið silfur til að skreyta hátíðar-
búninga samana, koftana. Þegar þeir
vom enn hirðingjar var ekki hægt að
■ ferðast með pijál eða veraldlegar eig-
ur sem þjónuðu engum tilgangi, en
fólk bætti sér það upp með að skreyta
sjálft sig.
Joikherbergi
Og á hátfðarstundum eins og á
páskahátíðinni, stærstu hátíð Sama,
er allur bærinn klæddur í kofta. Menn
koma saman til að hlusta á hinar mis-
munandi hljómsveitir spila rokk-joik,
kántrí-joik eða einfaldlega hefðbund-
ið joik, og í reyktjöldunum (sem em
sett upp fyrir ffaman hvem bar þar
sem bannað er að reykja innandyra í
Noregi) joika menn í kór eða í kapp
hver við annan. Til að draga úr
hávaðamenguninni hefur einn bar-
inn, Maras, komið sér upp hljóðþéttu
joikherbergi þar sem menn geta farið
irm og joikað af hjartans lyst, komi
þörfin yfir þá. Og það gerir hún oft.
Nautaat eða hreindýrarallý?
Hápunktur hátíðarinnar er þó
heimsmeistarakeppnin í hreindýr-
arallý, sem haldin er á laugardag fyrir
páska. Óstýrilát hreindýr hlaupa á af-
merktri braut með knapann í eftir-
dragi. Stundum verður hann undir
þeim, en hreindýr em léttari en hross
eða naut, og lítil hætta á ferðum. Eins
og með allar íþróttir er hreindýrarallý
nokkuð sem maður þarf að læra að
meta með tímanum, og eftir að hafa
séð nokkra knapa fara framhjá lítur
þetta afit eins út.
Á barnum er aldrei eins
Á bamum er hins vegar alltaf eitt-
hvað nýtt um að vera, enda ekki kafi-
að að fara út á lífið fyrir ekki neitt.
Mongólski koksöngvarinn Yat-Kha
hefur verið nágranni minn meðan á
Kautokeino-dvölinni hefur staðið, og
hef ég fengið að njóta góðs af æfing-
um hans meðan ég hef haldið sífellt
fastar utan um hnífinn. Tröllkona ffá
Tröndelag segir mér að hún sé á
lausu, en ég er of upptekinn við að
horfa á hóp af stelpum frá Alta sem
em tattóveraðar og nærbrókarlausar
og ófeimnar við að sýna hvort tveggja.
Ég verð fljótlega of ástfanginn til að
koma upp orði.
Yat-Kha lætur til sín taka
Mongólski koksöngvarinn er hins
vegar hvergi banginn og stígur upp á
svið og tekur lagið með pönk-joik
söngvaranum Ingor Ánte Áilu.
Undir lok kvöldsins er hann kom-
inn með útjöskuðustu ljósku

s
5S

Hreindýrarallý Er
nokkuð sem Valurseg•
ir að maöur læri að
meta með tímanum.
Koklistir
Ljóskan eyðir meiri tíma á kló-
settinu en virðist nauðsynlegt og
fer svo inn í herbergi til Yat-Kha
þar sem ég reikna með að þau
skiptist á að sýna hvom öðm
hvað þau geta gert með kokinu.
Ég er þó hvergi nærri kominn
með upp í kok af Kautó, en
sænskar stelpur lofuðu mér fari 1
til Kiruna, stálborgar Svíþjóðar,
og ég gat ekki sagt nei. Ég veit þó
að hér eftir mun ég alltaf sakna
þess þegar ég drekk að hafa of-
urölvi fólk í samakoftum í kring-
um mig.
tinm.
■ -.1.

valur Gunnarsson
Verður fljótlega ofást-
fanginn til aö koma upp
orði þegarhann horfir á
hóp tattóveraðra og fá-
klæudra stúlkna afhirð-
ingjaættum.
,Ég er of upptekinn
viö aö horfa á höp af
stelpum frá Alta
sem eru tattóverað-
ar og nærbrókar-
Íausarog ófeimn■
ar viö að sýna
hvort tveggja. Ég
verð fljótlega of
ástfanginn til að
koma upp orði.
plássins upp á arminn, og ég fæ
að fljóta með í leigubílnum.
Þó að tæplega 3000 manns búi í
Kautokeino er bærinn afar dreifður
eins og búast má við af fólki sem átti
forfeður sem bjuggu í tjöldum á víð-
áttum Lapplands, og engar almenn-
ingssamgöngur em þar sem allir
ferðast um á eigin snjósleðum. Því
tek ég farinu fegins hendi.