Tónlistin - 01.06.1946, Page 36

34
TÓNLISTIN'
Hljómleikalíf
Reykjavíkur
Roy Hickman hefir til aö bera skól-
aÖa rödd, sem hann beitir af næmu inn-
sæi í myndauðugri metSferÖ fjölbreyti-
legra verkefna. Stúlkuna á harÖaspretti
með straujárnið og sagnsönginn eftir
Loewe, Edward, gerði hann með slípaðri
bariton-rödd sinni að eftirminnilegum
myndum tónrænnar lifðar. Aðaleinkenni
Hickmans er persónulegt látleysi hins
trausta söngvara, sem aldrei lætur innan-
tómt tilfinningainnihald eitt saman verða
sér helzta keppikefli, heldur formar hann
lögin eftir tilgangi þeirra, spinnur tónlin-
una til enda i einföldum en þó djúpum
þjóðlögum, klífur dramatísk hámörk í
stórfenglegri tónbyggingu Sibeliusar og
ljóðar óð skógarins í léttum og mjúkum
ljóðsöng. Victor Urbantschitsch lék und-
ir af næmri samlögun.
Björn ólafsson lék fiðlukonsert Beet-
hovens með mjög góðri leikni, en betur
hefði fiðluleikarinn mátt kafa í ómælis-
dýpt hæga kaflans og seiða fram „út-
gripið í fjarskann“. Bezt tókst spánskur
dans frá Kúbu eftir Saint-Saéns, sem
leikinn var með suðrænum léttleika; Moz-
art-túlkunin var samstíllt með ágætum
en myndaði sem hreinræktuð kammer-
músík, með fingerðum tónbálki sinum
og viðkvæmum, ósamræmi í efnisskránni
innan um orkesturverk og alþýðumúsík.
Hér hefði verið betur viðeigandi að láta
fiðluverk með þungum og viðamiklum
píanóhljómum skipa sæti heiðmeistarans
frá Vín, t. d. fiðlusónötu eftir Christian
Sinding eða annað álíka kjarnmikið flutn-
ingsefni í anda symfóníumeistaranna
Wagners og Beethovens. Árni Kristjáns-
son var hinn ábyggilegi samherji Björns
við píanóið og átti drjúgan þátt í sam-
eiginlegu afreki listamannanna.
Listamannaþingið 1945 bauð upp á
tvenna hljómleika, sem því rniður voru
ótrúlega illa sóttir, og er leitt til þess
að vita, að listamenn landsins skuli ekki
eiga meiri ítök hjá hljómleikagestum, er
þeir koma saman til að birta ávöxt fag-
urrar iðju sinnar. Upptaktur hins tónlist-
arlega þáttar þingsins var flutningur á
sex íslenzkum þjóðlögum fyrir strok-
hljómsveit eftir Hallgrím Helgason: Ver-
öld snjöll með véla rún, Járnhurð enn,
Eg skal kveða við þig vel, Runnin upp
sem rósin blá, Söðladrekinn sélegur,
Iijaltalín og hripið. Strokhljómsveit Tón-
listarskólans flutti þennan lið ásamt
tveimur dönsum eftir Jón Nordal undir
stjórn Victors Urbantschitsch. Jón Nor-
dal átti annað verk á hljómleikunum, Syst-
ur í Garðshorni: Ása — Signý — Helga,
fyrir fiðlu og píanó leikið af Birni Ó-
lafssyni og Árna Kristjánssyni, sem auk
þess spiluðu fiðlusónötu eftir Karl Run-
ólfsson í fjórum köflum; loks uppfærði
strokkvartett Tónlistarskólans „Strengja-
kvartett" eftir Helga Pálsson. Karl bygg-
ir sónötu sína á stefi frá Jóni Grunn-
víking Ólafssyni, sem hann söng við er-
indi úr Lilju Eysteins Ásgrímssonar
„Fyrri menn er fræðin kunnu.“ Hefir
Karl treyst þessu smávaxna tónkími
um of til þess að standa undir mikilli
tónsmíð með öfugu tritonus-bili sínu.
Afleiðingin verður skortur á efnivið í
trausta stefjasmíð, sem leiðir af sér ým-
isskonar þrautalendingar, svo sem van-
hugsað pizzicato og arpeggio, er ekki bæt-
ir formið né gefur fiðlunni tækifæri til
lagrænnar útrásar, þótt verkið sé hlað-
ið talsverðum örðugleikum í útfærslu og
samleik. Jón Nordal leikur í dönsunum
við léttan og áhyggj ulausan tón með kon-
serterandi fiðluparti, sem líkist einfaldri
„spilmúsík". Hins sama gætir og í fiðlu-
verkinu; kraftar hans leyfa ekki enn, að
verulega skerist í odda, og voru syst-
urnar því gæddar svo sterku ættarmóti,
að vel gátu þær talizt þríburar. Helgi
Pálsson er aftur á móti allgj örhugull í
tökum sínum á einhljóma frýgísku til-
brigðastefi fyirr strokkvartett, þegar hann
ekki leiðist til að eftirláta innantómum
hlaupum fullmikið svigrúm. Tilbrigði
hans anda mörg fersku lofti lofsverðr-