Freyr - 01.04.2001, Blaðsíða 16

þann starfa fyrst og fremst að vinna
fyrir íslenska neytendur til að
tryggja matvælaöryggi þjóðarinnar.
Því þarf að tryggja framtíð ís-
lenskrar bændastéttar til þess að
tryggja á sama tíma öryggi þjóðar-
innar. Við verðum að bregðast af
alefli við þeirri vá sem smitsjúk-
dómar valda nú. Viðbrögð við gin-
og klaufaveikifaraldrinum í Bret-
landi hafa ekki verið nógu mikil, en
veikin gæti allt eins verið að berast
til landsins í dag. Það stoðar lítið að
rétta ferðamönnum einhverja bækl-
inga, við verðum að bregðast við af
meiri hörku. Við verðum að gera þá
kröfu til stjórnvalda að þau búi ís-
lenskum landbúnaði viðunandi
rekstrarumhverfi. íslenskir bændur
mega ekki láta reka sig út í þær
ógöngur sem nú blasa við evrópsk-
um landbúnaði. Þá fjallaði hún um
NRF-málið og taldi af og frá að eitt
einstakt tilraunaverkefni í ræktun
nautgripa myndi valda alvarlegum
klofningi innan raða kúabænda eða
félagslegu fári. Áhugafólk hefur
stofnað félög, en heildarsamtök
bænda, BÍ og LK, mega ekki láta
skoðanaágreining um slíka tilraun
flæða eins og bakteríu um allt
starfið. Landssamband kúabænda
mun ekki skorast undan ábyrgð í
þessu verkefni. Hún kvaðst undr-
andi á því skipulagi sem viðhaft
væri í ráðunautaþjónustu landbún-
aðarins. Við höldum úti flatri skatt-
heimtu á bændur til þess að halda
uppi óskilgreindu aðgengi að þjón-
ustu. Breytingar í umhverfi land-
búnaðarins eru örar og við verðum
að tryggja að ráðunautaþjónustan
megni að breytast með. Hvað þarf
marga landbúnaðarmenntaða ráð-
gjafa til þess að sinna íslenskum
kúa- og sauðfjárbúum? Bændur
eiga að getað leitað leiðbeininga
þangað sem þeir kjósa og greiða
fyrir það þangað. Ýmsir telja þjón-
ustugjöld fyrir ráðgjöf slæman
kost, en væri slík ráðgjöf til ein-
hvers gagns ef menn eru ekki
reiðubúnir til þess að greiða fyrir
hana? Það þarf kjark til þess að
breyta og taka upp ný vinnubrögð.
Jóhannes H. Ríkarðsson, Brúnastöð-
um, með börn sín, Kristin Knörrog Rík-
eyju Þöll, við setningu búnaðarþings.
Hún minnti á að u.þ.b. helmingur
inngreidds búnaðargjalds kæmi frá
kúabændum einum og því væri
eðlilegt að þeir velti fyrir sér hvem-
ig fjármununum væri ráðstafað.
20. Aðalsteinn Jónsson bauð nýja
fulltrúa velkomna á búnaðarþing.
Hann kvað það skref afturábak að
viðhafa ekki eins veglega setning-
arathöfn og undanfarin ár. Setning-
arathöfnin hefði nýst vel til þess að
auglýsa mikilvægi landbúnaðarins.
Með henni væri almenningi og fjöl-
miðlum boðið upp á menningar-
sunnudag þar sem fjallað væri urn
viðfangsefni bænda. Þingslitin og
árshátíð gætu í stað þess orðið á
fimmtudegi. Þá fjallaði hann um
fréttaflutning af gin- og klaufa-
veikifaraldrinum í Evrópu sem
minnt hefði sig á þau forréttindi
sem hann nyti af vera íslenskur
bóndi í dag. Við búum við þá gæfu
að bústofnar okkar eru heilbrigðir
og einangrun landsins ætti að
hjálpa okkur við að halda landinu
hreinu. Þá erum við laus við þau
vandamál sem em samfara flutn-
ingi gripa á fæti á milli landa í Evr-
ópu. Þá er varnarlínukerfi í gangi
gagnvart flutningum á sauðfé inn-
anlands sem hindrar dreifingu sjúk-
dóma sem upp kunna að koma um
allt landið. Við eigum einstakan
hrossastofn, mjög sérstakan sauð-
fjárstofn og í kúakyninu býr mikil
auðlind. íslenskir bændur bera hins
vegar ekki réttlátan skerf úr býtum
miðað við gæði framleiðslunnar.
Álögur á þá fara sívaxandi og það
er stærsta verkefni Bændasamtak-
anna að spoma við þeirri þróun.
Hagræða þarf í úrvinnslu hjá af-
urðastöðvunum, en fjárhagslega
sterkar og sjálfstæðar afurðastöðv-
ar eru gmndvöllurinn fyrir því að
bændur fái notið viðunandi af-
komu. Norðurmjólk og SS sýndu
íslenskar landbúnaðarafurðir í Dan-
mörku nýlega með glæsibrag.
Ýmsir hafa efasemdir um gæða-
stýringarákvæði sauðfjársamnings-
ins, en gæðastýringin mun fyrst og
fremst verða til þess að auka mögu-
leika sauðfjárbænda til að hafa
tekjur af framleiðslu sinni. Sóknar-
færin felast þannig í nákvæmu
skýrsluhaldi, bókhaldi og upplýs-
ingum um viðfangsefnið. Mikil-
vægt er að línur fari að skýrast
varðandi landnýtingarmálin, en
augljóst er að hugmyndir fulltrúa
bænda í þeim efnum eru ólíkar
þeirra Landgræðslumanna. Efling
kynbóta og leiðbeiningarstarfs er
grunnurinn að bættri framleiðslu.
Kúabændur verða sjálfir að taka
ákvörðun um hvort gera eigi NRF-
tilraunina og meta niðurstöður
hennar ef í hana verður farið. Varð-
andi þjóðlendumálin benti hann á
að þegar hefði verið farið að gæta
þeirrar tilhneigingar í dómurh
Hæstaréttar að efast var um eigna-
rétt manna á landi áður en þjóð-
lendukröfurnar komu fram. Að lok-
um boðaði hann flutning tillögu um
að skipuð verði uppstillinganefnd
til að auðvelda stjómarkjör.
16 - fR€YR 3/2001