Fréttatíminn - 11.11.2011, Blaðsíða 54

Margir leggja talsvert á sig til að ná í
jólamatinn, hænuna hvítu sem ein er upp
til fjalla, yli húsa fjær. Jólin koma með
rjúpunni á mörgum heimilum. Stofninn
er hins vegar ekki upp á marga fiska enda
úthlutaði rjúpnaráðherra ekki nema ör-
fáum dögum til veiða þetta haustið. Það er
því engin vissa fyrir afla þótt menn reyni.
Rjúpuna má ekki selja svo eina leiðin, fyrir
þá sem þrá rjúpnabragð um jól, er að halda
til fjalla.
Það gerðu veiðimenn stórfjölskyldunn-
ar, synir mínir, tengdasonur og mágur,
sami hópur og hélt til gæsa fyrr í haust.
Fjórir í stað fimm þá, einn átti ekki heim-
angengt. Mágurinn vanur, hinir ekki, en
allir fullir tilhlökkunar. Ég bað þá að hafa
fjölskyldur stórættarinnar í huga þegar
kæmi að skiptingu fengsins, eins og þekkt
er í veiðimannasamfélögum þar sem allir
njóta þess sem aflast. Því var lofað, með
því fororði þó að vel bæri í veiði og líka
með þau tilmæli í huga að hófs yrði gætt
og hver veiðimaður setti markið við sex
fugla. Svandís vill að varlega sé farið með
veikburða stofninn. Óvinir rjúpunnar eru
margir, ekki aðeins maðurinn. Í blaða-
grein fuglasérfræðings á dögunum kom
fram að örlög rjúpna eru að þær eru allar
étnar.
Veiðihópurinn fylgdist vel með veður-
spám fyrir síðustu helgi enda var ferðinni
heitið nánast eins langt og komist verður
norður í land. Þar snjóaði. Útbúnaðinn
varð að miða við það. Veiðitíminn var á
laugardag og sunnudag. Föstudagurinn
var því nýttur til að koma sér á áfangastað.
Í sparnaðarskyni var farið á einum jeppa.
Fjórir menn þurfa hins vegar talsverðan
útbúnað til þriggja daga og tveggja nátta.
Mat þarf og drykkjarföng, viðlegubúnað,
vopn og skotfæri og klæðnað fyrir vetrar-
hraglanda. Bíllinn var því hlaðinn.
Það var engu logið um veturinn fyrir
norðan. Strákarnir óðu snjóinn í klof.
Allan laugardaginn brutust þeir um í
torfærunni á tveimur jafnfljótum, aðeins
til að sannreyna það að umhverfisráð-
herra fór ekki með fleipur. Rjúpnastofninn
er í lægð. Þrjá fugla sáu þeir. Tveir voru
svo langt í burtu að ekki þýddi að skjóta.
Afrakstur dagsins var því ein rjúpa. Engu
minna lögðu þeir á sig á sunnudaginn en
allt kom fyrir ekki. Rjúpurnar tvær höfðu
forðað sér. Hópurinn kom því í bæinn með
eina rjúpu. Það má segja að það sé betra
en ekki neitt, hálf bringa á mann í hópnum
en sýnt er að aðrir leggir stórættarinar
verða að ná sér í eitthvað annað en rjúpu
á jólaborðið. Jafnvel veiðimannasamfélag
skilur að einni rjúpu verður vart skipt í
meira en fjóra hluta.
Hugulsamur faðir og tengdafaðir ungu
mannanna hughreysti þá við heimkomu.
Verra gæti þetta verið. Hefðu þeir til
dæmis ekki fengið þessa einu rjúpu væri
ekki hægt að reikna út kílóverðið á jóla-
steikinni. Nú lægi það hins vegar fyrir, að
gefnum ákveðnum forsendum. Miðað við
lengd ferðalagsins mætti áætla að elds-
neytiskostnaður vegna jeppans fram og til
baka væri um 40 þúsund krónur. Matur og
drykkjarföng fyrir fjóra karlmenn á besta
aldri í þrjá daga og tvær nætur legði sig á
um það bil 39 þúsund krónur og skotfæri,
fatnaður og annað tilfallandi á 21 þúsund
krónur. Kostnaður vegna gistingar var
ekki talinn með vegna þess að þeir nutu
gestrisni fjölskyldufólks nyrðra. Túrinn
lagði sig því á 100 þúsund kall, eða þar um
bil.
Með því að fletta fræðaskrám Nátt-
úrufræðistofnunar Íslands má komast að
því að hver rjúpa vegur um 500 grömm.
Karrinn er að vísu að meðaltali um 50
grömmum þyngri en hænan en það er
bitamunur en ekki fjár. Heildarafli hópsins
nam því hálfu kílói. Bein og innyfli vega
sitt þótt beinin nýtist að sjálfsögðu í
jólasósuna. Gróft vigtað má því segja að
um 100 grömm nýtist af fuglinum, það er
Kílóverðið á rjúpnaketi
Jónas
Haraldsson
jonas@
frettatiminn.is
HELGARPISTILL
S
bringurnar og eitthvað smálegt
annað. Með einföldum reikningi
fæst verðið á kjötinu; 100 grömm
fyrir 100 þúsund krónur sem þýðir
að kílóið kostar milljónkall.
Það kemur sér að rjúpan smakk-
ast vel.
Hitt nefndi ég ekki að í víðlesnu
norsku dagblaðið var nýlega viðtal
við veiðimann sem skaut kráku.
Hann lét vel af bragðinu sem og
nafngreindur meistarakokkur sem
matreiddi krákuna á sama hátt
og rjúpu. Annar kokkur var hins
vegar ekki jafn hrifinn. Þar í landi
þvælist krákan fyrir mörgum, er
meðal annars stórtækur eggjaþjóf-
ur. Því borga sum norsk sveitarfé-
lög 15 norskar krónur fyrir hverja
veidda kráku.
Krákan á sér íslenskan ættingja,
hrafninn. Ég sagði strákunum
ekki af krákuveiðunum af tveimur
ástæðum. Hin fyrri er að ég hall-
ast heldur að áliti norska kokksins
sem taldi krákuna ekki sérstakt
lostæti, þótt ég viti ekki hvernig
hrafn smakkast – en hin er sú að
hrafninn er á válista íslenskra
fugla. Það er því engin ástæða
til að hveta til hrafnadráps, jafn-
vel þótt fjórir menn í veiðihópi fái
aðeins eina rjúpu.
Nóg er víst samt. Náttúrufræði-
stofnun segir að hrafnastofninn
hér telji um 2 þúsund varppör og
9 þúsund geldfugla. Þessi fallegi
fugl sé hins vegar ofsóttur og á
hverju ári eru drepnir um 6 þús-
und hrafnar. Varla hafa þeir verið
étnir.
Rjúpan eina verður því að duga –
þótt grammið kosti þúsundkall.
Te
ik
ni
ng
/H
ar
i
HJÓLBARÐAÞJÓNUSTA
Interstate heilsárs- og vetrardekkin eru umhverfis-
vænni kostur. Munstrið inniheldur minna magn af
mengandi olíum og uppfyllir evrópska staðla um
efnisinnihald hágæða hjólbarða.
DUggUvogi 10 RvK AUSTURvegi 52 SeLFoSS piTSTop.iS www
HJALLAHRAUNi 4 HFJRAUÐHeLLU 11 HFJ568 2020 SÍMi
HeiLSáRS- og
veTRARDeKK
UMHveRFiSvæNNi KoSTUR
FyRiR FÓLKSBÍLA og JeppA
viÐ eigUM FLeSTAR STæRÐiR DeKKJA á HAgSTæÐU veRÐi.
HAFÐU SAMBAND TiL AÐ Fá veRÐ Í DeKK FyRiR BÍLiNN ÞiNN.
175/65 R14 45.900 kr. 195/65 R15 55.900 kr.
185/65 R14 49.900 kr. 205/55 R16 63.900 kr.
185/70 R14 49.900 kr. 245/75 R16 99.800 kr.
185/65 R15 51.900 kr. 225/45 R17 73.900 kr.
DæMi UM FRáBæR TiLBoÐ á iNTeRSTATe
HeiLSáRS- og veTRARDeKKJUM
veRÐiN eRU FyRiR FJögUR DeKK áSAMT UMFeLgUN
Leitið upplýsinga á
auglýsingadeild Fréttatímans
í síma 531 3310 eða á
valdimar@frettatiminn.is
Fréttatímanum er dreift
á heimili á höfuðborgar-
svæðinu og Akureyri og
í lausadreifingu um allt
land. Dreifing á bækl-
ingum og fylgiblöðum
með Fréttatímanum
er hagkvæmur kostur.
54 viðhorf Helgin 11.-13. nóvember 2011