Tónlistin - 01.06.1946, Page 37

TÓNLISTIN
35
ar viÖleitni til þess að standa á föst-
um og djúpum grunni fornrar þjó'ð-
fylgju. Kirkjuhljómleikarnir fœrðu ekki
nógu góð rök fyrir grózku í tónlistar-
lifi okkar. Voru verkin flest komin til
ára sinna, þótt ekki hefðu þau heyrzt
oft áður, en þau voru: Partíta eftir
Björgvin Guðmundsson, Chaconna og í
Babýlon við vötnin ströng (gamalt þjóð-
lag) eftir Hallgrím Helgason, Kóralfor-
spil og þrjú andleg sönglög eftir Jón
Leifs, tvær prelúdíur og Chaconna eftir
Pál ísólfsson og sönglag eftir Sigurð
Þórðarson, Sjá, dagar koma. Var fátitt
að heyra tónsmíðar Jóns Leifs, og verð-
ur naumast varizt þeirri hugsun, hvað
valdi því að verk þessa höfundar heyr-
ist svo sjaldan sem raun er á. Ágætan org-
elleik annaðist Páll Isólfsson, en Pétur
Jónsson beitti hetjulegri rödd sinni í þágu
höfundanna. — Vegna leiksýningar
þingsins samdi Páll Isólfsson tónlist
til undirleiks við „Myndabók Jónasar
Hallgrímssonar", og vakti einkum at-
hygli rennilegt göngulag í gegnfærðu
endurtekningarformi léttrar hirðlistar.
— Við setningu þingsins söng blandaður
kór útsetningu Jóns Leifs á Island
farsælda frón, þunga í hljómskipun,
með naturalistískum helgiblæ. — Tón-
listarþáttur þessa þings var ekki svo
gildur sem á hinu fyrra. Vantaði hér
tilfinnanlega verk, sem vitnuðu um stór-
brotinn uppruna og jafnframt tónflutn-
ingstæki til þess að túlka slík andans
afkvæmi — orkestur. Það á að vera
metnaðarmál allra hugsandi Islendinga,
að við getum boðið íslenzkum tónskáld-
um sæmilega skipaða symfóníuhljómsveit
til umráða fyrir verk sín á næsta lista-
mannaþingi. Með góðri hljómsveit get-
um við byggt upp þá tónmenningu, sem
sæmir listrænum hæfileikum mikillar
bókmenntaþjóðar. Hljómsveitarlausir á
sviði tónlistarinnar erum við líkastir
fiskimannaþjóð, sem hvorki á togara né
mótorskip til þess að auðga þjóðarbúið,
en verður að berjast á fjarlægum mið-
um við slæmar gæftir á árabátum ein-
um.
Strengjasveit „Tónlistarfélagsins!‘
kynnti enska tónlist með sýnishornum
eftir Percy Grainger, Peter Warlock,
Gibbs og Gustav Holst. (Strengjasveit
er einkar óheppilegt heiti fyrir hljóð-
færaflokk þann, er hér um ræðir.
Strengjahljóðfæri er víðtækara hugtak
en strokhljóðfæri og felur í sér m. a.
bæði gitar og mandólín; Hjálpræðisher-
inn hefir réttilega á að skipa strengja-
sveit með gripluðum en ekki stroknum
strengjahljóðfærum, þ. e. mandólín- og
gítar-hljómsveit. Séu strengjahljóðfærin
strokin með boga en ekki gripluð eða sleg-
in, heitir regluleg samstæða þeirra strok-
hljómsveit; strengjasveit rúmar auk gít-
ars, mandólíns, banjos og lútu einnig að
réttu lagi hörpu, cembaló og píanó. Væri
eflaust rétt að leyfa hinum einkennis-
klæddu boðberum kristinnar trúar óáreitt-
um að þjálfa sína hljóðfærasveit án allr-
ar samkeppni um réttmæta nafngift.) —
Strokhljómsveitin flutti verkin hið bezta
undir gaumgæfilegri handleiðslu Victors
Urbantschitsch, sem auk þess lék ein-
leikshlutann í concertino eða litlum kon-
sert eftir Gibbs.
„Kammermúsíkklúbburinn“ hefir geng-
izt fyrir flutningi á „Kunst der Fuge“
(listin að skrifa fúgu) eftir Bach. Strok-
kvartett og strokhljómsveit Tónlistar-
skólans fluttu verkið ásamt Önnu Björns-
dóttur undir ötulli stjórn Victors Ur-
liantschitsch, en Páll Isólfsson skýrði
verkið. Hafa tónlistarmenn deilt mjög um,
hverskonar flutningsform hæfði verki
þessu bezt, sumir hafa flutt það fjórhent
á tveimur flygelum, en Bach samdi það
sem sjálfgilda tónlist eingöngu án tillits
til tónflutningsmiðils.
Mandólínhljómsveit Reykjavíkur lét
til sín heyra i annað sinn undir hugulli
stjórn Haralds Guðmundssonar. Holla
dægrastyttingu verður að telja starf þessa
unga hljóðfæraflokks, sem velur sér við-
fangsefni i samræmi við æfingu leikend-
anna og þol hljóðfæranna — af léttara
tagi. Engu væri samt hætt, þó að sveitin