Tónlistin - 01.06.1946, Síða 27

TÓNLISTIN
25
J4ur &
iemann:
TÓNLISTARHEITI OG TÁKNANIR
IVIEÐ SKÝRINGUHf
Frh.
chaconne (fr.), ciacona (it.),
gamall hægur ítalskur dans í takti
% með siendurteknum fárra takta
löngum ostinato-bassa.
chalumeau (fr.), gömul frönsk lijarð-
pipa, formóðir klarinettunnar (ó-
bóið þróaðist út frá þýzku hjarð-
pipunni); af því er komið nafnið á
djúpa registri ldarínettunnar
(,,schalmei-registur“), og áður
fyrr tilvisun i gömlum klarínettu-
rödduin að blása tiltekinn stað
áttund neðar en skrifað stóð.
chanson (fr.), lag, söngur, sóna,
„kanzóna“.
chant sur le livre = egl.: söngur upp
úr bókinni, „lesa frá blaðinu“;
kontrapunktur án undirbúnings,
sem tíðkaðist á timum diskantus-
tónsmíðanna á 12. öld (c o n t r a p-
punto alla mente).
hjálpað til að glæða tónmennt okkar, þá
má þó aldrei ganga fram hjá íslenzku
frumherjunum, scm á sínum tíma lyftu
hér Grettistökum mörgum og undir-
bjuggu starf útlendinganna; án þessara
íslendinga, sem fyrstir sýndu lands-
mönnum hljóðfæri og nótur, kenndu
þeim a'ð spila og syngja, lesa og skrifa,
hefði erlendum tónlistarmönnum veriS
algjörlega ofaukið hér norður við heim-
skaut. — Vegna þeirra orða höfundar-
ins, að „engum komi til hugar að sækja
hljóðfæraleikara til útlanda" til að spila
chantre (fr.), söngmeistari, stjórn-
andi, „kantor“.
chantrelle (fr.), söngstrengur, heiti
á e-streng fiðlunnar, fyrr nieir líka
nafn á efsta streng lútunnar.
charivari (fr.), háreysti, gauragang-
ur.
charleston, nýlegur ameriskur dans i
takttegundinni %, lagið misgengt
eða „synkóperað“, taktáherzla í
undirspilinu á 4. fjórðapartsnótu.
chef d’orchestre (fr.), hljómsveitar-
stjóri, „kapellumeistari“.
chelys (gr.), egl. „skjaldbaka“; lijá
Grikkjum nafn á lýrunni, á 16. og
17. öld heiti á lútunni.
chevalet (gr.), stóll á strokhljóðfær-
um.
chiave (ít.), lykill; chiave transport-
ate eða chiavette var lykillinn
kallaður á 16. öld, þegar farið var
að flytja hann milli línanna á
á gildaskálum, þá skal það tekið fram, að
stutt er síðan að eitt veitingahús i
Reykjavik fór fram á að fá leyfi til að
flytja inn fjóra hljóðfæraleikara frá
Danmörku, svo að framboðið á islenzk-
um hljóðfæraleikurum sýnist eftir því að
dæma ekki vera ýkja mikið enn og tæp-
lega fullnægja eftirspurninni. „Tónlistar-
félagið" ætti að vanda betur til mál-
flutnings fyrir sína hönd næst þegar það
þarf að kunngera mikinn boðskap lítils
og lokaðs tólf manna áhugamannafélags.
Ritstjórinn.