Freyr

Árgangur

Freyr - 01.03.2001, Blaðsíða 11

Freyr - 01.03.2001, Blaðsíða 11
antekning. Siðareglur land- búnaðarins þurfa að lúta að fólkinu sem vinnur við landbúnaðinn, búsmalanum og landinu. Fólkinu þarf að búa góð vinnuskilyrði og samfélagsþjónustu, aðbúnaður búfjár þarf að vera góður og umhyggja viðhöfð við hirðingu þess. Við þurfum að umgangast landið með þeim hætti að það skemmist ekki og haldi áfram að gefa af sér fæði og aðrar afurðir, auk þess að vera manninum til ánægju. Matskerfi Á grundvelli ofangreindra gæða- stuðla er unnt að búa til matskerfi fyrir landbúnaðinn sem hjálpartæki við að meta hvernig hann fellur að markmiðum okkar varðandi um- hverfið, hollustu matvæla og sið- fræðina. Allur landbúnaður félli þá undir þetta hvort sem hann er líf- rænn eða hefðbundinn. Þá yrði gef- in einkunn fyrir hvern gæðastuðul, t.d. frá 1-5. Eðlilegt er að stuðlarn- ir hafi mismikið vægi í heildareink- unninni eftir mikilvægi þeirra. Vægi hvers stuðuls getur einnig verið breytilegt milli landa eða landshluta, það sem er stórvanda- mál í einu landi getur verið léttvægt annars staðar. Næstu skref í þróun matskerfis- ins er nákvæmari lýsing á því til hvaða þátta á að horfa þegar gefin er einkunn fyrir ákveðinn stuðul, hvað á t.d. að skoða þegar gefin er einkunn fyrir stuðulinn „tap nær- ingarefna”. Þar má nefna geymslu búfjáráburðar, dreifingartíma áburðar, heildarmagn áburðar á flatareiningu, jarðveg, uppskeru, tegundir í ræktun, hlutfall lands sem er opið yfir veturinn o.s.frv. En það þarf að vera fyrirfram ákveðið hvemig þessir þættir eru notaðir í einkunnagjöfinni. Þetta er í raun svipuð hugsun og í búfjárdómum. Það má hugsa sér mismunandi nákvæmni við mat á stuðlunum eft- ir tæknistigi og mannafla á svæð- inu. Þetta getur verið allt frá ein- faldri einkunnagjöf á staðnum upp í flóknar mælingar með tækjum. Annað skref í þessu ferli er hönnun á einföldum hugbúnaði til að halda utan um gögnin og reikna úr þeim. Matstölurnar væru þá slegnar inn í tölvu á staðnum eða skráðar frá mælitækjum. Hugbún- aðurinn reiknar út niðurstöður fyrir viðkomandi býli og summa margra slíkra mælinga býður upp á niðurstöður fyrir stærra svæði og ýmis konar flokkun á niðurstöðun- um. Lokaorð Síðast en ekki síst er rétt að und- irstrika mikilvægi þess að mats- kerfi sem þetta sé unnið í samstarfi við bændur eða fulltrúa þeirra þannig að sem víðtækust sátt náist um það. Einn tilgangur þess er að hjálpa einstökum bændum til að átta sig á stöðu síns bús og leið- beina þeim við lagfæringar. Kerfið má einnig nota til að gefa mynd af svæðum eða landshlutum með því að skoða ákveðið úrtak af viðkom- andi svæðum. Þá skiptir miklu máli að mönnum sé umbunað fyrir það sem vel er gert og það skili sér til bænda, t.d. í hærra vöruverði. Eg ítreka að við getum ekki einungis gert auknar kröfur til bænda á þessu sviði, við neytendur verðum einnig að leggja okkar skerf á móti. Heimildir Kirchmann, H. & Thorvaldsson, G., 2000. Challenging targets for future agriculture. European Journal of Agronomy 12, 145-161. Guðni Þorvaldsson, 1996. Landbún- aður og umhverfí hans. Ráðunauta- fundur 1996, 22-30. Það þarfað búa vel að fólkinu sem stundar landbúnað, sýna búfé umhyggju og umgangast landið af tillitssemi. Ljósm. Jón Eiríksson. fR6VR 2/2001 - 11

x

Freyr

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Freyr
https://timarit.is/publication/863

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.