Freyr - 01.12.2003, Blaðsíða 42

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22
Aldur
öflun lauk, ekki var vitað hvar
hrossin voru niðurkomin eða þau
höfðu verið flutt úr landi. Til þess
að nýta allar þessar ófullkomnu
upplýsingar var beitt aðferðafræði
endingargreininga (survival an-
alysis). Endingarföllin voru metin
bæði með hefðbundinni Kaplan-
Meyer aðferð og líkani sem kennt
er við Prentice og Gloeckler
(1978). Aðferðafræðin er ekki
rakin frekar hér en þess í stað vís-
að á Ducrocq (1997), Ducrocq
(1999a), Ducrocq, (1999b) og
Klein og Moeschberger (1997).
Mynd 1. Endingarföll. Fallið fyrir hryssur er táknað með þríhyrningum en
hesta með ferningum. Punktalínur tákna 95% öryggismörk. Kaplan-Meyer
aðferð.
urshópa. í eldri hópnum (fæddum
1980-1985) er mjög ójafnt kynja-
hlutfall, 256 hryssur en aðeins 86
hestar. Skýrist það af því að fæð-
ingamúmerakerfíð er tekið upp
um 1990 og hross fædd fyrir þann
tíma fengu því fæðingamúmer
síðar, oft í tengslum við ættemis-
skráningar eða þátttöku í kynbóta-
sýningum.
Ræktendur/eigendur voru alltaf
beðnir um að tilgreina ástæðu
þess að hross drapst eða það var
fellt. Þegar ástæður vom fjölþætt-
ar var skráð ein meginástæða. í
þeim tilfellum, sem hross féllu
varanlega úr notkun en vom ekki
felld fyrr en einu eða fleiri ámm
síðar, vom þau skráð “dauð” árið
sem þau féllu úr notkun til að fá
réttari mynd af endingu þeirra.
Aðferðir
Stór hluti hrossanna í rannsókn-
inni var enn á lífi við lok gagna-
öflunar og endanleg afdrif þeirra
því í raun óþekkt. Annað megin-
einkenni gagnanna er að ekki
tókst að fylgja hluta hrossanna
eftir allt til þess dags sem gagna-
Skýribreytur
* Sex breytur vom prófaðar til að
kanna áhrif ýmissa þátta á end-
ingu:
* Kynbótamat. Aðaleinkunn
kynbótamats (frá 2002).
* Kyn.
* Notkun. Skilgreind var tímháð
breyta og greint á milli þess
hvort hrossin vom notuð til
reiðar, ræktunar og svo upp-
vaxtarárin frá fæðingu ffam að
tamningu (eða folaldseign).
* Aldurshópur. Greint á milli
aldurshópa úrtaksins, þ.e. hross
fædd 1980-1985 og 1990-
1991.
* Almanaksár. Tíminn sjálfur
notaður sem mælikvarði á ut-
anaðkomandi aðstæður.
* Uppmni, þ.e.a.s. hjá hvaða
ræktanda hrossin vom fædd.
Ahrif skýribreytnanna voru
prófuð með chi-kvaðrat prófi og
útgáfa Maddala af skýristuðli
(R2M) var notuð til að meta hve
hátt hlutfall mismunandi líkön
skýrðu af heildarbreytileika gagn-
anna. R2M má túlka svipað og R2
fyrir hefðbundin línuleg likön
(Schemper, 1992 eftir Maddala,
1983). Allir útreikningar vom
framkvæmdir með forritapakkan-
um “Survival Kit V3.12” eftir
Ducrocq og Sölkner (2000).
Mynd 2. Endingarfall. Hestar og hryssur saman. Prentiœ og Gloeckler likan.
142 - Freyr 10/2003