Bændablaðið - 09.08.2012, Blaðsíða 7

Bændablaðið | Fimmtudagur 9. ágúst 2012 7
argir urðu þó til að
fagna heimkomu
okkar hjóna frá
Austurríki. Sigurður
Atlason bóndi á Ingjaldsstöðum
gerir það fölskvalaust:
Finnst sem kenni ferskan blæ,
fjærri allur vandi.
Velkominn um saltan sæ
sómakæri landi.
Pétur Pétursson fyrrum heilsu-
gæslulæknir á Akureyri gladdist
og ósegjanlega þegar við hitt-
umst eftir um árs viðskilnað.
Þó að fögnuður hans komi ekki
beint fram í næstu vísum hans,
þekki ég fáum betur hans lokaða
persónuleika:
Öli sullar o‘ní görn,
eins og bullustrokkur.
Oft hann fullur á í vörn
Árni drullusokkur.
Fáum dögum síðar, var Pétur
á hestaferð um mína fyrrum
heimabyggð. Um sama leyti
sátum við hjónin við veisluborð
hjá frændum og vinum að Hnjúki
í Köldukinn. Á reiðleið þeirra
hestamanna frá Fremstafelli
að Ófeigsstöðum eru reiðvegir
mjúkir og myldnir, og knapar því
mjög rykfallnir á flestan máta:
Þó að kúkur kámi föt,
og karlahrúkur þjóri,
inni á Hnjúki étur kjöt
Árni lúkustóri.
Þar sem ég álít að mesti kosninga-
hitinn sé liðinn frá þjóðinni vegan
forsetakosninganna síðustu, þá
tel ég óhætt að birta vísur þar um
ortar. Sigurður Óttar Jónsson,
Einbúablá á Egilsstöðum sendi
þessa velgerðu oddhendu:
Útvarpsskessan eykur stress,
einnig pressan blaða.
Miður hress ef missir sess
mógúll Bessastaða.
Eftir að Pétur Pétursson birti
„kosningahandbók“ sína hér
á síðum Bændablaðsins, ætti
engum að dyljast depurð hans
að kjördegi loknum:
Glepst nú þjóðin svikum seld,
síst nú vænkast hagur.
Upp er runninn að ég held
ömurlegur dagur.
Þar sem lítið hefur birst af árs-
tíðatengdum vísum undanfarið,
er mál að bæta úr því. Andrés H.
Valberg bjó um tíma í Kálfárdal
í Húnavatnssýslu. Við heyskap í
Kálfárdal orti Andrés:
Bitið fína batna fer
ef brýni ég aftur ljáinn,
síðan skal ég sýna þér
saklaus falla stráin.
Skúli Guðmundsson alþingis-
maður sendi Bjarna Ásgeirssyni
þingmanni Mýramanna þetta stef:
Gyllir röðull grund og naust,
geislar stöðugt skína.
Fulla af töðu fyrir haust
fáðu hlöðu þína.
Eiríkur Jónsson frá Keldunúpi
stendur aldurhniginn við túna-
slátt:
Andinn tárast, orka þver
elli sára að bera.
Drjúgur ári í þúfu þér
þó skal ljár minn vera.
Umsjón: Árni Jónsson
kotabyggd1@gmail.com
Í umræðunni
MÆLT AF
MUNNI FRAM
M
Stjórn Landssamtaka sauðfjár-
bænda hefur gefið út viðmiðunar-
verð á lambakjöti fyrir komandi
sláturtíð og birt á vefsíðu sinni
saudfe.is.
Haustið 2011 var meðalverð
á lambakjöti til bænda 502 kr/kg
en 249 kr/kg á öðru kindakjöti.
Þetta verð er að meðtöldum upp-
bótargreiðslum sem afurðastöðvar
greiddu fyrr á þessu ári. Stjórn LS
telur að lambakjötsverð til bænda
þurfi að hækka um 48 kr/kg á
komandi hausti og verði 550 kr/
kg. Í prósentum er það rúmlega 9%
hækkun og þýðir að bóndi myndi fá
greiddar um 8.800 krónur að meðal-
tali fyrir hvern lambsskrokk.
Aukin sala á innanlandsmarkaði
en útflutningur minni en áður
Ekki er lagt til að annað kindakjöt
hækki frá fyrra ári og meðalverð
þess verði áfram 249 kr/kg.
Fram kemur á vef LS að sauð-
fjárbændur byggi þessa kröfugerð
sína á hækkun framleiðslukostn-
aðar, almennri verðlagsþróun og
þróun markaða frá síðasta hausti.
Aukin sala hefur verið á innan-
landsmarkaði á þessu ári en erlendir
markaðir hafa látið undan síga öfugt
við þróunina 2011.
Þar segir jafnframt: „Þeim miklu
aðfangahækkunum sem orðið hafa á
síðustu árum hefur ekki verið velt út
í verðlag auk þess sem opinber stuðn-
ingur hefur verið skertur verulega frá
2009. Bændur og afurðastöðvar hafa
mætt þeim með hagræðingu og endur-
skipulagningu m.a. með því að skera
niður eigin laun og fjárfestingar eins
og Bændablaðið hefur fjallað um.
Sauðfjárbændur telja sanngjarnt að
fara fram á þessu 48 krónu hækkun á
lambakjöti í nú í haust en er jafnframt
ljóst að ekki er svigrúm til að hækka
annað kindakjöt núna í ljósi þess að
það var hækkað verulega í fyrra.“
Ekki opinber verðákvörðun
Fram kemur í fréttatilkynningu frá LS
að viðmiðunarverð sé gefið út árlega
en það sé kröfugerð sauðfjárbænda
gagnvart afurðastöðvum en ekki
opinber verðákvörðun. Verðlagning á
kindakjöti er frjáls á öllum sölustigum.
Sauðfjárbændur vilja 550 krónur fyrir kílóið í haust
Dilkakjöt kr/kg
Flokkar 1 2 3 3+ 4 5
E 606 627 621 566 483 411
U 570 592 586 531 448 376
R 522 559 544 485 408 338
O 479 517 507 451 373 303
P 406 450 444 395 316 241
Kjöt af fullorðnum gripum kr/kg
Flokkar 1 2 3 3+ 4 5
VR - - 351 - 306 -
VP 230 - - - - -
VHR - - 105 - 79 -
VHP 84 - - - - -
FR - - 261 - 196 -
FP 131 - - - - -
Viðmiðunarverð Landssamtaka sauðfjárbænda fyrir árið 2012. Verðtaflan er
gefin út af Landssamtökum sauðfjárbænda skv. heimild í 8.gr laga nr. 99/1993.
Samtökin áskilja sér rétt til breytinga síðar á árinu ef aðstæður gefa tilefni til.
Ferðaþjónusta bænda er rótgróinn
félagsskapur sem á sér nær hálfrar
aldar sögu. Félag ferðaþjónustu-
bænda er hagsmunafélag þeirra
sem stunda ferðaþjónustu í sveit
og um leið skilgreint sem búgreina-
félag. Formaður stjórnar Félags
ferðaþjónustubænda er Sigurlaug
Gissurardóttir, en hún býr á
Brunnhóli í Austur-Skaftafellssýslu
þar sem hún rekur sína ferðaþjón-
ustu.
„Í dag eru 176 bæir skráðir í
bæklingi Ferðaþjónustu bænda,“
segir Sigurlaug, en um þriðjungur allra
gistinátta á landsbyggðinni er á vegum
bæja innan Ferðaþjónustu bænda.
„Gistimöguleikar hjá ferðaþjónustu-
bændum eru mjög fjölbreyttir, bæði
hvað varðar aðstöðu og fjölda gesta
sem hægt er að taka á móti, þ.e. allt
frá þremur gestum upp í rúmlega eitt
hundrað og fimmtíu. Aðstaða er líka
mjög fjölbreytt sem er styrkur þessarar
þjónustu en gerir um leið vandasamara
að markaðssetja hana. Þarna er að
finna gistingu inni á heimili bænda,
í sumarhúsum og smáhýsum, einnig
gistiskála, gistiheimili, fínustu hótel
og tjaldsvæði.“
Brunnhóll nýtur þess að
vera í Ríki Vatnajökuls – með
og segir Sigurlaug svæðið afar fjöl-
sótt. „Stærstan þátt í því á konungur
jöklanna, Vatnajökull, sem er að baki
allri byggðinni og hefur um áraraðir
mótað hér náttúrufar og mannlíf.
Áður var hann ógnvaldur en hefur
nú mikilvægt aðdráttarafl, einfald-
lega eins og hann er og kallast á við
grónar lendur, svarta sanda og sjálft
Atlantshafið. Sífellt fleiri sjá sér hag
í því að bjóða upp á þjónustu við
ferðamenn og hér höfum við borið
gæfu til að vinna vel saman í gegnum
árin og markaðssetja okkur sem eina
heild, hvort heldur sem er í dreifbýli
eða þéttbýli. Og þetta er að skila sér
til okkar, ferðamannatíminn er að
lengjast. Vorið kom sterkt inn – og
raunar veturinn allur líka – og sum-
arið virðist ætla að verða eitt það besta
frá upphafi og endast vel fram eftir,
þótt engar formlegar tölur liggi fyrir
enn sem komið er. Það sem skapar
þessa aukningu er m.a. það að nú
eru sífellt fleiri aðilar farnir að hafa
opið allt árið, t.d. bæði í Skaftafelli
og við Jökulsárlón. Ég mæli þó frekar
með því að gististaðir skipti með sér
„vöktum“ yfir veturinn heldur en að
vera í innbyrðis samkeppni , e.t.v. með
skerta þjónustu.“
Mikilvægt að draga fram sérstöðu,
t.d. matartengda
Sigurlaug telur að bændur muni í
auknum mæli draga fram sérstöðu
sína – hver sem hún sé. Búskapurinn
sé eitt af þeim atriðum sem sé vert
að leggja áherslu á, en umfram allt
þurfi að koma vel á framfæri hvers
gesturinn megi vænta. „Eitt af því
sem getur skapað sérstöðu er að
leggja áherslu á að vinna með hrá-
efni frá eigin býli eða úr nágrenn-
inu og þar má gera miklu betur. En
jafnframt verðum við að gera okkur
grein fyrir að öll slík framleiðsla
kostar mikla vinnu og verður því
að verðleggja í samræmi við það.“
Hún óttast ekki að við munum lenda
í vandræðum með að „brauðfæða“
ferðamenn sómasamlega í nánustu
framtíð, þrátt fyrir mikla fjölgun.
„Þó kemur til með að reyna á að gott
samstarf muni haldast milli þeirra
sem stunda ferðaþjónustu og hinna
sem eru í matvælaframleiðslu.
Aukinn fjöldi ferðamanna gerir
kleift að koma meiri framleiðslu í
verð og til þess að anna eftirspurn
verður að auka framleiðslu í tíma,
þannig að afurðin sé til staðar þegar
eftirspurnin er. Þjónusta er nefni-
lega ekki veitt eftir á.“
Auka þarf þolmörk Íslands
„Einnig þarf að huga að því að
byggja upp viðunandi aðstöðu á
þeim ferðamannastöðum sem eru
fjölmennastir þannig að þeir þoli
aukið álag. Ekki síður er mikilvægt
að vinna að því að draga fram fleiri
áhugaverða staði, smáa sem stóra,
gera þá aðgengilega og auglýsa
þá. Jafna með því álag á landið og
auka sjálfbærni, hvort heldur er í
umhverfislegu, efnahagslegu eða
félagslegu tilliti. En um leið þarf að
taka tillit til þess að annars konar
landnýting hefur sitt athafnarými
og ekki verði árekstrar á milli
búgreina. Aukin sérhæfing kallar
á nýjar lausnir og mjög tímabært
að hyggja vel að því. Jafnhliða þarf
að auka þolmörk Íslands sem ferða-
mannastaðar, en það eru einkum kyrrð
og ró sem ferðamaðurinn sækist eftir
og hana finnur hann ekki á ferða-
mannastað þar sem hann mætir e.t.v.
þúsundum ferðamanna.“ /smh
Stefnir í metsumar í Ríki Vatnajökuls
– að ýmsu þarf að hyggja í stefnumótunarmálum fyrir ferðaþjónustuna
Sigurlaug Gissurardóttir.
Nokkru minna var flutt út af
kindakjöti á fyrstu sex mánuðum
ársins en á sama tíma í fyrra og er
samdrátturinn upp á tæplega 240
tonn. Sala á innanlandsmarkaði
hefur aftur á móti tekið kipp upp
á við á sama tíma.
Þetta er á meðal efna til umræðu
á haustfundum Landssamtaka sauð-
fjárbænda sem nú standa yfir. Fyrstu
fundirnir voru í gær, miðvikudaginn
8. ágúst á Egilsstöðum og Hornafirði
og í dag, fimmtudag, verða fundir
á Vík í Mýrdal og Bergholti í
Biskupstungum. Á morgun, föstudag,
verða svo einnig tveir fundir, sá fyrri
í Félagsheimilinu Árbliki í Dalasýslu
kl. 12 og á Hótel Blönduósi kl. 19:30.
Síðasti fundurinn í röðinni verður í
Búgarði, Akureyri kl. 12 á laugardag,
11. ágúst.
Á fundunum munu formaður og
framkvæmdastjóri LS fara yfir stöðu
og horfur í greininni.
Gestafyrirlesari verður að þessu
sinni frá Landgræðslunni og nefnist
erindið „Að lesa landið: Landlæsi,
landnýting, landbætur“.
Innanlandsmarkaður
tekið vel við sér
Þórarinn Ingi Pétursson, formaður LS,
segir að heildarafsetning á kindakjöti
hafi aukist um tæp 5% á fyrstu 6 mán-
uðum þessa árs miðað við sama tíma í
fyrra. Þar vegur þyngst að innanlands-
sala á lambakjöti hefur verið um 350
tonnum meiri. „Útflutningurinn hefur
dregist saman en aukin sala á innan-
landsmarkaði hefur vegið þar upp á
móti, hann hefur tekið gríðarlega vel
við sér. Lambakjötið hefur hitt í mark,
sem er ánægjulegt,“ segir hann.
Hvað útflutning varðar hefur
útflutningur til
ESB minnkað
verulega, en
fyrstu sex mán-
uðina í fyrra voru
flutt út um 640
tonn af kindakjöti
til ESB-landa en
250 tonn nú í ár.
Heldur meira var
flutt út til landa í Evrópu utan ESB,
eða 820 tonn í ár á móti 740 tonnum
í fyrra. Til Bandaríkjanna voru flutt
út 8 tonn í ár en 10 í fyrra. Aukning
hefur aftur á móti orðið á útflutningi til
Asíulanda, hann nam alls 120 tonnum
á fyrstu mánuðum þessa árs,en var 45
tonn sömu mánuði í fyrra. Þessar tölur
eiga eingöngu við um kjöt og innmat.
Í heild nam útflutningur sauð-
fjárafurða í fyrra 6.450 tonnum, alls
að verðmæti 3,3 milljarðar króna.
Tveir þriðju útflutningsverðmætisins
voru kjötafurðir, 22% fyrir gærur og
11% fyrir ull.
Tækifæri víða
Þórarinn segir ljóst að þungt verði fyrir
fæti varðandi útflutning á kindakjöti til
Evrópusambandslandanna næstu tvö
til þrjú árin, „en tækifærin eru til staðar
víðar en þar,“ segir hann og bendir
m.a. á Bandaríkin í þeim efnum, en
markvisst markaðsstarf hefur skilað
góðum árangri og auknum útflutn-
ingi. Þá segir hann einnig horft til
Rússlands og Asíulanda, þar séu
spennandi markaðir fyrir hendi sem
verðugt væri að reyna fyrir sér á. Eins
nefnir hann að afurðastöðvar hafi með
góðum árangri selt unnar kjötvörur í
Færeyjum. „Tækifærin er fjölmörg, en
markaðir vinnast ekki á einnu nóttu,
þetta er langhlaup,“ segir Þórarinn.
Haustfundir Landssambands sauðfjárbænda standa nú yfir
Sala á innanlandsmarkaði hefur tekið kipp
– vegur upp á móti minni útflutningi
Þórarinn Ingi
Pétursson,
formaður LS.