Dagfari - 01.10.2009, Blaðsíða 16

DAGFARI
EFTIR ÖNNU TRYGGVADÓTTUR
/
Uganda er í miðri aus-
tur Afríku, á einu
eldfimasta svæði
jarðarinnar. Þótt
landið hafi undanfarin ár sýnt
jákvæð merki um stöðugleika
er ekki hægt að segja að þar ríki
friður. Síðari hluti tutmgustu al-
dar og fram á þá tuttugustu og
fyrstu hefur einkennst af óg-
narstjórnum og borgarastyrjöld.
Innanlandsófriður ríkir enn í
norðurhéruðum landsins.
Stærstu vandamálin sem Uganda
stendur frammi fyrir er endur-
reisn samfélagsins eftir langvar-
andi stríðsátök, vanþróun og
fátækt. Talið er að um 38%
þjóðarinnar séu enn undir fátæk-
tarmörkum. Einungis 6% Úgand-
abúa hafa aðgang að rafmagni og
þriðjungur þjóðarinnar er ólæs.
Þrátt fyrir að ýmislegt megi betur
fara í stjórn Úganda hefur landinu
tekist, með aðstoð alþjóðasam-
félagsins, að draga verulega úr
þeim fjölda íbúa sem lifir undir
STÓRA
fátæktarmörkum.
Nemendum í
skólum hefur líka
fjölgað um meira
en helming á rúmlega tíu árum.
Lífið ÍÚganda
Mörg hundruð þúsund Úganda-
búar eru flóttamenn í eigin landi.
Einnig eru þar margir flóttamenn
frá stríðshrjáðum nágrannalönd-
unum: Súdan, Kongó og Rúanda.
Þegar ófriðurinn var mestur
þurftu á aðra milljón manna að
yfirgefa heimili sín. Erfið vand-
amál fýlgja því þegar fólk reynir
að snúa aftur til síns heima eftir
að hafa verið flóttamenn. Oft
hefur land þess verið nýtt af
öðrum á meðan upphaflegir eig-
endur voru á flótta og af því rísa
eðlilega deilur. Vegna þess að
karlmenn eru oftast opinberir
eigendur landa lenda konur oft
undir í slíkum deilum þegar þær
snúa aftur án eiginmanna sinna,
eins og er algengt þar sem karlar
þurfa að berjast.
I skæruhernaði hins kristilega
andspyrnuhers í Úganda var
mikill fjöldi barna og unglinga
gerður að virkum þátttaken-
dum. Talið er að yfir þrjátíu þú-
sund börn hafi verið gerð að
barnahermönnum, þriðjungur
þeirra stúlkur. Hlutverk drengja í
stríðinu er að berjast, en líka ræna
vistum og verðmætum úr þor-
punum. Stúlkurnar eru kynlífs-
ambáttir. Þegar barnahermenn-
irnir hafa tækifæri til að losna
undan hernum bíður þeirra og
samfélagsins erfitt verkefni við
enduraðlögun. Börnin kljást
ekki einungis við sálræn eftirköst
stríðsins heldur hafa misst stóran
hluta æskunnar, þar með talinn
möguleikann á menntun. Samfél-
agið á erfitt með að samþykkja
þau, sérstaklega stúlkurnar sem
hafa verið misnotaðar.
Er Island aflögufært?
Því hefur verið haldið fram að
Island hafi ekki lengur efni á
þróunaraðstoð. Heyrst hefur að
efnahagsþrengingarnar gangi svo
nærri þjóðarbúinu að við séum
einfaldlega ekki aflögufær. Tilefni
þessara athugasemda er umræða
um fjárlög ársins 2010. Þar er
gert ráð fyrir að ríflega 1,5 mil-
ljarði verði varið til þróunarmála
og í alþjóðlega hjálparstarfsemi.
Þetta er niðurskurður um rúm 10
prósent frá fjárlögum 2009.
Aðalsamstarfslönd Þróunarsam-
vinnustofnunar Islands eru fimm
og er Úganda eitt þeirra.
Þótt kaupmáttur á Islandi
minnki, erlend skuldastaða sé
óhagstæð og raunvirði fasteigna