blaðið - 21.01.2006, Qupperneq 12

12 I ERLENDAR FRÉTTIR
LAUGARDAGUR 21. JANÚAR 2006 bla6Í6
Ólga á Fílabeinsströndinni
Kastljós heimsins hefur á ný beinst að Fílabeinsströndinni eftir að óeirðir brutust út í landinu í vikunni. Stuðnings-
menn Gbagbos, forseta, hafagengið berserksgang á götum, lokað hverfum og ráðist á friðargœsluliða Sameinuðu
þjóðanna. Ekki virðist vera mikið lát á óeirðum þó að Gbagbo og Charles Konan Banny, forsœtisráðherra, hafi
sameiginlega hvatt landsmenn til að láta afþeim og snúa aftur til sinna starfa.
Fílabeinsströndinni hefur verið
skipt á milli uppreisnarmanna í
norðri og stjórnarliða í suðri síðan
í september 2002 eftir að valdarán
uppreisnarmanna fór út um þúfur.
Fylkingarnar hafa náð friðarsam-
komulagi þar sem meðal annars er
kveðið á um kosningar í október á
þessu ári en mörg ljón standa í vegi
fyrir sameiningu þjóðarinnar.
Hersveitir uppreisnarmanna hafa
sakað stjórnvöld um að gera upp á
milli múslíma frá norðurhluta lands-
ins og landsmanna af erlendum upp-
runa. Erfitt hefur verið fyrir fólk af
erlendum uppruna að fá ríkisborg-
ararétt og eignast jarðnæði. Að auki
hefur enginn getað boðið sig fram
til forseta landsins nema báðir for-
eldrar hans hafi verið ríkisborgarar
Fílabeinsstrandarinnar. Uppreisnar-
menn og stjórnarandstöðuflokkar
vilja að þessum lögum verði breytt.
Auðugasta ríki íVestur-Afríku
Fílabeinsströndin var á sínum tíma
auðugasta ríki í Vestur-Afríku enda
stærsti kakóframleiðandi í heimi.
Milljónir verkamanna frá fátækum
nágrannaríkjum svo sem Búrkína
Fasó og Malí flykktust þangað í
atvinnuleit.
Þegar fór hins vegar að halla
undan fæti í efnahagslífi þjóðar-
innar á tíunda áratugnum og vildu
íbúar Fílabeinsstrandarinnar
stemma stigu við fjölda útlendinga í
landinu sem voru þá orðnir um þriðj-
ungur landsmanna.
\ kjölfarið voru sett lög sem tak-
mörkuðu réttindi og áhrif útlend-
inga í landinu. Meðal annars komu
þau í veg fyrir að Alassane Ouattara,
fyrrverandi forsætisráðherra og
leiðtogi stjórnarandstöðunnar, gæti
boðið sig fram til forseta þar sem
fjöldskylda hans á ættir að rekja til
Búrkína Fasó. Fjölmargir múslimar
í norðurhluta landsins litu á þetta
sem tákn um að verið væri að ýta
þeim út á jaðar samfélagsins.
Árið 2003 var komið á friðarsam-
komulagi fyrir tilstilli Frakka sem
ætlað var að koma á ríkisstjórn
„sameiningar" sem öll þjóðarbrot
ættu aðild að. Hún varð þó aldrei
meira en nafnið tómt. I mótmæla-
skyni við dráp á 120 þátttakendum
í mótmælagöngu í höfuðborginni
Abidjan sögðu fulltrúar uppreisnar-
manna og flokks Outtaras skilið við
stjórnina í mars 2004. Samkvæmt
skýrslu Sameinuðu þjóðanna myrtu
sérsveitarmenn þá sem þeir grun-
Stuðningsmenn Laurents Gbagbos,
forseta, mótmæla við höfuðstöðvar Sam-
einuðu þjóðanna í borginni Abidjan á
Fílabeinsströndinni á miðvikudag.
uðu um að vera stuðningsmenn
stjórnarandstöðunnar. Stjórnarand-
stöðuliðar gengu aftur til liðs við rík-
isstjórnina í júlí á sama ári eftir að
nýtt friðarsamkomulag hafði verið
gert fyrir tilstilli leiðtoga nokkurra
ríkja í Vestur-Afríku.
Samkvæmt nýja samkomulag-
inu stóð til að setja lög sem áttu að
auðvelda fólki af erlendum uppruna
að fá ríkisborgararétt á Fílabeins-
ströndinni og bjóða sig fram til for-
seta. Þau voru á endanum samþykkt
en uppreisnarmenn töldu þau vera
svo útþynnt að þau breyttu engu og
því neituðu þeir að afvopnast.
Friðarferlið kemst á skrið
Gbagbo samþykkti að Outtara yrði
heimilað að bjóða sig fram i forseta-
kosningum eftir milligöngu suður-
afrískra erindreka. Það hafði verið
ein af aðalkröfum uppreisnarmanna
ogþví var loksins útlit fyrir að friðar-
ferlið væri komið á skrið.
Frá því að fyrst skarst i odda með
fylkingunum árið 2002 hefur ríkt
spenna á milli þeirra en bein átök
sjaldan brotist út. Uppreisnarmenn
lögðu fljótlega undir sig norður-
hluta landsins þar sem múslimar
eru í meirihluta en Frakkar komu
í veg fyrir að þeir næðu Abidjan
undir sig.
Óvild í garð Frakka
í nóvember gerði stjórnarherinn loft-
árásir á höfuðvigi uppreisnarmanna
i Bouake en drap í leiðinni níu
franska friðargæsluliða. Frakkar
svöruðu fyrir sig með því að eyði-
leggja búnað og aðstöðu flughersins
og í kjölfarið reis upp alda haturs í
garð Frakka í Abidjan.
Frakkar eru fyrrum nýlendu-
herrar á Fílabeinsströndinni og
hafa haft herstöð í Abidjan síðan á
sjöunda áratugnum. Frakkar hafa
tryggt gengi gjaldmiðils landsins og
frönsk fyrirtæki hafa leikið stórt hlut-
verk í efnahagslífinu. Áður en frönsk
stjórnvöld hvöttu þegna sina til að
yfirgefa landið í kjölfar atburðanna
haustið 2004 voru 16.000 franskir
ríkisborgarar á Filabeinsströndinni.
Nú gæta um 4.000 franskir frið-
argæsluliðar hlutlauss svæðis milli
norðurhlutans sem lýtur yfirráðum
uppreisnarmanna og suðursins.
Einnig eru þar um 7.000 friðargæslu-
liðar á vegum Sameinuðu þjóðanna.
í desember leit út fyrir að skriður
væri kominn á friðarferlið. Eftir að
samningaviðræður höfðu staðið yfir
vikum saman var Charles Konan
Banny skipaður forsætisráðherra í
ríkisstjórn sem fulltrúar ólikra fylk-
inga eiga aðild að. Til stóð að hann
myndi taka við völdum úr höndum
Gbagbos og vinna að undirbúningi
kosninga í landinu.
Þann 16. desember gaf stjórnar-
skrárnefnd þinginu heimild til að
halda áfram störfum fram að kosn-
ingum eftir að umboð þess rynni
út. Mánuði síðar, þann 15. janúar,
mælir aftur á móti starfshópur á
vegum Sameinuðu þjóðanna með
því að þing skuli ekki kallað saman
á ný. Stuðningsmenn Gbagbos segja
starfshópinnn ekki hafa neinn rétt
til að gefa slík ráð. Hrina mótmæla
braust í kjölfarið út í Abidjan og
fleiri borgum Fílabeinsstrandar-
innar sem ekki sér fyrir endann á.B
Aðalflutninqar
Öryggi alla leið
SNlYRIl 1u
,
K mí *

|Vio flytjum í stærra húsnæði
helgina 27. - 30. janúar.
OPIÐ VIBKA DAGA TIL KL. 17.00 FÖSt. til l(l. 16.00
Vatnagörðum 6 • S. 581 3030 • Fax: 471 2564 • adaleg@simnet.is