Dagfari - 01.11.2007, Qupperneq 9

pappírunum i handfarangrinum okk-
ar, látum hirða af okkur þær nagla-
klippur sem slæddust þar með, leyfum
öryggisvörðum að káfa í klofinu á okk-
ur í leit að vel faldri tannkremstúpu
(skeggjaðir karlmenn, að maður tali
ekki um tattúveraðir, megaþakka fyrir
að sleppa óspjallaðir í gegn). Hvað ætli
sé langt þangað til fólk verður skikkað
til að labba nakið gegnum vopnaleit-
arhliðið?
Það kaldhæðnislegasta er auðvitað að
ef við værum ekki svona miklir sak-
leysingjar upp til hópa gætum við eftir
allan þennan sirkus skroppið niður í
bæ og sprengt okkur í loft upp í ein-
hverri neðanjarðarlest eða strætó án
þess að nokkur hefði leitað á okkur
þar - þrátt fyrir mýmörg dæmi um
svipaða gjörninga í fortíðinni. Við gæt-
um allt eins sprengt okkur í loft upp í
Norrænu.
Aðgerðir á borð við að láta ungbarna-
mæður lepja eigin brjóstamjólk
frammi fyrir öryggisvörðum flugvalla
eru ekki bara vandræðalegar, þær
valda fáránlegum töfum og margfalda
tímann sem fólk þarf að eyða í ferðalög
milli staða. í Evrópu hugsa lestarfélög
sér gott til glóðarinnar eftir því sem
fleiri gefast upp á tímaeyðslunni og
hringavitleysunni sem fylgja flugferð-
um en við sem erurn svo óheppin að
búa á eyju neyðumst til að treysta á
millilandaflugið ef við nennum ekki
að stoppa á Hjaltlandseyjum í hvert
sinn sem við förum til útlanda. Hver
er eiginlega ástæðan fyrir þessu
yfirgengilega eftirliti og hversu góð
þarf hún að vera til að við hreyfum
ekki mótmælum?
Jú, þetta er okkar framlag til barátt-
unnar milli góðs og ills, stríðsins
gegn hryðjuverkum. Stríðsins sem
verður farsakenndara og markmið
þess óskýrari með hverjum deginum.
Lykillinn að þessu stríði er að sann-
færa borgarana um að okkur sé ógnað
en að með nógu miklu eftirliti geti
stjórnvöld fundið vondu kallana og
stöðvað þá í fyrirætlunum sínum, fjar-
lægt skemmdu eplin. Svo lengi sem
stjórnvöld sofa ekki á verðinum erum
við hin örugg af því að sá sem hefur
ekkert gert af sér, hann þarf ekkert
að óttast, er það nokkuð? Hér sem
annars staðar væri rnjög viðeigandi
en jafnframt
mjög klisju-
kennt að vitna
í 1984 Georg-
es Orwell.
Við skulum
sleppa því, en
votta George
virðingu okk- Kristín Svava
ar í huganum. Tómasdóttir
FRJÐARVERÐLAUN NÓBELS
AMNESTY
Friðarverðlaunin 1977
Saga Amnesty International er rakin
til ársins 1961 þegar enskur lögfræð-
ingur, Peter Benenson, hratt af stað
herferð í Bretlandi til að vekja athygli
á stöðu pólitískra fanga víða um heim.
Kveikjan að þessu var blaðagrein sem
Benenson las urn tvo portúgalska stúd-
enta sem dæmdir voru í sjö ára fang-
elsi fyrir það eitt að skála fyrir frelsinu
á knæpu. Þótt upphaflega hafi aðeins
átt að vera um tímabundið átak að
ræða vatt það hratt upp á sig. Fjöldi
starfsdeilda spratt upp í tugum landa
og innan fárra ára var Amnesty Inter-
national orðið að alþjóðlegum samtök-
um sem nutu viðurkenningar Samein-
uðu þjóðanna og Evrópuráðsins.
Um það leyti sem Amnesty Interna-
tional hlaut Friðarverðlaunin voru fé-
lagsmenn hátt í 200 þúsund. Nú um
stundir eru þeir rúmlega milljón.
Merki samtakanna
RALPH
BUNCHE
Friðarverðlaunin 1950
Ralph Bunche fæddist í Detroit árið
1904, sonur efnalítils rakara. Hann
vakti snemma athygli fyrir afburða
námsárangur og komst ungur til
metorða í embættismannakerfinu.
Bunche, sem var þeldökkur, lét
mikið til sín taka í réttindabaráttu
blökkumanna í Bandaríkjunum.
Friðarverðlaunin hlaut hann þó ekki
fyrir störf á þeirn vettvangi.
Frá 1947 til 1949 gegndi Ralph
Bunche stöðu sendifulltrúa Samein-
uðu þjóðanna í Palestínu, þar sem
hann var einn helsti sáttasemjarinn
í deilum gyðinga og Palestínuaraba.
Eftir að hryðjuverkamenn úr röðum
Zíonista myrtu Bernadotte greifa í
september 1948, tók Bunche við hlut-
verki hans og tókst að lokum að ná
samkomulagi milli stríðandi fylkinga.
Sá friður reyndist þó skammvinnari
en vonir stóðu til.
Bunche tekur við friðarverðlaununum
9
Dagfari • nóvember 2007