Bændablaðið - 12.04.2005, Blaðsíða 24

24 Þriðjudagur 12. apríl 2005
Sara Regína Valdimarsdóttir á
Frostastöðum hefur verið skóla-
stjóri frá árinu 1998. Hún fór
með fréttamann í skoðunarferð
um skólann og mátti þar sjá
mikið af ýmiss konar myndverk-
um eftir nemendur á veggjum
skólans. Skólastjórinn upplýsti
að þau legðu mikið upp úr því að
hafa vinnu nemenda sýnilega.
Setja myndir í ramma, merkja
þær og ganga þannig frá þeim að
krakkarnir fyndu að það væri
borin virðing fyrir því sem þau
gerðu..
Elsti hluti skólahússins, salur-
inn, var byggður árið 1921. Húsið
var byggt til minningar um Skarp-
héðin Símonarson en var oftast
nefnt Þinghúsið. Fljótlega varð
húsið einn af kennslustöðunum í
Akrahreppi og var svo fram á
sjötta áratuginn. Árið 1961 var
byggt við húsið, sem hlaut þá
nafnið Héðinsminni, og hefur þar
verið skóli sveitarinnar allar götur
síðan. Árið 1990 var húsið enn
stækkað og þá með þarfir skólans í
huga. Þá fékk skólinn skrifstofuað-
stöðu og tvær kennslustofur auk
þess var húsinu breytt. Húsið hef-
ur alltaf verið samkomustaður
sveitarinnar. Hér fara nánast allar
samkomur fram, fundir, veislur og
margvíslegar skemmtanir. Að
sögn skólastjórans krefst það þess
að mestallur búnaður skólans sé
færður úr salnum s.s. tölvur og
kennslugögn. Það setur skólastarf-
inu auðvitað nokkrar skorður en er
að sjálfsögðu löngu komið upp í
vana. Eftir að síðasta stækkun
komst í gagnið er húsið um 385
fermetra að gólffleti og tiltölulega
rúmt bæði fyrir nemendur og
starfsfólk.
Fimm ára
börnin tvo daga í viku
Á þessu skólaári eru 19 börn í 1.-7.
bekk í skólanum. Eftir 7. bekk fara
krakkarnir úr sveitinni í Varma-
hlíðarskóla í 8.-10. bekk. Nemend-
um í 1.-7. bekk er yfirleitt skipt í
tvo hópa í kennslunni, eldri og
yngri deild, en í lesgreinum sem
og verklegum greinum er skipt í
minni hópa eftir þörfum hverju
sinni. Tvo daga í viku er hópnum
ekið í Varmahlíð þar sem íþrótta-
kennslan fer fram, en hreppurinn
er eignaraðili bæði að íþróttahúsi
og sundlaug sem þar eru. Þá hefur
Tónlistarskóli Skagafjarðar að-
stöðu í húsinu og koma kennarar
þaðan og annast tónlistarkennslu 4
daga vikunnar.
Frá árinu 1999 hafa fimm ára
börnin í sveitinni átt þess kost að
vera í Akraskóla einn dag í viku. Í
vetur eru þau tvo daga eða alls 10
kennslustundir á viku. Sara segir
að það sé sameiginleg ákvörðun
starfsliðs, skólanefndar og sveitar-
stjórnar að bjóða upp á þessa
kennslu. Skólavist 5 ára barnanna
er foreldrum að kostnaðarlausu
nema hvað þeir þurfa að borga
fæði. Þessi skólavist er ekki skylda
en öll 5 ára börn í sveitinni hafa
nýtt sér kennsluna til þessa. Sara
segir að kennsla 5 ára sé í raun
hugsuð sem hægfara aðlögun að
skólanum og því starfi sem þar fer
fram. Krakkarnir eru í námi og að
hluta til í bekk með 6-9 ára börn-
unum. Reynt er að kynna fyrir
þeim flestar kennslugreinar og
mest áhersla lögð á stærðfræði og
undirbúning fyrir lestrarnám. Með
þessu þekkja börnin skólann sinn
og eru miklu betur undirbúin fyrir
hina eiginlegu skólagöngu í 1.
bekk en þá eru þau 30 kennslu-
stundir á viku í skólanum.
„Eini“ vinnustaður
sveitarinnar
Íbúar Akrahrepps voru 215 talsins
1. desember 2004. Langflestir íbú-
arnir lifa af hefðbundnum búskap
þótt nokkrir stundi vinnu utan
heimilis bæði í Varmahlíð og á
Sauðárkróki. Í hreppnum er enginn
þéttbýliskjarni og skólinn er eini
vinnustaður sveitarinnar utan
sveitabýlanna. Við hann eru um
það bil fimm stöðugildi og auk
þess tveir skólabílstjórar sem aka
með börnin frá hvorum enda sveit-
arinnar. Sara segir að auk sín sé
einn kennari í fullu starfi og fimm
kennarar sem skipti með sér einu
og hálfu starfi. Við skólann er
matráðskona og eitt starf skólaliða
sem tveir skiðta með sér. Þessi
vinnustaður hafi því mikið að
segja fyrir sveitarfélagið og íbúar
sveitarinnar séu flestir mjög já-
kvæðir gagnvart skólanum og því
starfi sem þar er unnið. Hún segist
telja að meðan hreppurinn sé sjálf-
stætt sveitarfélag verði skólinn
rekinn með svipuðu fyrirkomulagi.
Fyrir því sé eindreginn vilji meiri-
hluta hreppsbúa. Nú er skólinn
samkomustaður sveitarinnar og
sameign allra íbúanna.
Ef til vill endurspeglaðist
þessi afstaða íbúa Akrahrepps
gagnvart skólanum í niðurstöðum
sameiningarkosninganna í Skaga-
firði um árið þegar þeir voru meðal
þeirra hreppa í héraðinu sem felldu
sameininguna og kusu að halda
sjálfstæði sínu sem sveitarfélag
hvað sem aðrir íbúar héraðsins
gerðu.
Sara segist vera mjög ánægð
með það góða starfsfólk sem ráðist
hefur að skólanum. Allir kennarar
hafa kennsluréttindi utan einn sem
er þó með 30 ára reynslu af barna-
kennslu. Einn kennaranna er
menntaður tónmenntakennari auk
þess að vera organisti sveitarinnar
og nýtur skólinn þess samstarfs.
Mest um vert sé þó að hópurinn er
samhentur og búinn að vinna sam-
an í nokkur ár. Sara bendir á að
skólastarf í litlum samkennsluskól-
um krefjist mikils af kennurum,
því að auk þess að vera færir um
að kenna flestar kennslugreinar
verði þeir að samkenna allt að fjór-
um árgöngum. Það sé flókið mál
sem krefjist mikillar skipulagning-
ar og yfirsýnar kennarans. En starf
í litlum skólum hafi líka marga
kosti. Þar sé auðveldara að sveigja
skólastarfið að þörfum hverju
sinni, t.d. breyta stundaskrá, sam-
þætta kennslugreinar og vinna
þemaverkefni. Sara segir einnig að
starfsfólk í litlum skólum verði
einfaldlega að vera sveigjanlegt og
tilbúið að semja sig að aðstæðun-
um, þá gangi þetta allt saman
ágætlega.
Leggja áherslu á að kenna
krökkunum að koma fram
,,Verklegar greinar, þ.e. hand-
mennt, myndmennt, heimilisfræði,
tónmennt og smíðar hafa ávallt
fengið mjög góðan tíma í skólan-
um. Það nær langt aftur,“ segir
Sara. „ Jafnvel þótt skólinn hafi
aldrei haft sérstakar kennslustofur
fyrir verkgreinakennslu hafa þessar
greinar verið kenndar eins og hægt
hefur verið. Heimilisfræðin er til
dæmis kennd í eldhúsi skólans í
góðu samráði við matráðskonuna
okkar. Smíðir eru kenndar í venju-
legri kennslustofu með þeim tækj-
um sem unnt er að koma við þar.
Mér finnst alltof oft vera einblínt á
það í íslenskum skólum að til þess
að kenna tilteknar greinar þurfi að
vera svona og svona góð aðstaða.
Við bara kennum þessar greinar
eins vel og við getum og lögum
okkur einfaldlega að þeim aðstæð-
um sem hér eru.“
,,Einnig leggjum við mjög mik-
ið upp úr því að kenna krökkunum
að koma fram á ýmsum samkom-
um sem skólinn heldur. Það má
segja að það byrji strax í kirkju-
skólanum hjá séra Döllu á Mikla-
bæ. Þar byrja þau mjög ung að
standa upp og syngja við æskulýðs-
messu og á aðventunni. Þegar þau
koma hingað 5 ára gömul fara þau
að koma fram á sviði og syngja,
lesa upp, leika leikrit, kynna dag-
skrána og jafnvel stjórna samkom-
unni. Við leggjum áherslu á að þau
komi alltaf öll fram á samkomum
skólans. Skólinn heldur þrjár fastar
skemmtanir yfir árið. Litlu jólin og
þorrablót skólans eru opin fyrir for-
eldra , afa, ömmur og systkini. Þá
er alltaf skemmtun á sumardaginn
fyrsta sem er opin fyrir alla
hreppsbúa. Einnig hafa nemendur
flutt söngleiki í kirkjunni auk til-
fallandi skemmtana í skólanum,
t.d. á degi íslenskrar tungu. Þá
koma nemendur fram við hin ýmsu
tækifæri svo sem á tónleikum Tón-
listarskólans, í árlegri upplestrar-
keppni og við skólaslit. Þegar þau
hafa lokið 7. bekk eru þau orðin
býsna sviðsvön.
Þrátt fyrir að vera í svona fá-
mennum skóla finnst mér krakk-
arnir okkar vera mjög fær félags-
lega. Ég tek alls ekki undir þau
sjónarmið sem oft heyrast gagnvart
þessum litlu skólum að þar verði
börnin svo heimóttarleg og skorti
félagslega færni og félagsskap
jafnaldra. Ég tel einmitt að þessu
sé á annan veg farið. Nemendur í
litlum skóla fá betur að njóta sín
sem einstaklingar. Ég held einnig
að þar sem börnin eru í hópi með
bæði yngri og eldri nemendum læri
þau umburðarlyndi og tillitssemi
eins og börn gera í systkinahópi.
Það er hægt að eignast vini þótt
þeir séu ekki endilega jafngamlir
manni sjálfum.
Í litlu skólunum er miklu meiri
tími til að sinna hverjum og einum
nemanda. Andrúmsloftið þar er
heimilislegt og öruggt. Kennarar
og aðrir starfsmenn ná betra sam-
bandi við nemendur og þekkja
námsþarfir, hegðun og tilfinningar
hvers og eins nemanda miklu betur
en í fjölmennum skólum. Þess
vegna er yfirleitt auðveldara að
bregðast við erfiðleikum ef upp
koma í svona litlum hópi.
Þegar allt er skoðað finnst mér í
rauninni alger forréttindi fyrir
krakka að fá að vera í fámennum
skóla. Gott skólastarf byggist ekki
á umgjörð starfsins heldur því inni-
haldi og samskiptum sem starfið
innanhúss felur í sér,“ sagði Sara
Regína Valdimarsdóttir að lokum.
/ÖÞ
Það eru forréttindi að
vera í fámennum skóla
Þ
að var
bjart yfir
Blöndu-
hlíðinni í
Skagafirði
á dögun-
um þegar tíðindamaður
blaðsins skrapp í heim-
sókn til nemenda og
starfsfólks grunnskóla
sveitarinnar sem stað-
settur er á Stóru-Ökr-
um. Ástæða heimsókn-
arinnnar var góður ár-
angur sem krakkarnir í
skólanum náðu í
myndlistarsamkeppni
Bænda-
samtaka
Íslands á
dögunum.
Grunn-
skólinn er
án efa ein
mikilvæg-
asta stofn-
un landsins , engu að
síður hefur oft gustað
hressilega um þennan
hornstein þjóðfélags-
isns eins og skólinn er
gjarnan nefndur á há-
tíðis- og tyllidögum. Í
smærri byggðarlögum
er skólinn oft viss kjöl-
festa, bæði sem vinnu-
staður og uppeldis-
stofnun. Engu að síður
er skólinn, ekki síst
þeir smæstu, oft það
sem horft er til þegar
spara þarf í rekstri
sveitarfélaga. Akra-
skóli, eins og heima-
menn nefna hann, er
eflaust hefðbundinn
sveitaskóli á Íslandi.
Það er Akrahreppur
sem stendur að rekstri
hans og nemendur á
þessu skólaári eru 19
talsins í 1.-7. bekk, auk
5 barna í 5 ára deild
skólans. Á myndinni
hér fyrir ofan er Sara
Regína
Valdimarsdóttir,
skólastjóri.
Frá vinstri: Kristján Bohra Brekkukoti, Gréta María Halldórsdóttir Úlfsstöðum, Stefán Ingi Gestsson Höskuldsstöðum,
Hrafnhildur Gunnarsdóttir Stóru- Ökrum, Þóra Kristín Þórarinsdóttir Frostastöðum, Amalía Stefánsdóttir Þverá, Íris Ósk
Matthíasdóttir Stekkjarflötum, Sylvía Sif Halldórsdóttir Úlfsstöðum, Jórunn Rögnvaldsdóttir Flugumýrarhvammi, Aron
Þór Agnarsson Hjaltastöðum, Gunnar Freyr Gestsson Höskuldsstöðum, Inga Einarsdóttir Flatatungu, Kolbjörg Katla og
Jóndís Inga Hinriksdætur Syðstu-Grund, Rakel Eir og Katarína Ingimarsdætur Flugumýri, Helgi Fannar Gestsson Hösk-
uldsstöðum, Pétur Óli Þórólfsson Hjaltastöðum og Einar Örn Gunnarsson Sólheimum. Á myndina vantar 5 nemendur
sem voru fjarverandi þennan dag.