Fréttablaðið - 29.12.2011, Blaðsíða 23

skoðun
FIMMTUDACUR 29. desember 2011
23
Nýr Landspítali: Slys aldarinnar?
Nýr landspítali
Cuðiön
Balúursson
læknir
Seinni grein
Látið er að því liggja að bygg-
ing nýs Landspítala verði
fjármögnuð fyrir sparifé lands-
manna í lífeyrissjóðum sem verði
fengið að láni og hafa margir af
stærstu lífeyrissjóðunum undir-
ritað viljayfirlýsingu þar að lút-
andi. Þá hefur verið talað um að
„hagræðing muni borga bygg-
ingarkostnaðinn"! Þannig að við
getum komið út í stórgróða, feng-
ið spítalann gefins! Maður fyll-
ist bara lotningu yfir svo mikilli
reiknilist.
Rökin fyrir nálægð spítalans
við Háskóla íslands eru óskilj-
anleg. Einkum með hliðsjón af
fjarskiptatækni sem mun þróast
æ hraðar á næstu árum og gera
mönnum kleift að nota fjarfunda-
búnað og fjarskipti sem okkur
órar varla fyrir. Háskólakennarar
á Landspítalanum koma sjaldan
í Háskóla íslands. Þeir kenna á
Landspítalanum sjálfum. Sjálfur
var ég lektor við læknadeild HÍ í
nokkur ár en ég man varla til þess
að hafa átt erindi í Háskólann.
Kennslan fór fram annars staðar.
Af ummælum stjórnenda bygg-
ingaverkefnisins mætti ætla að
háskólakennarar á Landspítalan-
um verði stöðugt hjólandi á milli
Landspítalans og Háskólans.
Þetta fræðaþorp með Land-
spítalann og Háskólann og aðrar
fræðastofnanir er að mínu viti
ekkert annað en sýndarveru-
leiki, stórt Lego-þorp sem stórir
strákar í draumóraveröld eru að
byggja. Rökin fyrir nálægð spítal-
ans við Háskólann eru haldlaus.
Byggðaþróun höfuðborgar-
svæðisins á næstu áratugum
verður í austur og norður af aug-
ljósum landfræðilegum ástæðum.
Hugsanlega gæti miðja svæðisins
verið í kringum Rauðavatn, Reyn-
isvatn eða enn austar og norðar
miðað við Umferðarspá höfuð-
borgarsvæðisins sem var unnin
fyrir Vegagerðina árið 2004.
Hringbrautarstaðsetningin er
á þessari framtíðarmynd í jaðri
byggðarinnar, fjærst nær allri
annarri byggð og fjærst stofnæð-
um umferðar. Þar sem samgöngu-
æðar eru hvað þrengstar eins og
Miklabraut/Hringbraut nema til
komi fjöldi mislægra gatnamóta
og/eða stokkar undir umferðar-
æðar eins og Miklubrautina.
Fjölgun íbúða fyrir stúdenta
á háskólasvæðinu, Harpan,
Háskólinn í Reykjavík og fjölgun
gistirýma í miðborginni eykur
umferðarþunga um Miklubraut/
Hringbraut og Bústaðaveg og
gerir aðgengið að Hringbrautar-
svæðinu enn verra en ella.
Frá því svæði þar sem stofn-
brautakerfi höfuðborgarsvæðis-
ins mun mætast og miðja byggð-
arinnar verða samkvæmt spám
getur tími sjúkraflutninga að
Vatnsmýrinni skipt verulegu
máli. Hver mínúta í sjúkraflutn-
ingi getur ráðið úrslitum um horf-
ur sjúklinga sem fluttir eru.
Landspítalinn er og verður
spítali allra landsmanna. Stað-
arval ætti að miðast við aðgengi
og umferð fyrir allt landið en
ekki einungis höfuðborgarsvæð-
ið. Varðandi valkosti hafa verið
nefndir nokkrir staðir á höfuð-
borgarsvæðinu: Elliðaárósar,
Ártúnsholt, Vífilsstaðir, Keldur.
Allir þessir staðir eru að mínu
mati miklu betri valkostir en
Hringbrautarstaðsetningin með
hliðsjón af umferð og öryggi sjúk-
linga. Við ákvörðun staðsetning-
ar ber ekki að horfa til ástands-
ins í dag, heldur byggðaþróunar
næstu áratugina meðan spítalinn
á að þjóna landsmönnum öllum.
Staðhæft er af forvígismönn-
um spítalans að þetta staðarval
sé allt of dýrt. Það er ugglaust
kannski 5 ár. Ég tel að við ættum
að bíða að minnsta kosti þann
tíma með byggingu nýs spítala. Á
meðan getum við nýtt okkur það
húsnæði sem við höfum. Það hús-
næði er raunar komið á viðhalds-
stig, sem er dýrt, en því húsnæði
þyrfti jú hvort eð er að halda við.
Nýr spítali ætti svo þegar
efnahagslegar aðstæður leyfa
að rísa austan Elliðaárósa þar
sem aðgengi að honum er best,
umferðaröryggi er tryggt og
öryggi og velferð sjúklinga er
höfð að leiðarljósi.
Á Landspítalanum í Foss-
Petta fræðaþorp með Landspítalann og
Háskólann og aðrar fræðastofnanir er
að mínu viti ekkert annað en sýndar-
veruleiki, stórt Legoþorp sem stórir strákar í draum-
óraveröld eru að byggja..
rétt en það er örugglega dýrara
að ráðast í framkvæmdir ef stoð-
ir þeirra eru ekki nógu styrkar
frá upphafi og tjaldað til einnar
nætur.
Hafa menn ekki dregið þann
lærdóm af hruni íslenska fjár-
málakerfisins að maður eyðir
ekki meiru en maður aflar, bygg-
ir ekki alltaf fyrir lánsfé? Væri
ekki rétt að staldra við, líta til
hægri og vinstri áður en gengið
er yfir götuna svo forðast megi
slys? Gangi viðreisn efnahags-
lífsins á íslandi eftir mætti ætla
að við værum komin á þokka-
lega siglingu efnahagslega eftir
vogi (Borgarspítalanum) hefur
öll aðstaða bráðaþjónustu verið
stórbætt en þarf eflaust að bæta
frekar. Ég tel að unnt sé að sinna
allri bráðaþjónustu í Fossvogin-
um. Spítalinn er tiltölulega vel
staðsettur, hann er byggður aðal-
lega á hæðina, sem er kostur að
mati margra arkitekta. Flutning-
ur sjúklinga tekur miklu skemmri
tíma en um langt og flókið und-
irgangakerfi eins og á teikning-
um spitalans við Hringbraut. Við
spítalann er þyrlupallur. Með
góðri stjórnun og vel skipulagðri
verkaskiptingu ætti að vera hægt
að reka hér sjúkrahúsþjónustu
eins og hún gerðist best fyrir
nokkrum árum.
Til viðbótar má geta þess að
fyrirtaks aðstaða er fyrir hendi
á jaðarsjúkrahúsunum fjórum:
Sólvangi í Hafnarfirði, Reykja-
nesbæ, Selfossi og á Akranesi.
Öll þessi sjúkrahús hafa legu-
rými og eru tækjum búin til
þess að stunda svokallaðar val-
aðgerðir - í stuttu máli aðgerðir
aðrar en bráðaaðgerðir svo sem
minni bæklunaraðgerðir, kven-
sjúkdómaaðgerðir, háls-, nef- og
eyrnaaðgerðir, lýtaaðgerðir og
speglanir.
Spítali sem er sveltur fjárhags-
lega, þar sem allt viðhald og öll
verkefni sitja á hakanum, á ekki
að ráðast í nýtt steinsteypuverk-
efni. Starfsemi spítalans er ekki
undir því komin að um hana séu
veglegir salir heldur byggist hún
á starfsfólkinu sem þar vinn-
ur, mannauðnum. Illu heilli fer
njannauðurinn þverrandi, læknar
og hjúkrunarfræðingar flytja úr
landi og fáir koma heim úr fram-
haldsnámi. Hverjir munu starfa
á hinu,„nýja“ sjúkrahúsi? Væri
ekki nær að hlúa að starfsfólkinu
sem heldur spítalanum gangandi,
sem hefur fengið að axla þyngri
og þyngri byrðar og skert kjör
hin síðari ár?
Áformuð bygging Landspítala
við Hringbraut er stórslys 21.
aldarinnar. Svo mikið stórslys að
engin bráðaþjónusta mundi geta
ráðið við afleiðingar þess.
Við verðum með öllum ráðum
að fyrirbyggja að þetta slys eigi
sér stað. Framtíð íslenskrar heil-
brigðisþjónustu er í húfi, ekki
bara á næstu árum heldur á allri
þessari öld.
■
OXFOND
„MUtNllHÁFOA/i

ttCXUNGFQMn
HAGKAUP
Bónus
BONG
BONG
1 ■ j . i :rilí -v ii: