Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Síða 38

18
TÍMARIT ÞJÓÐRÆKNISFÉLAGS ÍSLENDINGA
hefir réttvísin dæmt þig, en nú á al-
þýðan eftir að kveða upp sinn dóm.
Þú verður kosinn þingmaður að ári.“
— Þessi spá Sigurðar læknis rættist,
því þetta ár lagði Einar Thorlacius
niður þingmensku þar eð stjórnin
bannaði sýslumönnum þingsetu,
nema þeir settu löglærðan mann til
að reka embættisstörf þeirra, meðan
þeir sætu á þingi. Aukakosning fór
fram vorið 1889 í Norður-Múlasýslu.
Bauð Jón sig þá aftur fram til þing-
farar, en móti honum Sigurður pró-
fastur Gunnarsson á Valþjófsstað.
Við fyrri kosninguna höfðu allir em-
bættismenn sýslunnar fylkt sér á
móti Jóni, að undanteknum séra
Sveini Skúlasyni á Kirkjubæ og
Einari lækni Guðjohnsen á Vopna-
firði. Og nú var þeim enn meira
kappsmál að fella Jón, enda var séra
Sigurður hið vænlegasta þingmanns-
efni og vinsæll. En svo lauk kosn-
ingunni, að Jón var kosinn með 16
atkvæðum yfir. Eftir það náði Jón
kosningu nær mótstöðulaust til 1899.
Þá hljóp á snurða milli hans og kjós-
enda, er málið um leysing vistar-
bandsins kom til umræðu. Jón fylgdi
fast leysing vistarbandsins. En
bændur í Múlasýslum og hinir þing-
menn Austfirðinga voru allir á móti
því máli, nema séra Lárus Halldórs-
son. Var fundur haldinn af 200 kjós-
endum á Þórsnesi, úr báðum sýslun-
um fyrir kjörfund 1893 og var þar
rætt um málið af kappi. Voru aðeins
6 atkvæði með málinu; skoruðu þá
margir vinir Jóns á hann að breyta
stefnu í því máli, svo þeir gætu veitt
honum fylgi, og bar einn þeirra fram
tillögu um það á fundinum. Þeirri
tillögu svaraði Jón þannig: „Ég býð
mig fram til þingmensku, eins og ég
hefi lýst yfir, og ég fylgi málinu um
leysing vistarbandsins eins og ég
bezt get. Það eru 3 mánuðir til kjör-
fundar, og nægur tími fyrir þá, er
ekki vilja veita mér lið, að vera sér
úti um annað þingmannsefni. Skoð-
un minni breyti ég ekki, enda mund-
uð þið ekki virða mig meira, þó ég
seldi sannfæring mína fyrir atkvæði
ykkar.“ — Úrslitin urðu þau, að eng-
inn annar bauð sig fram.
Árið 1900 bauð Jón sig ekki fram
til þingsetu. Olli því heilsubrestur.
Vorið 1902 bauð hann sig aftur fram
til þings, og varð baráttan aðallega
milli hans og Jóhannesar sýslumanns
Jóhannessonar, bæjarfógeta á Seyð-
isfirði. Var sú kosning sótt af miklu
kappi og hafði Jón enn sem fyr alla
embættismenn á móti sér, að við-
bættum öllum hreppstjórum, nema
tveimur. Lauk þeim bardaga þannig,
að Jón varð hlutskarpari, fékk 6 at-
kvæði fram yfir sýslumann. — Hefir
Jón oft sagt í gamni síðan, að af því
hann sé kominn á raupsaldur, þá
verði hann að hæla sér af því, að
hann sé sá eini, er borið hafi gæfu
til að standa á kjördegi yfir höfuð-
svörðum fornvinar síns Jóhannesar
sýslumanns.
Ummæli merkra manna um Jón á
þingárum hans eru:
„Fjallkonan“ 1889: „Hinn nýi
þingmaður, Jón frá Sleðbrjót, reynd-
ist vel. Hann fylgdi fast sínum
flokki, en sýndi þó í ýmsum málum,
að hann hefir sjálfstæðar skoðanir.“
Palladómar Valdimars Ásmunds-
sonar um þingmenn 1894: „Jón á
Sleðbrjót er ekki fríður sýnum, en
glaðlegur og einarðlegur. Hann er
vel máli farinn, hefir snjallan róm
og skýran og getur verið bituryrtur