Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Blaðsíða 55

ÚTVERÐIR NORRÆNS ANDA OG NORRÆNNA FRÆÐA 35
segja mönnum eitthvað lítilsháttar
af kynnum mínum við sænsk-finn-
lenzka fræðimenn og andleg við-
fangsefni þeirra, einkum þau sem
kynnu að verða íslenzkum lesendum
terdómsrík.
Svíar þeir er í Finnlandi búa á
suður og vesturströnd landsins og í
skerjagarðinum og á Álandseyjum
rúmlega helmingi fleiri en íslend-
ingar — hafa þá sérstöðu meðal
Norðurlandabúa, að ekki allfáir
þeirra og a. m. k. flestir fræðimenn
þeirra skilja og tala finnsku, sumir
Jafnvel rússnesku. Annars er sænska
þeirra, hvað framburð snertir einna
keimlíkust íslenzku af öllum Norður-
iendamálunum. Fram á 19. öld voru
Þeir auk þess höfðingjar Finnlands
°§ þegar Finnum sjálfum óx þjóð-
^kni og fiskur um hrygg litu þeir
a þessa Svía nokkuð svipuðum aug-
Urn og við Dani á sama tíma. Varð
Sa leikur fljótt nokkuð ójafn, þar
sem sænskir Finnlendingar voru
ekki nema svo sem 12—13% af allri
þjóðinni, og þótt lög væru sett til
a® tryggja jafnrétti þjóðanna og
Ungnanna þá var það eigi allfá-
^jennur flokkur Finna, sem vildi
§ eypa Svía með húð og hári og hafa
einn sið og eina tungu í einu landi.
oru sænskir Finnlendingar mjög í
Varnarstöðu þegar ég var þar vetur-
ínn 1924—25, en þegar ég heimsótti
Pa í fyrrahaust (1951), var mér sagt
a etttr síðasta stríðið við Rússa
efði öllum slíkum ýfingum verið
Samt sem áður er aðstaða
via í Finnlandi mjög lík þeirri, sem
s endingar hafa í Vesturheimi. Þeir
erÖa að fylkja sér þétt um þjóð-
6rui sitt til þess að halda því í horfi.
egar maður siglir undir Finn-
landsströnd, þá virðist landið vera
einn samfelldur klettagarður ekki
hár, en kafinn barrskógi á svipaðan
hátt og sumstaðar mun mega sjá við
strendur Nýja-Skotlands og Ný-
fundnalands. En alólíkt er þetta ís-
lenzkri landsýn með berum háum
tindafjöllum eða flötum jöklum.
Jafnvel eftir að upp lúkast sund og
siglt er inn í skerjagarðinn er hver
eyjan annari svipuð að hæð og lit:
rauðar granítklappir og dökkgrænn
barrskógur. Öðruvísi er að sjá land-
ið úr lofti, þá er hver eyjan annari
ólík og mergðin svo mikil að mann
sundlar. Sömuleiðis sést að hér er
eiginlega engin munur á landi og
legi, því að landið er jafnfullt af
vötnum, tjörnum og pollum og hafið
af eyjum, hólmum og skerjum, og
þótt Finnland hafi verið kallað þús-
und vatna landið, þá eru vötn þess í
raun og veru mörgum sinnum fleiri.
Get ég tæplega ’hugsað mér fegurri
sjón en að horfa á þetta víravirki
láðs og lagar, granítklappa og barr-
skóga, vatna og fljóta úr loftinu.
Hending olli því að ég fór til Finn-
lands haustið 1924. Svíi í Uppsölum,
Rolf Nordenstreng að nafni, mikill
íslendingavinur, hafði skrifað mér á
ágætri íslenzku og ráðið mér að fara
til prófessors Hugo Pippings í Hels-
ingfors til að læra hljóðfræði. Ekki
varð þó af því námi hjá honum, held-
ur stundaði ég það á hljóðfræði-
rannsóknarstofu háskólans í Helsing-
fors hjá finnskum fræðimanni, pró-
fessor Franz Aima, sem var svo
elskulegur að lesa mér fyrir á
sænsku, þótt ég væri þá að kalla eini
nemandi hans. Þar vann þó með mér
ungur finnlenzkur hljóðfræðingur,
Erik Lagus að nafni, en bæði hann