Freyr - 01.06.2000, Qupperneq 19

Uppgrceðslustarf bœnda og landgrœðslunnar, vegna átaks ríkisstjórnarinnar
við að binda kolefni í gróðri og jarðvegi, hefur borið mikinn árangur og
liðlega 6000 hektarar verið grœddir upp á síðustu þremur árum.
um, 20% frá stóriðju og um 7%
frá landbúnaði (Ráðgjafanefnd um
efnahagslega þætti samninga um
minnkun á losun gróðurhúsaloft-
tegunda, Þjóðhagsstofnun 1999).
Þetta hlutfall er óvenjulegt í sam-
félagi þjóðanna.
Þjóðimar sem nefndar eru í 1.
viðauka rammasamningsins um
losun gróðurhúsalofttegunda skulu
hafa mætt skuldbindingum sínum á
tímabilinu 2008-2012, sem til ein-
földunar verður nefnt 2010 hér
eftir.
Arið 1990, sem er viðmiðunarár
Kyotobókunarinnar, var losun kol-
tvísýrings hér á landi 2.147
þúsund tonn, en losun gróðurhúsa-
loftegunda í CO2 ígildum var alls
2.877 þúsund tonn. Spá fyrir árið
2000 í C02ígildum er 3.314 þús-
und tonn, en 3.603 þúsund tonn
fyrir árið 2010. Þá er aðeins miðað
við stóriðju, sem þegar hefur verið
ákveðin, en samkvæmt þessu vex
árleg losun, mælt í koltvísýr-
ingsígildum, um 700 þúsund tonn.
Vegna stóriðjuáforma er líklegt að
aukningin verði mun meiri í
reynd.
Koltvísýringur
- auölind á villigötum
I apríl/maí hefti tímaritsins Con-
servation Voices 1999 birtu Alþjóð-
legu jarðvegs- og vatnsvemdarsam-
tökin þá skoðun að koltvísýringur
sé ekki einvörðungu hættuleg gróð-
urhúsalofttegund, heldur einnig
verðmæt auðlind. Kolefni í formi
C02er meginorsakavaldur gróður-
húsaáhrifa, en þetta sama kolefnis-
atóm í formi lífræns efnis í jarðvegi
er undirstaða fæðuöflunar fyrir
vaxandi fjölda jarðarbúa. Því má á
vissan hátt líta á koltvísýring and-
rúmsloftsins sem auðlind á villi-
götum.
Magn gróðurhúsalofttegunda í
andrúmsloftinu er nú þegar alltof
hátt og það er því ekki nóg að
draga úr losun þeirra til að koma í
veg fyrir hugsanlegar loftslags-
breytingar. Binding kolefnis í
lífræn efni með landgræðslu og
skógrækt er því mikilvirk leið, ef
ekki óhjákvæmileg, til að mæta
hluta af þessum markmiðum lofts-
lagssáttmálans. Slíkar aðgerðir
geta jafnframt veitt þjóðum
nauðsynlegan aðlögunartíma í leit
að leiðum til draga úr losun án
þess að skaða efnahagslíf.
Jafnframt ber að hafa í huga að um
þriðjungur af árlegri aukningu
C02 í andrúmsloftinu stafar af
jarðvegseyðingu, en áhrif land-
hnignunar í heild eru mun meiri.
Stöðvun landhnignunar og end-
urheimt landkosta er því ein af
meginstoðum þess að ná megi
jafnvægi í magni gróðurhúsaloft-
tegunda. Á grundvelli slíkra
skoðana horfa margar þjóðir til
markmiða loftslagssáttmálans í
von um aukið fjármagn til að
takast á við landhnignun og bæta
landkosti. íslendingar eru fjarri
því að vera þar einir á báti.
Langvarandi landhnignun á ís-
landi hefur skapað bæði
möguleika og mikla þörf fyrir kol-
efnisbindingu með landgræðslu,
skógrækt og bættu skipulagi land-
notkunar. Slíkar aðgerðir hafa
mikið þjóðhagslegt gildi, bæði í
nútíð og framtíð, en eru um leið
meðal auðveldustu leiða íslend-
inga til að mæta skuldbindingum
Kyotobókunarinnar.
Kostnaður við bindingu
með landgræðslu
og skógrækt
I loftslagssáttmálanum em ekki
settar takmarkanir á leiðir til að
binda koltvísýring í lífræn efni. Ár-
ið 1997 hófu íslensk stjómvöld sér-
stakt átak í bindingu gróðurs með
landgræðslu og skógrækt í þeim til-
gangi að hafa aukið árlega bindingu
C02 um 100.000 tonn árið 2000
miðað við 1990. Til þessa átaks var
veitt 450 milljónum króna til að
binda þau 22.000 tonn sem á vant-
aði miðað við óbreytta starfsemi.
Verkefnið hefur gengið ákaflega
vel.
í átakinu fellur allur stofn-
kostnaður vegna bindimarkmiða
1990-2000 á það tímabil. Með
beinni deilingu hafa ýmsir
reiknað út að það kosti rúmar 20
þúsund kr. að binda hvert tonn
C02 (450 milljónir kr. og 22 þús-
und tonn), en gæta ekki að því að
þessi stofnkostnaður skilar mik-
illi kolefnisbindingu í marga ára-
tugi. Árlegur kostnaður á hvert
FREYR 6/2000 - 19