Tímarit Þjóðræknisfélags Íslendinga - 01.01.1952, Page 93

UPPHAF BYGÐA ÍSLENDINGA í N.D.
73
sem þá vanhagaði um og jarðir
þessara eldri bænda gáfu af sér.
Þar lærðu íslendingar líka hin réttu,
handtök, sem hvert starf krafðist
°g alla hérlenda bændavinnu sem
bezt varð á kosið, því þessir menn
voru orðnir þaullærðir í lífsins
bændaskóla.
Meðan íslendingar dvöldu hjá
Uótólfi norska komu þangað 1. júlí
tveir landskoðendur frá Nýja-
Islandi, Jón (sveita-)læknir Jónas-
s°n, Skagfirðingur, (faðir Jónasar,
sem hér er áður getið) og Gísli Jó-
hannsson, Húnvetningur, er vestur
flutti 1874. Fóru þeir næsta dag
vestur að Tunguá að skoða þar land-
ið. Voru þeir í þeirri landskoðun í
rúma fjóra daga og hafa að líkind-
Um valið sér þau, þótt ekki flyttu
þeir suður það ár, en verða samt
baðir eða hvorugur að teljast með
iandnámsmönnum þessa árs. Þeir
Mgðu aftur af stað til Nýja-íslands,
asamt Jónasi syni Jóns læknis, sama
baginn (6. júní) og Jóhann Hallsson
Uutti alkominn í bæ sinn.
Uftir þetta og fram yfir áramót
er ekki getið annara landleitenda
eu Karítasar Árnadóttur, móður
Jóns J. Hörgdals. Sótti hann hana
tU Winnipeg, þá nýkomna að heim-
an> ásamt lítilli stúlku, Jónínu að
nýfni. Var Karítas amma hennar og
óstra. Komu þau til Jóhanns Halls-
s°nar 6. nóvember.*
Nokkrar ekrur plægðu þeir Jó-
ann Hallsson og Gísli Egilsson á
endum sínum þetta ár, því 12. apríl
^9 ritar Jóhann Schram, að Jón
órgdal hafi herfað og sáð „fyrir
Pa ba og Gísla.“ Um stærðina á
akri Gísla mun ókunnugt, en um
akur Jóhanns segir Framfari (II., 32),
22. september 1879, að hann sé hálf
fimta ekra að stærð og Jóhann
Hallsson mesti hveitibóndi í ný-
lendunni og búist við að uppskera
sín verði þrjátíu mælar (bushel —
60 i ensk pund) af hverri ekru. Er
frétt þessi höfð eftir Pálma Hjálm-
arssyni, skilorðum bónda frá Nýja-
Islandi, sem ferðaðist um nýbygð
íslendinga í Dakota. En séra Friðrik
J. Bergmann segir ekrurnar hafi
verið tvær, sem hann lét plægja
fyrsta sumarið, sem hvor hafi af
sér gefið 40 mæla af hveiti haustið
1879, og það sama sumar (1879) hafi
fjórar ekrur verið plægðar í viðbót.
Hveitið segir séra Friðrik, að hafi
verið „slegið með verkfæri því, er
„cradle“ nefnist. Það er orf og ljár
og hrífa í einu. Hrífan er aðeins
4—5 tindar ofan á ljánum og jafn-
langir honum. Var hveiti þetta það
haust flutt á einum uxa fimm mílur
til að fá þresking á því hjá inn-
•Gu'Sni Tómasson frá Snóksdal flutti al-
farinn til Dakota þetta ár og settist aS í
Pembina, og vel getur veriö, aS fleiri hafi
sezt þar aS þetta ár en um er vitað, en
PriSrik Bjarnason, bróSir Samsonar, er
séra FriSrik telur meS GuSna til þessa
árs, mun ekki hafa flutt úr Nýja-Islandi
fyrr en meS bróSur sínum áriS eftir. Og
Kristján Kristjánsson og Bjarni GuS-
mundsson Dalsted, er Minningaritið (um
50 ára hátíSina) telur til þessa árs, koma
ekki til nýlendunnar eSa Dakota þetta ár.
Kristján er þar fyrst á ferS, aS því er séS
verSur, um miSjan janúar næsta ár — í
ferS meS séra Páli, en ekki snemma í des-
ember 1878, eins og sumir skýra frá, því
þá kom séra Páll 1 nýlenduna frá Chicago.
Munar þetta aSeins tæpum hálfum öSrum
mánuSi, en breytir ártalinu. En Bjarni
flutti frá Winnipeg' til Pembina 1879, en
kom til Hallsson 26. apríl 1880 og „tók
land sama dag“. ÞaS, að hann kom til
Dakota 1877, þegar hann vann á einum
RauSárbátnum, á ekkert skylt viS land-
nám þetta.