Freyr - 01.04.2001, Blaðsíða 19

til þings. Hann kvað þjóðlendumál-
ið vera eitt stærsta mál sem yfir
bændur, landeigendur og vörslu-
menn lands hefur dunið. Bænda-
samtökin hafa haft mikil afskipti af
málinu, en Sigurður Líndal, próf-
essor, hefur verið bakhjarl fyrir þá
lögfræðinga sem unnið hafa að
málinu fyrir bændur. Stjórn
Bændasamtakanna hefur fylgst vel
með umræðunni. Hann kvað virð-
ingu sína fyrir fyrir alþingismönn-
um hafa hrapað mikið á fundinum í
A-Skaftafellssýslu nú nýverið. All-
ir tjáðu þeir þá skoðun sína að þetta
hefði ekki verið þeirra meining.
Þeir lýstu því jafnframt yfir að þeir
ætluðu að taka til hendinni ef illa
færi. Þeir fóru hins vegar ekki eftir
þeim ábendingum sem Bændasam-
tökin höfðu við lögin áður en þau
voru samþykkt á síðasta ári. Bænd-
ur verða að halda vöku sinni heima
í héruðunum. Þá fjallaði hann um
sauðfjársamninginn og gæðastýr-
inguna og minnti á þá viljayfirlýs-
ingu í sambandi við gróðurvemd
og landgræðslu sem var undirrituð í
tengslum við samninginn. Land-
græðslan virðist helst ekki vilja
koma að málinu, en landbúnaðar-
ráðherra verður að beita sér í þeim
efnum. Hann kvaðst hafa átt sæti í
nefnd þeirri sem endurskoðað hafi
lögin um búfjárhald og beindi því
til þeirrar þingnefndar, sem fengi
málið til umfjöllunar, að hún kall-
aði fulltrúa sveitarfélaganna í
nefndinni fyrir sig. Nefndin sendi
drög að lögunum víða til umsagnar,
en Landgræðslan sendi til baka nýtt
frumvarp. Til að viðhalda hollustu
og hreinleika íslenskra landbúnað-
arafurða verðum við að efla Að-
fangaeftirlitið. Fylgjast þarf vel
með þeim vömm sem fluttar em
hingað, þ.e. landbúnaðarvörum,
rekstrarvörum, áburði o.s.frv.
Hreinleiki náttúmnnar og víðáttan
er það sem heillar útlendinga mest
við Island.
28. Guðmundur Grétar Guð-
mundsson bauð nýja fulltrúa vel-
komna til þings. Hann kvað fjar-
skiptamál vera í miklum brenni-
depli hjá bændum. Helstu þrösk-
uldarnir í dreifbýlinu eru ónóg
flutningsgeta. Búið er að lofa úr-
bótum innan ákveðins tíma, en
vafasamt er að það takist. Ráðgjöf
og fræðsla í landbúnaði mun í
framtíðinni færast meira inn á
þessa braut. Endurhanna þarf vef
Bændasamtakanna vegna þessa. í
samvinnu við aðrar landbúnaðar-
stofnanir er nú í gangi skoðun á
möguleikanum á samrekstri heima-
síða með sameiginlegum gagna-
grunni allra stofnanna á einum
stað. Engu að síður verður hver
stofnun að hafa sinn sérvef með
sínum séreinkennum. Þetta er hluti
af þeirri gagnrýni á Bændasamtök-
in að þau séu ekki nógu dugleg við
að koma sjónarmiðum sínum á
framfæri. Afkoma bænda er ekki
góð, en margt hefur þar áhrif. Staða
búvaranna tekur stöðugum breyt-
ingum á markaðnum, en með auk-
inni samkeppni og opnara umhveifi
verða möguleikar bænda til að
stjóma verði og framboði minni. Þá
er fákeppni á smásölustiginu vax-
andi vandamál. Sú fækkun sem
orðið hefur á landsbyggðinni breyt-
ir búsetuskilyrðum þeirra sem eftir
eru. Stjórn Bændasamtakanna hef-
ur óskað eftir viðræðum við Sam-
band íslenskra sveitarfélaga um
sameiginlegu hagsmunamál, ekki
síst skólamálin, fjallskilamál,
forðagæslu, frágang frárennslis
o.fl. Næsta stjóm samtakanna verð-
ur að halda málinu áfram og ná
samvinnu við sveitarfélögin. Að
lokum fjallaði hann um sauðfjár-
samninginn og kvaðst þeirrar skoð-
unar að ef ekki hefði verið sett inn
ákvæðið um gæðastýringuna hefðu
ekki náðst þeir fjármunir inn í
samninginn sem raun varð á.
29. Arnar Bjarni Eiríksson fjall-
aði um fjárhagsvanda búnaðarsam-
bandanna og kvað einfalt að leysa
hann. Fara verður út í stórfelldan
samruna þeirra þannig að eftir
standi einungis tvær leiðbeininga-
miðstöðvar, þ.e. ein fyrir sunnan og
ein fyrir norðan. Fjarskiptaum-
hverfið í dag er orðið það fullkom-
ið að engir annmarkar ættu að vera
á því að sinna öllu landinu frá þess-
um tveimur stöðum. í framhaldinu
væri síðan eðlilegt að Bændasam-
tökin flyttu starfsemi sína á um-
rædda tvo staði. Við getum ekki
leyft okkur að halda úti svo víð-
feðmu félagskerfi með ekki fleiri,
og sífækkandi, bændur. Velvilji
neytenda í garð bænda um þessar
mundir kann að vera mikill, en
neytendur á Islandi hugsa fyrst og
fremst um verð og fituinnihaldi
varanna eins og glöggt kemur fram
í könnun sem unnin var á vegum
Norrænu ráðherranefndarinnar.
Innflutningur á jógúrt til landsins
jókst um 700% á síðasta ári og inn-
flutningur á ostum um 65%, en alls
jafngildir þessi innflutningur fram-
leiðslu á 20 meðalstórum kúabú-
um. Lágvöruverðskrafan er ekki
síðri hér en í nágrannalöndunum og
því verðum við að halda áfram að
hagræða í framleiðslunni eins og
frekast er kostur. Því höfum við
ekki efni á að hafna tilraun á borð
við NRF-tilraunina. NRF-tilraunin
ætti hins vegar ekki að vera til um-
fjöllunar á búnaðarþingi enda ein-
göngu málefni kúabænda. Að lok-
um benti hann á að ekki væri ólík-
legt að landbúnaðurinn yrði gerður
að einhvers konar skiptimynt í
milliríkjasamningum.
30. Guðmundur Jónsson bauð
nýja fulltrúa velkomna til þings.
Hann ljallaði síðan um búíjársjúk-
dómamálin í Evrópu og benti á að
gin- og klaufaveikin þar tengdist
ekki verksmiðjubúskap, heldur frek-
ar þeim búskaparháttum sem land-
búnaðarkerfi ESB byði upp á, þ.e.
fijálsum flutningi búijár. Við hljót-
um að varast slíkt við umræðu um
inngöngu Islands í ESB. Þá fjallaði
hann um ímynd landbúnaðarins og
kvað þá ímynd geta hrunið til grunna
í einu vetfangi ef upp kæmu tilfelli
salmónellu- eða kamfýlóbaktersýk-
inga. Menn verða að geta staðið við
það, sent þeir eru að tala urn, þegar
fR6VR 3/2001 - 19