Heimilisritið - 01.11.1951, Side 9

voru fólgin. Stefndi hann Helgu
fyrir dóm í héraði árið 1591 og
bar hana ýmsum sökum, brott-
för af heimili, fjáreyðslu, og
komst m. a. svo að orði, að „hér-
með hefði hún verið þrálynd,
keppin og óhlýðin og sagt upp
á sig óheyrilega hluti“. Kom mál
þetta fyrir alþingi hvað' eftir
annað, en hvorki rak né gekk,
enda átti Páll harðsnúna mót-
stöðumenn, þar á meðal Odd
biskup Einarsson, er taldi máls-
sóknina hneyksli mikið. Leitaði
Páll loks til konungs um skiln-
að og fékk í febrúarmánuði
1595 leyfi hans fyrir því að mega
kvongast aftur, ef hann legði
fram dóm um löglegan skilnað
við Helgu. Skaut hann máli
þessu enn til alþingis 1595 og jók
nú nokkru við sakargiftirnar.
Dómsmenn töldu sakargiftir
Páls þó ósannað’ar, enda ekki
„skjallega prófað sakleysi Páls,
sem tilheyrir, þar þó orðrómur
á lék, að hann mundi eigi síður
tilefni gefið hafa til þeirra sund-
urlyndis og þverúðar“.
Sat síðan við það, að Páll
fékk ekki leyfi til skilnaðar,
enda hreyfði hann því máli ekki
framar.
Meginástæðan til þess, að' Páll
stóð í öllu þessu stímabraki um
að fá skilnað, var sú, að hann
var kominn á biðilsbuxurnar á
nýjan leik, þótt kominn væri
yfir sextugt. Guðbrandur bisk-
up Þorláksson á Hólum átti
dóttur þá, er Halldóra hét. Hún
var fædd 1573, og var nú um
tvítugt, og fór mikið orð af gáf-
um hennar, skörungsskap og
manngæðum. Ekki skorti hana
biðla, því allt frá því er hún
var fullvaxta höfðu leitað við'
hana eiginorðs ýmsir göfugir
menn, en hún hafnaði þeim öll-
um. Árið 1593 bætist nýr biðill
í hópinn, og er það enginn ann-
ar en Staðarhóls-Páll, karlinn á
sjötugsaldri. Ritar hann Guð-
brandi föður hennar einkenni-
leg bréf, full málskrúðs og fag-
uryrða, þar sem hann heitir
biskupi fylgi gegn Jóni lögmanni
bróður sínum og hverjum sem
væri öð'rum, ef hann næði eigin-
orði við Halldóru dóttur hans.
Halldóru sendi hann bók með
kvæðum ýmis konar, en hún er
því miður glötuð. En til er sendi-
bréf í ljóðum frá Páli til Hall-
dóru. Er það ljómandi vel kveð-
ið og furðumikill ástarhiti í, hjá
svo gömlum manni. Kvæðið er
langt, 24 erindi. Eru hér þrjú
sett til sýnis:
Blessi þig guð af allri átt
og ævinlega þér hlífi,
vertu, blíða baugagátt,
blessuð á sál og lífi.
NÓVEMBER, 1951
7