Fréttablaðið - 30.06.2012, Blaðsíða 25

30. júní 2012 LAUGARDAGUR26
■ BRYNDÍS BJÖRGVINSDÓTTIR
Í leit að töfraformúlunni
Ég fylgi engum reglum varðandi skriftir, nema þá málfræði- og stafsetningarreglum – og
varla það. Það eru þó ekki þess konar reglur sem
auðvelda mér skriftir né auka á þá löngun að sjá
fleiri orð prentuð á niðurhoggin, kolefnisjöfnuð
tré. Það gerir hins vegar sú tilfinning að ég hafi
eitthvað áhugavert eða mikilvægt að segja. Ég er
hins vegar áhugasöm um að vita hvað aðrir gera
til að koma sér að verki. Ég gæfi mikið fyrir til-
tölulega hættulausa töfraformúlu sem nota mætti
eins og sítrónupressu á hug og hönd. Þess vegna
ætla ég að lesa vel það sem
hinir segja hér allt í kring.
■ YRSA SIGURÐARDÓTTIR
Aldrei hugmyndalaus í háttinn
Eitt af því sem hefur reynst mér hvað best í skriftatörn er að sofna ekki á kvöldin án
þess að vera búin að hugsa það vel út sem ég
ætla að skrifa daginn eftir. Ef um er að ræða
nýjan kafla vil ég einnig ákveða nákvæmlega
hvernig ég ætla að byrja hann. Með þessu móti
sest maður niður og byrjar strax að skrifa, í
stað þess að góna andlaus á hvítan skjáinn í ein-
hvers konar mini-ritstíflu.
■ AUÐUR AVA ÓLAFSDÓTTIR
Óreiðan eina venjan
Ég drekk ekki neskaffið mitt úr bolla merktum Frankfurter
Buchmesse eða neitt slíkt, það
er bara hafragrautur handa rit-
höfundi eins og hinum. Það má
segja að óreiðan sé eina venja
mín við skriftir; óreglulegur
vinnutími á ómögulegum
tímum sólarhrings. Samt
er maður alltaf að skrifa
og líka áður en maður
skrifar. Það sem kom
mér upphaflega á mitt
spor var miði á vegg
sem á stóð – og nú man
ég ekki eftir hverjum er
haft: „Ég hélt ég væri
fátækur af því að ég átti
enga skó. En svo sá ég
fólk sem ekki hafði
fætur.“
■ STEFÁN MÁNI
Ekkert væl – farðu að vinna
Mín aðalregla er sú að setjast niður á morgn-ana til að skrifa, hvort sem ég nenni því
eða ekki, langar það eða ekki og hvort sem ég er
„tómur“ eða ekki. Þessi regla hefur fleytt mér
langt og komið lesendum mínum til góða því ég
hef komist að því að ég get alltaf skrifað eitt-
hvað ef ég sest á rassinn, kveiki á tölvunni og
byrja – mismikið eftir dögum en alltaf eitthvað
og úthaldið og andagiftin hefur verið að aukast
með árum og reynslu, ef eitthvað er. Stutt og ein-
falt og gildir fyrir allt vinnandi og metnaðarfullt
fólk: Hættessu væli og farðu að vinna!
■ KRISTÍN MARJA BALDURSDÓTTIR
Semur á fastandi maga
Mér finnst ég ætíð vera að berjast við þetta skipulag sem lýtur að ritstörf-
unum, en þó held ég að mér hafi tekist að
koma mér upp sæmilegum takti á morgn-
ana.
Vakna snemma, hugsa eða les í hálftíma
áður en ég fer fram úr, drekk tvo kaffi-
bolla, les dagblöðin. Þá er ég komin í gang.
Hef enga matarlyst fyrr en í hádeginu.
Enda heimskulegt að semja og hugsa með
magann fullan af morgunmat.
En þegar ég er að vinna ein úti á landi eða
í útlöndum, hunsa ég alla rútínu, sef og borða þegar mér hentar og
ég man eftir, hef slökkt á öllum fjarskiptum. Hef líka fullt í fangi
með að halda uppi samræðum við persónur mínar.
Og þá gengur mér best að skrifa. Get þá horfið inn í þann heim sem
ég er að skapa. Mér leiðist aldrei þar.
■ GUÐMUNDUR ANDRI THORSSON
Hver bók kallar á sína venju
Þegar ég var að skrifa Valeyrarvalsinn hafði ég
við höndina tvítyngda útgáfa
af ljóðum Neruda. Ég las
alltaf eitthvert ljóð vel áður
en ég byrjaði á nýrri sögu og
leyfði því að móta þar and-
rúmsloftið. Ég held að þetta
hafi hjálpað mér að losna
við skúm úr höfðinu, verða
aftur nýr. Ég notaði Jóhann-
es úr Kötlum á svipaðan hátt
í Náðarkrafti og þannig koll
af kolli. Hver bók kallar á
sína venju. Annars engar reglur: bara músíkin til
að hræra geðið og veiðieðlið – að fanga mannleg
hjörtu í orðanet – bakklóran og nóg af kaffi.
■ AUÐUR JÓNSDÓTTIR
Taktföst tónlist
Það er tvennt sem ég get ekki verið án við skriftir: kaffi og
tónlist. Þegar ég byrja á morgnana
finnst mér best að hlusta á örvandi
tónlist, stundum píkupopp eða eitt-
hvað með sterkum ryþma. Þann-
ig skrifaði ég heila skáldsögu með
hljómsveitadúettinn Tatu og Ramm-
stein á rípít. En svo er líka gott að
hlusta á klassíska tónlist. Mér hefur
til dæmis alltaf þótt gott að skrifa
við Rachmaninoff. Aftur á móti get
ég skrifað hvar sem er og hvenær
sem er. Ég get skrifað í kuðli uppi í
sófa, úti á götu, með barn á brjósti
og á ferð í bíl.
■ HAUKUR INGVARSSON
Stritast við að sitja
Haustið 2009 fékk ég í fyrsta skipti tækifæri til að skrifa óslitið í lengri tíma, nánar tiltekið sex mánuði. Ég hafði lagt drög
að skáldsögu en var dauðhræddur um að ná ekki marki. Ég sótti
stafla af bókum á bókasafnið um það hvernig átti að skrifa og
skipuleggja sig. Ég opnaði þykkustu bókina og las fyrstu línuna:
„Margir halda að það sé nóg að skrifa eina blaðsíðu á dag í nokkra
mánuði svo úr verði skáldsaga. Sú er ekki raunin.“ Ég lokaði bók-
inni og hugsaði með mér, best að skrifa eina blaðsíðu á dag í sex
mánuði og sjá hvað ég hef í höndunum. Ég sat við, stundum fram á
nótt og leitaðist við að standa upp frá borðinu þegar ég var sjálfur
orðinn spenntur, þegar mig klæjaði í fingurna að halda áfram,
hlakkaði til að setjast niður næsta dag. Auðvitað leiddist ég út í vit-
leysu öðru hvoru, prófaði t.d. að skrifa með svefngrímu eftir að
hafa lesið viðtal við Jonathan Franzen. Það hafði lítil áhrif á skrif-
in en skemmti kærustunni minni talsvert. Að stritast við að sitja,
ætli það sé ekki eina ráðið sem ég kann.
■ SINDRI FREYSSON
Finn sköpunarfrið á nóttunni
Ég segi stundum að ég hafi næturgen og það kemur ber-lega í ljós við skriftir, sérstaklega í Haga í Aðaldal.
Þar hef ég mjög góða aðstöðu til skrifa, eftirsóknarvert
næði frá áreitinu sem fylgir borgarlífinu og gríðarfallegt
umhverfi sem örvar bæði sköpunargleðina og verkviljann.
Fyrri hluta dags les ég og fer í röska göngu um jörðina og
nágrennið og tek síðan til við skriftir um miðjan dag. Ég sit
við fram á níunda tímann en útbý mér þá einfalda máltíð
og tek aftur til starfa um tíuleytið og sit við tölvuna fram
undir bíti. Á þeim tíma vaki ég einn og get stólað á að sím-
inn hringi ekki, enginn komi í heimsókn og ekkert stangi
athyglina í netheimum. Stundum hætti ég um fimmleytið,
stundum nær sjö – um það leyti sem margir eru að skríða
fram úr. Þá les ég stundum nokkrar blaðsíður til að kúpla
mig niður og sofna síðan þegar dagsskíman lætur á sér
kræla. Nóttin skilar besta árangrinum.
Kaffi, Rammstein og svefngrímur
Til að skrifa heila bók þarf ekki aðeins góða hugmynd heldur líka sjálfsaga og staðfestu að sitja við dag eftir dag og fylgja henni
eftir. Margir rithöfundar koma sér upp ákveðnum verkreglum eða venjum sem þeir ýmist hafa til hliðsjónar eða fylgja út í ystu
æsar. Bergsteinn Sigurðsson guðaði á glugga nokkurra rithöfunda og spurði hvaða meðulum þeir beita til að halda sér við efnið.
■ ANDRI SNÆR MAGNASON
Best að flýja land
Ég hef almennt mikla ósiði við skriftir, drasla mig út af öllum skrifstofum. Skrifa 200 blaðsíður af óreiðu sem
ég er síðan marga mánuði að raða upp í skynsamlega bygg-
ingu. Best er að koma sér til útlanda í nokkrar vikur vegna
þess að á Íslandi vill hugurinn verða heltekinn af því sem
tröllríður landinu þá stundina. Ég get verið lengi að fara í
gang eftir hverja bók. Ég hef farið til Sikileyjar nokkrum
sinnum til að komast úr net- og símasambandi. Bókin sem
ég er að ljúka við í sumar fór ekki almennilega í gang fyrr
en ég dvaldi í New York einn mánuð, fékk mér Siggi’s skyr
og botnaði Röyksopp Trentemøller rímix af Who Else Is
There sungið af The Knife á milli espressó-bolla. Að end-
ingu fara öll verk hjá mér í svokallaðan vondukonulestur.
En það er afar vond hreinskilin kona sem les handritið. Það
er sársaukafullt tímabil – en gott eftir á, hefur tryggt bæði
sölu og langlífi nokkurra verka.
■ HALLGRÍMUR HELGASON
Úr heimsóknarfæri með góða
nettengingu
Aðalreglan er að byrja klukkan 09.00 og skrifa til 17.00, með hádegishléi 12.00-13.00,
lagningu 14.00-14.05 og kaffitíma 15.15-15.30.
Mikilvægt að halda takti, aldrei missa dag úr,
og skrifa á stað þar sem ekki er von á neinum
í heimsókn. Þá ertu kominn á flug eftir tvær,
þrjár vikur. Gott er þó að hafa góða nettengingu,
því netið getur alltaf hjálpað. Ef þú lætur glepj-
ast af því um of þýðir það bara að bókin sem þú
ert að skrifa er minna spennandi en Internetið.