Freyr - 01.03.2001, Blaðsíða 25

Áhrif aukinnar
Landshlutaverkefnin
Með afgreiðslu fjárlaga fyrir árið
2001 var landshlutabundnu skóg-
ræktarverkefnunum gefinn byr
undir báða vængi. Stjórnvöld hafa
loks tekið upp þá stefnu fyrir landið
allt að hvetja til ræktunar nýrra
skóga með því að gefa eigendum
og umráðamönnum lands kost að fá
framlög til skógræktar á eigin
landi. Framlög til nytjaskógræktar
á bújörðum hafa reyndar verið veitt
síðan 1970 á afmörkuðum svæðum
og undir ákveðnum formerkjum.
Breytingin nú felst í því að 1)
landshlutabundin skógræktarverk-
efni ná nú til landsins alls, 2) ekki
er lengur eingöngu miðað við það
markmið að rækta skóg til timbur-
framleiðslu og 3) mikil aukning er
á fjárveitingum. Haldi Alþingi
áfram að veita framlög samkvæmt
áætlunum verkefnanna eiga bænd-
ur og aðrir landeigendur um land
allt kost á að taka þátt í skóg- og
skjólbeltarækt.
Mikill áhugi er á þátttöku í þess-
um verkefnum og eru nokkur
hundruð bænda á, sem vilja vera
með, á biðlista. Eftir 2-3 ár verða
skóg- eða skjólbeltaframkvæmdir
hafnar á um 10% jarða í landinu og
stefnir í a.m.k. 30% jarða á næsta
áratug ef dæma má af þróuninni á
innanverðu Fljótsdalshéraði. Þátt-
taka takmarkast í upphafi hvers
verkefnis af hraða undirbúnings en
síðan af þeim fjárveitingum sem
verkefnin fá. Hins vegar má búast
við að fjármagn finnist ef greinileg-
ur áhugi er fyrir hendi.
Markmið með skógrækt
Undir formerkjum landshluta-
bundnu skógræktarverkefnanna er
stunduð skógrækt með þrjú mark-
mið að leiðarljósi, þ.e. til 1) timbur-
framleiðslu, 2) landbóta og 3)
skógræktar
Þröstur
Eysteinsson,
fagmálastjóri,
Skógrækt
ríkisins
skjóls. Þessi markmið fara gjarnan
vel saman og samrýmast þau oft
einnig fjórða algenga markmiðinu
með skógrækt, þ.e. til yndis og úti-
vistar. Þess vegna er iðulega um
fjölnytjaskógrækt að ræða.
I timburskógrœkt er lögð áhersla
á að skapa þá auðlind að skógurinn
gefi einhvem tímann af sér verð-
mæti, einkum í formi viðar. Þetta
ntarkmið setur okkur skorður varð-
andi tegundaval og val á landi, auk
þess að einskorðast við ákveðna
landshluta. Sitkagreni er sú trjáteg-
und, sem mestar vonir eru bundnar
við, en eftir landshlutum geta
rússalerki, alaskaösp, hvítgreni,
rauðgreni og e.t.v. nokkrar aðrar
tegundir einnig nýst til timburfram-
leiðslu. Neðanverðar hlíðar, eink-
um inn til landsins, þar sem jarð-
vegur er sæmilega þykkur, em þau
svæði sem best henta til timbur-
skógræktar. Þótt tilraunir hafi ver-
ið gerðar til að draga svokölluð
nytjaskógamörk þá eru ekki öll kurl
komin til grafar í þeim efnum. Til
eru dæmi þess að skógrækt gangi
illa á svæðum innan þeirra marka,
s.s. í Mosfelli í Grímsnesi og að
hún gangi ágætlega utan þeirra. Til
dæmis er ekki annað að sjá en að í
hlíðum á höfuðborgarsvæðinu, s.s.
Öskjuhlíð og Vífilsstaðahlíð, sé að
vaxa upp timburskógur af sitka-
greni.
Landbótaskógrækt er samheiti
sem nær yfir nokkur mismunandi
markmið. Þau helstu eru skógrækt
til jarðvegsverndar, til uppgræðslu
örfoka lands, til vistheimtar (endur-
heimt birkiskóglendis) og til að
bæta land til nytja, s.s. til beitar eða
til berja- eða sveppatínslu. Hér er
tegundaval talsvert rýmra og gjarn-
an lögð áhersla á harðgerðar og
nægjusamar trjátegundir, s.s. birki,
lerki, stafafuru og elri. Þá eru að
Margir vilja eiga skóg í brekkuni fyrir ofan bæinn. Nú er fátt því til fyrirstöðu.
Myndin er frá Laugabóli í Reykjadal. Ljósm. Þröstur Eysteinsson).
FR6VR 2/2001 - 25