Freyr - 01.09.2002, Blaðsíða 15

verða samfellt í 3-4 mánuði, sem
er svipað og við gemm núna í
Selfosshúsinu. Við erum að beita
verðstýringu til að þetta takist,
þannig að afúrðaverð á hefð-
bundna sláturtímanum er lægra
en á undan og eftir. Þetta þýðir
ekki að við náum hærra verði
fýrir afúrðir, sem falla til utan
hefðbundna tímans, heldur erum
við að jafna aðstöðu innleggj-
enda.
Hjá öðrum sláturleyfishöfum er
þetta meira spuming um markað-
inn, en hjá okkur um að nýta hús-
in, sem og að vera með ferskt
kjöt á innanlandsmarkað og til
útflutnings.
Þegar ég ber saman aðstöðuna
á Hellu og í Djúpadal fýrir hart-
nær 20 ámm og Klaustur í dag,
en þetta em að mörgu leyti sam-
bærileg hús, þá er orðin smávegis
þróun til lækkunar á kostnaði og
aukinna afkasta.
Hins vegar hafa komið til meiri
hreinlætis- og gæðakröfur og svo
stóraukinn kostnaður við að losna
við sláturúrgang. Þar hafa Islend-
ingar verið að gangast undir kröf-
ur ESB þar sem hvarvetna em
mikil landþrengsli og kröfúmar
eftir þvi. Það kostar okkur yfir 20
milljónir kr. á ári að losna við
sláturúrgang. Hann fer annars
vegar í Kjötmjölsverksmiðjuna
og er svo urðaður að hluta, hvom
tveggja með æmum kostnaði. í
þessu tilliti tel ég okkur ganga of
langt með okkar landrými að
gera urðun svo svona dýra sem
og það skilar sér inn í verð til
neytenda.
Aðalvandamál kindakjötsins er
það að frysta verður svo stóran
hluta af því og það er dýrt að
reka frystigeymslumar. Þetta
sleppa hinar kjöttegundimar við.
En hvernig lítur kjöt-
markaðurinn út m'ma?
Eg hef komið nálægt þessum
málum í 18 ár og á þeim tíma hef
ég aldrei séð eins ískyggilega
stöðu á kjötmarkaðnum og nú er
uppi. Það er núna gríðarlegt of-
framboð á svínakjöti og það er
framundan holskefla af kjúkl-
ingakjöti. Þetta er slíkt kjötsmagn
að það mun setja allan kjötmark-
aðinn í uppnám.
Hin hraða aukning í svínakjöt-
inu hefúr þrýst verði á því undir
framleiðslukostnað, þannig að
einhverjir framleiðendur munu
hellast úr lestinni eða bankamir
taka við rekstrinum. Sem dæmi
má nefna að í fýrra vomm við að
greiða bændum 240 kr. á kg
svínakjöts en núna 180 kr. á kg.
I fýrra hækkuðum við verðið í kr.
255 á kg fýrir jólin en það verður
trúlega engin slík jólahækkun í ár
að óbreyttu. Innanlandsmarkaður-
inn fyrir kjöt er um 22 þúsund
tonn á ári. A næsta ári má vænta
þess að á þann markað bætist við
1500-2000 tonn bara einungis af
kjúklingakjöti.
I ljósi þessa hlýtur maður að
hafa áhyggjur af stöðu kinda-
kjötsins. Þó að menn séu
óánægðir með samdrátt í sölu
þess á árinu þá tel ég að siðustu
ár hafí náðst þar merkilega góður
árangur miðað við aðstæður,
vegna þess að atlaga allra annarra
kjöttegunda hefúr verið verulega
og þessar tegundir hafa mátt sæta
verðlækkun, á sama tíma og
sauðijárbændur hafa þó séð
hækkun á hverju ári.
Nú hefúr maður hins vegar
miklar áhyggjur fýrir næstu tvö
misseri. Það, sem hefur truflað
kindakjötið mikið, er ræktunar-
stefnan í sauðíjárrækt og þá þarf
að líta nokkuð aftur í timann. Þar
er ég einkum með fituna í huga.
Það var of seint bmgðist við, við
að draga úr fitusöfnun fjársins og
það er enn mikið af ám sem skila
of feitum dilkum.
Þetta er að tmfla innanlands-
söluna jafnt og útflutninginn. Ég
get nefnt sem dæmi að Noregur
tekur ekki við nema tveimur
mögmstu fituflokkunum sem em
hjá okkur um 30-35% af kjöt-
magninu. Þar með eykst hlutfall-
ið af feitari flokkum sem fara í
eitthvað annað. Það er ekkert
hægt að gera við feitasta kjötið
annað en að útbeina það og fjar-
lægja fituna og það kostar sitt.
Við höfum verið að láta þetta
endurspeglast í verðinu. T.d. í
verðlistanum sem við emm nýbú-
in að gefa út þá emm við að færa
niður um verðflokk frá íýrra ári
nokkra feita flokka og fæmm
einn magrari flokk upp. Ljóst er
að ræktunarstefnan var þama
langt á eftir en ég vona nú sé bú-
ið að söðla um, a.m.k. víðast
hvar. Við vitum að sjálfsögðu að
fita er nauðsynleg að vissu marki
til að kjötið verði meyrt og ljúf-
fengt. Fita inni á milli vöðva-
þráðanna er mjög æskileg en fólk
vill ekki sjá fitu utan á kjötinu.
Hvað varðar kjötsöluna þá tel
ég að unnist hafi góður vamar-
sigur í kindakjötinu síðustu ár þó
að salan hafi dregist svolítið sam-
an og það er merkilegt að nú í
sumar, þegar svínakjöt hefúr ver-
ið á endalausum útsölum, að þá
skuli kindakjötssalan hafa haldið
hlut sínum og vel það miðað við
sama tíma íýrir ári.
Neysla á kjöti, eins og á mörgu
öðm, er íhaldssöm en með því
verði sem er nú í gangi þá mun
salan flytjast meira yfir á svína-
kjötið og ætla má að sala á því
aukist um þetta 10-20% á ári
næstu árin.
I könnun sem Bjarni Dagur
Jónsson gerði fyrir Markaðsráð
kindakjöts um markaðsstöðu
kindakjötsins þá kemurfram að
það hefur sterka gæðaímynd en
veika stöðu i verðsamkeppni.
Það er margt sem hefúr áhrif á
Freyr 8/2002-15 j