blaðið - 17.11.2006, Blaðsíða 20

blaðid
Útgáfufélag:
Stjórnarformaður:
Ritstjóri:
Fréttastjórar:
Ritstjórnarfulltrúi:
Ár og dagurehf.
Sigurður G. Guðjónsson
Sigurjón M. Egilsson
Brynjólfur Þór Guðmundsson og
Gunnhildur Arna Gunnarsdóttir
JanusSigurjónsson
Lögregluforinginn
og alþingismaðurinn
Arnar Jensson lögregluforingi hefur áhyggjur af því að efnað fólk, sem
sætir ákærum, geti borið hendur fyrir höfuð sér af meiri krafti en öryrkjar
og einstæðir foreldrar. Undir þetta sjónarmið Arnars tók alþingismaðurinn
Pétur Blöndal í spjallþætti og sagði varasamt þegar ákært fólk borgar mikið
fyrir varnir. Hann sagði saklaust fólk, sem sætir ákæru, eiga að mæta fyrir
dómara og segjast saklaust. Meira þurfi saklaust fólk ekki.
Ef sjónarmið Péturs eru almenn á Alþingi munu Arnar Jensson og þeir
sem hugsa einsog hann eiga auðvelt með að fá lögum breytt þannig að
skorður verði settar á varnir þeirra sem sæta ákærum, sama hvort fólk er
saklaust eða sekt. Merkilegt er að heyra menn einsog einn af æðstu starfs-
mönnum ríkislögreglustjóra og alþingismann finna að því að ákært fólk
leiti leiða til að verja sig og borgi mikinn kostnað af vörn í opinberum refsi-
málum. Áfram kemur fram hörð gagnrýni á dómskerfið. Davíð Oddsson
sagði nýverið dómskerfið aðeins ráða við gæsluvarðhaldsúrskurði og sjoppu-
rán og nú bætir Arnar Jensson um betur og segir dómara jafnvel óttast ríkt
og öflugt ákært fólk. Þessu neita dómarar. En eru fullyrðingar um vanhæfi
dómstóla ekki alvörumál? Er ekki alvörumál þegar alþingismaður og lög-
regluforingi eru sammála um að ákært fólk eigi að hafa takmarkaðar leiðir
til að verjast ákærum? Eða skipta öll þessi orð engu máli í ljósi þess hverjir
sögðu þau?
Enn og aftur tekur Baugsmálið sviðsljós umræðna um opinber refsimál.
Nú er það Arnar Jensson sem setur það mál í kastljósið. Merkilegt af honum
að velja það mál þegar hann fjallar um varnir ákærðs fólks og hvort ekki eigi
að setja skorður við því hvernig fólk verst opinberum refsiákærum. Það mál
sem Árnar og félagar lögðu af stað með er fallið. Það féll vegna þess að ákær-
urnar héldu ekki. Enginn er þess umkominn í dag að segja til um hversu
stóran þátt öflugar og dýrar varnir sakborninga eiga í þeirri niðurstöðu eða
hvað slæleg vinnubrögð Arnars og félaga vógu þungt. Víst er að málatilbún-
aður Arnars og félaga hans reyndist haldlaus og það litla sem eftir er af mál-
inu, eftir áralangar rannsóknir þar sem ekkert hefur verið til sparað, er nú í
höndum annarra en þeirra sem hófu leikinn. Upphaflegu rannsakendurnir
og ákærendurnir eru ekki lengur þátttakendur. Kannski tókst öflugum verj-
endum að forðast réttarslys. Kannski þurfti ekki verjendur til og kannski
hefði aðferð Péturs Blöndal dugað, það er að ákærða fólkið hefði bara sagt
við dómarana að það væri saklaust.
Þar sem lögreglu og ákærendum er falið mikið vald er ekki nokkur leið
að taka undir með lögregluforingjanum um að skorður verði settar við því
með hvaða hætti ákært fólk getur varist. Það er vandmeðfarið vald sem
ákærendur hafa og það hlýtur að vera krafa allra að þeir sem sæta ákærum,
einkum og sér í lagi saklaust fólk, megi og eigi að gera allt sem það getur í
baráttunni við hið mikla vald til að leiða fram sakleysi sitt.
Sigurjón M. Egilsson.
Auglýsingastjóri: Steinn Kári Ragnarsson Ritstjórn & auglýsingar: Hádegismóum 2,110 Reykjavík
Aðalsími: 510 3700 Símbréf á fréttadeild: 510 3701 Símbréf á auglýsingadeild: 510 3711
Netföng: bladid@bladid.net, frettir@bladid.net, auglysingar@bladid.net
Prentun: Prentsmiðja Morgunblaðsins
VANTAR ÞIG
LEIGUBIL
UM HELGINA?
NYJA
LEIGUBÍLASTÖÐIN
gjaldfrjalst
SIMANUMER
800-8888
20 FÖSTUDAGUR 17. NÓVEMBER 2006
blaóiö
Óskhyggja, ESB og varnarmál
í umræðum um varnarmál Is-
lands hefur því stundum verið
haldið fram, að það geti verið raun-
hæfur kostur fyrir Islendinga að
leita nánara samstarfs við Evrópu-
sambandið á þessu sviði og að slíkt
samstarf geti jafnvel komið í stað
varnarsamningsins við Bandaríkin.
Þegar bent hefur verið á, að engar
líkur séu á því að ESB taki á sig
varnarskuldbindingar vegna ríkja
sem standa utan sambandsins hafa
áköfustu talsmenn aðildar oftar en
ekki brugðist við með því að segja
að hér séu einmitt komin fram ný
rök fyrir aðildarumsókn. Þetta sjón-
armið byggir að mínu áliti á fullkom-
lega röngu stöðumati og óskhyggju.
ESB hefur - enn sem komið er að
minnsta kosti - hvorki vilja eða getu
til að standa á eigin fótum á þessu
sviði og því er áfram raunhæfasti
kostur okkar íslendinga að byggja
varnarstefnu okkar á aðild að NATO
og samstarfi við Bandaríkin, þótt í
breyttri mynd sé.
Óljós stefna og
takmörkuð geta ESB
Það er vissulega rétt að síðustu
ár hafa ákveðnar leiðandi þjóðir
innan ESB stefnt að því að auka
vægi sambandsins á sviði öryggis-
og varnarmála. Þessi stefnumörkun
hefur á hinn bóginn alls ekki verið
óumdeild og því má segja að þró-
unin hafi á engan hátt verið í sam-
ræmi við vilja og metnað þeirra
sem lengst hafa viljað ganga. Aðild-
arríkin hafa ekki verið samstiga í
þessum efnum og eins eru mismun-
andi sjónarmið uppi innan þeirra í
sambandi við það hversu langt eigi
að ganga í að byggja upp sjálfstæða
varnarstefnu, að hve miklu leyti eigi
að færa forræði þessara mála frá ein-
stökum ríkjum til sambandsins og
loks hversu miklum fjármunum sé
rétt að verja til varnarmála. Síðasti
afturkippurinn í þessari þróun var
þegar stjórnarskrárdrögum ESB var
hafnað í Frakklandi og Hollandi á
síðasta ári, þótt sú niðurstaða byggð-
ist raunar á öðrum forsendum en
þessum. Hvað sem því líður er ljóst
að ESB hefur í dag hvorki innra
skipulag, varnaráætlanir, mann-
afla eða tækjabúnað til að sinna
varnarþörfum sínum og þarf í fyrir-
sjáanlegri framtíð að treysta á varn-
arkerfi NATO þar sem Bandaríkja-
menn gegna áfram lykilhlutverki.
Þetta er augljóst þegar litið er til
þess að Evrópusambandsríkin hafa
verið upp á Bandaríkjamenn komin
varðandi flutning á mannafla og
búnaði þegar þau hafa tekið að sér
takmörkuð verkefni á átakasvæðum
bæði innan og utan Evrópu.
Lega landsins skiptir máli
Staðsetning Islands mitt á milli
Evrópu og Norður-Ameríku skiptir
líka máli þegar þessi máli eru rædd.
Það liggur í augum uppi að samstarf
vestur um haf hlýtur áfram að verða
mikilvægt fyrir íslendinga - þó ekki
væri nema vegna landafræðinnar.
ísland á ekki síður samleið með
Bandaríkjunum og Kanada en Evr-
ópu þegar kemur að varnar- og ör-
yggismálum á Norður-Atlantshafi
og Norðurskautssvæðinu, hvort sem
um er að ræða hefðbundnar varnir
eða aðgerðir gegn umhverfishættu
eða annarri vá. Þegar við bætist tak-
mörkuð geta ESB og það að áhugi
ráðandi afla þar hefur í auknum
mæli beinst í suður og austur með
stækkun sambandsins, verður enn
skýrara að samstarf við ESB - með
eða án aðildar - er ekki fullnægj-
andi lausn á varnarþörfum Islands.
Á hinn bóginn er engin ástæða
til að draga úr því að á ákveðnum
sviðum öryggismála er samstarf
við ESB mikilvægt fyrir Islendinga.
Aðild okkar að Schengenkerfinu og
aukið samstarf á sviði lögreglumála
skiptir til dæmis verulegu máli í
sambandi við varnir gegn hryðju-
verkum og skipulagðri glæpastarf-
semi. Þar hafa íslensk stjórnvöld
stigið mikilvæg skref sem mikilvægt
er að þróa áfram. Það, ásamt áfram-
haldandi NATO-aðild og tvíhliða
samstarfi við Bandaríkin með sér-
stökum skuldbindingum af þeirra
hálfu á sviði hefðbundinna varna,
er sú skynsamlegasta leið sem við
tslendingar getum farið til þess að
tryggja varnarhagsmuni okkar á
komandi árum.
Höfundur er þingmaður
Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík.
Klippt & skorió
Halldór Ásgrímsson var ekkl langlífur
í stól forsætisráðherra og líkast til
mun pólitísk arfleifð hans í því emb-
ætti reynast heldur rýr. En einhver þó. Furðu-
legar fréttir berast nú afstörfum nefndar, sem
Halldór skipaði til þess að huga að lagalegu
umhverfi stjórnmálaflokka
og Ríkisútvarpið hefur flutt
næsta greinargóðar fréttir af,
þó nefndin sé ekki enn búin
að skila afsér og flestir þing-
menn klóri sér í hausnum um lyktirnar. Þar ber
hæst viðamiklar takmarkanir á því hvernig
stjórnmálaflokkar megi afla sér fjár og hve
mikils frá hverjum, hversu miklu megi verja til
prófkjörsbaráttu og þarfram eftir götum.
Lögfróðir menn, sem klippari hefur rætt
við, eru efins um að tillögurnar stand-
ist stjórnarskrána, hvað þá raunveru-
leikann, því ávallt verði einhverjar smugur
fundnar, og hafði Borgar Þór Einarsson,
formaður Sambands ungra
sjálfstæðismanna, orð á
því útvarpsviðtali í gær. Til-
lögurnar bera eindreginn
keim af því að núverandi
stjórnmálaöfl vilji viðhalda fákeppninni á
vettvangi stjórnmálanna og gera nýliðum erf-
itt fyrir, meðan atvinnuöryggi þingmanna er
aukiðtil muna.
Niðurstaðan átti þó varla að koma al-
gerlega á óvart, því nefndina skipuðu
aðeins fulltrúar frá stjórnmálaflokk-
unum. Það eru þeir Sigurður Eyþórsson,
framkvæmdastjóri Framsóknarflokksins,
sem jafnframt er formaður nefndarinnar
og Helgi S. Guðmundsson, formaður fjár-
málanefndar Framsóknarflokksins; Kjartan
Gunnarsson, fráfarandi framkvæmdastjóri
Sjálfstæðisflokksins, Einar K. Guðfinnsson,
sjávarútvegsráðherra og Gunnar Ragnars,
formaður kjördæmisráðs Sjálfstæðisflokks-
ins í Norðausturkjördæmi; Gunnar Svavars-
son, formaður framkvæmdastjórnar Sam-
fylkingarinnar og Margrét
S. Björnsdóttir, forstöðu-
maður Stofnunar stjórn- Pp ..............
sýslufræða og stjórnmála;
Kristín Halldórsdóttir, Bs. JM
framkvæmdastjóri Vinstrihreyfingarinnar
- græns framboðs og Eyjólfur Ármannsson,
lögfræðingur, sem er fulltrúi Frjálslynda
flokksins. En eru stjórnmálin ekki mikilvæg-
ari en svo að við eftirlátum þau stjórnmála-
mönnunum einum, sem þannig geta kosið
sér brauð og leiki á kostnað almennings?
andres.magnusson@bladid.net