Freyr - 01.12.1999, Blaðsíða 42

hugmyndir í gerjun yfir sumarmán-
uðina og voru eftir það ræddar í
hörgul á haustfundum hestamanna,
þar á meðal á landsþingi Lands-
sambands hestamannafélaga, for-
mannafundi hjá Félagi hrossa-
bænda, fræðslufundum Félags
tamningamanna um landið og á árs-
þingi ræktunarfulltrúa FEIF. Þá var
hinn árlegi samráðsfundur fagráðs
lagður alveg undir þetta mál enda
mikilvægt eíhi á ferðinni. Samráðs-
fundurinn var að þessu sinni opnað-
ur upp á gátt og öllum, sem áhuga
höfðu, boðin þátttaka.
Svo að stiklað sé á stóru í þróun
þessara hugmynda þá voru ákveðn-
ir hlutir sem komu sterklega fram á
fundunum í upphafi ársins. Þar
kom í Ijós að mjög margir voru á
þeirri skoðun að eiginleikinn feg-
urð í reið væri of lítið veginn í
heildareinkunn, auk þess sem
margir töldu að geðslag væri erfitt
að meta sem slíkt með gildandi fyr-
irkomulagi. Einnig kom glögglega
fram hið markaðslega gildi prúð-
leika á fax og tagl. Út ffá þessum
hugmyndum og reynslu liðinna ára
var sett fram vinnutillaga að
breyttu ræktunarmarkmiði sem var
síðan kynnt síðastliðið haust. Þar
var vægi á fegurð í reið hækkað
verulega með því að flytja vægi af
minna rökstuddum og/eða hreinum
fagurfræðilegum þáttum í bygg-
ingu, s.s. höfði og bak og lend,
ásamt með því að vilja og geðslagi
var þjappað saman í eina einkunn.
Þá var einnig gert ráð fyrir að fiytja
svolítið vægi af fótagerð og rétt-
leika en halda föstu vægi á háls,
herðum og bógum, samræmi og
hófum. í umræðum með hrossa-
ræktendum og hestamönnum, sem
fóru fram sl. haust á hinum ýmsu
fundum, komu fram enn frekari rök
fyrir því að slá saman í eina eink-
unn dómi á vilja og geðslagi og
gefa einkunn fyrir fetgang og prúð-
leika á fax og tagl nokkurt vægi í
ræktunarmarkmiðinu.
Þegar siðan kom til kasta fagráðs
að taka ákvörðun í þessu máli voru
menn almennt á því að málið væri
vel undirbúið, hefði verið þræl-
kynnt og að þær hugmyndir sem
viðraðar hefðu verið hefðu nær
undantekningalaust fengið góðar
viðtökur. Ekkert væri því til fyrir-
stöðu að afgreiða málið.
Nýtt ræktunartakmark var því
samþykkt einróma á desemberfundi fagráðs með eftirfarandi útfærslu:
1. Vægisstuðlar: Höfuð 3%
Háls, herðar og bógar 10%
Bak og lend 3%
Samræmi 7,5%
Fótagerð 6%
Réttleiki 3%
Hófar 6%
Prúðleiki 1,5%
Samtals: 40%
Tölt 15%
Brokk 7,5%
Skeið 9%
Stökk 4,5%
Vilji og geðslag 12,5%
Fegurð í reið 10%
Fet 1,5%
Samtals: 60%
II.Dómsskali:
Óbreytt skilgreining verður á
gildandi dómsskala með eftirtöld-
urn undantekningum:
Vilji og geðslag: Við dóma á vilja
og geðslagi verði stuðst við svipaða
skilgreiningu á dómkvarða og not-
aður hefur verið í gæðingakeppni
um árabil. Lögð verður áhersla á að
teygni sé í takt við það sem best
gerist í kynbótadómum.
Fegurð í reið: Lögð verður
áhersla á að hross hljóti ekki hæstu
einkunnir (9,5-10) fyrir fegurð í
reið nema það sé áberandi glæsilegt
á velli, jafnvel þó að það fari vel.
Þetta er í samræmi við gildandi
dómsskala.
Prúðleiki á fax og tagl: Við dóma
á prúðleika verði skalanum varpað
yfir á hefðbundinn skala, þ.e.
1=5,5; 2=6,5; 3=7,5; 4=8,5; 5=9,5.
Teknar verði einnig upp einkunnir á
heilum tölum frá 5-10 enda hefur
stigun þessa eiginleika gengið vel
og dómarar orðnir þessu vanir.
Bak og lend: Ekki verði mögu-
leiki að breyta einkunn fyrir bak og
lend að aflokinni hæfileikasýningu
(hækkuð/lækkuð) eins og tíðkast
hefur síðustu ár við góða/lélega
nýtingu, enda hefúr vægi verið flutt
af þessum eiginleika yfir á hæfi-
leikana.
Háls, herðar og bógar: Einkunn
fyrir þessa þætti verði einnig fost að
mestu og aðeins breytt í undantekn-
ingartilfellum. Þetta er af þeim
ástæðum að nú hefur vægi á fegurð
í reið verið hækkað verulega.
Einnig var rædd sú hugmynd að
setja af stað rannsóknir sem miði að
því að með atferlisfræði verði byggt
upp hlutlægt geðslagspróf. Kann-
aðir verði möguleikar á þessu og
öllum öðrum hugsanlegum aðferð-
um sem gætu veitt okkur tryggar
upplýsingar um geðslag hrossa. Það
hefur enda berlega komið í ljós að
ýmsir þættir geðslagsins, sem
illmögulegt er að meta gegnum
dómkerfið, eru mjög verðmætir og
mikilvægt að reyna að ná um þá
haldgóðum upplýsingum.
Tæknitekið erfðaefni
Þó nokkrar umræður urðu á árinu
um tæknitekið erfðaefhi, sérstak-
lega með tilliti til útflutnings. í fag-
ráði var ijallað um málið og farið í
saumana á þeim lagaramma sem
málinu er settur. Við þá athugun
kom í ljós að nokkur mikilvæg
atriði í þessu sambandi eru óljós og
var því sett í gang vinna til að fá úr
því skorðið hvort almennt sé hægt
að banna útflutning á erfðaefni
lagalega séð. Einnig var ákveðið að
fá á hreint hvort sá ffæðilegi mögu-
leiki að flytja inn erfðaefni úr ís-
lenskum hrossum sé raunverulega
fyrir hendi. Ekki svo að skilja að
fagráð sé að óska eftir að banna út-
flutning eða leyfa innflutning held-
ur vill það fá skýra heildarmynd af
lagaramma þeim sem þessum mál-
um er settur. Akveðið var að setja af
stað afmarkað rannsóknarverkefni
42 - FREYR 13-14/99