Kjarninn - 22.08.2013, Síða 26

að allar eignir búsins verði reiðufé í lok árs 2016. Tæplega
helmingur eigna Kaupþings verði reiðufé. Þetta reiðufé nýtist
engum á meðan nauðasamningar eru ekki kláraðir. Það er
ekki hægt að fjárfesta fyrir það, ekki hægt að greiða það til
kröfuhafa og ekki hægt að nýta hluta þess innan íslenska
hagkerfisins líkt og stefnt hefur verið að. Það er því hagur
allra að semja ef grundvöllur fyrir því finnst.
afsláttur alltaf legið fyrir
Ástæðu þess að málið er í hnút er að finna í íslenskum stjórn­
málum. Innan þeirra kviknaði skyndilega ljós í fyrrahaust um
að nauðasamningar bankanna skiptu þjóðina gríðarlegu máli.
Sá áhugi var eðlilegur enda þrotabú bankanna risavaxin og
viðbúið að um þúsund milljarðar króna í íslenskum krónum
myndu lenda í höndum óþolinmóðra erlendra fjárfesta ef
nauðasamningsferlið hefði gengið eftir. Það hefði skapað
gríðarlegan þrýsting á gjaldeyrishöftin sem eru við lýði.
Seðlabankinn greip loks inn í og tilkynnti opinberlega að
engir nauðasamningar yrðu samþykktir nema með blessun
hans. Þverpólitískur starfshópur um afnám gjaldeyrishafta
lagði síðan til í desember að gjaldeyrishöftin yrðu gerð
ótímabundin og að afnám þeirra yrði bundið við efnahags­
legan stöðugleika.
Allt í einu hófst umræða um að kröfuhafar þyrftu að gefa
afslátt af eignum sínum ef þeir ætluðu að fá að losa þær út.
Látið var sem þessi krafa væri algjörlega ný af nálinni og
að stjórnmálaflokkar hefðu sett hana fram fyrstir allra á
haustmánuðum 2012. Það er ekki rétt. Í fyrstu áætlun Seðla­
bankans um afnám hafta, sem var birt 5. ágúst 2009, segir
skýrt að lokaskref í því ferli yrði að „fjárfestar [myndu] breyta
eignarhlutum sínum í íslenskum krónum í framseljanlega
eign sem gefin hefur verið út í evrum. Seðlabanki Íslands
mun stjórna verðinu, upphæðinni og tímasetningu við fram­
kvæmdina“. Í seinni áætlun Seðlabankans um haftaafnám,
dagsett 25. mars 2011, var síðan skýrt frá hugmyndum um svo­
kallað „útgöngugjald“. Það þýddi að þeir erlendu aðilar sem
ætluðu að skipta krónum í evrur myndu ekki fá að gera
10/11 kjarninn EFnAHAGSmáL