Fréttatíminn - 26.10.2012, Blaðsíða 12

Laaaaaaaaaangbestar?
Mörgum finnst Superfries vera laaaangbestu
frönskurnar og þær eru nú betri en nokkru sinni
áður. Sérvaldar kartöflur, steiktar í repjuolíu og
kryddaðar með sjávarsalti. Prófaðu núna!
Þurfum þjóðarátak gegn brottfalli
Það er
engan
veginn
ásættan-
legt að
upp undir
þriðjungur
nemenda
í fram-
haldsskóla
hrökklist
frá námi.
Hvergi í heiminum hætta fleiri framhalds-
skólanemendur í námi en á Íslandi og þrátt
fyrir áralanga umræðu um vandann hefur
ekki tekist að draga úr honum. Nauðsynlegt
er að grípa inn í strax í grunnskóla og
að skólakerfið verði byggt út frá ein-
staklingnum, styrkleika hans og áhugasviði.
Þörf er á þjóðarátaki gegn brottfalli.
S kúli Helgason, alþingismaður og varaformað-ur allsherjarnefndar og menntamálanefndar Alþingis, segir að þjóðarátak þurfi til að
sporna gegn því mikla brottfalli úr framhaldsskól-
um sem okkur hefur ekki tekist að bregðast við.
Brottfall framhaldsskólanema úr námi á Íslandi er
með því mesta sem gerist í heiminum. Samkvæmt
rannsóknum hafa fjögur af hverjum tíu ungmenn-
um ekki lokið framhaldsskólanámi við 24 ára aldur.
Hvergi í heiminum er hlutfall framhaldsskólanema
sem ljúka námi á tilsettum tíma lægra en hér, ein-
ungis 44 prósent. Hið sama gildir þótt gefin séu tvö
ár til viðbótar, enn erum við í neðsta sæti með 58
prósent. Einn af hverjum tíu nemendum í árgangi
hættir námi í framhaldsskóla á ári hverju.
„Það er engann veginn ásættanlegt að upp undir
þriðjungur nemenda í framhaldsskóla hrökklist frá
námi án þess að fá viðunandi þjónustu,“ segir Skúli.
„En það er grundvallaratriði að takast á við brott-
hvarfið fyrr í skólakerfinu. Hann birtist sem brott-
hvarf í framhaldsskólunum en vandinn byrjar oft að
myndast í grunnskólanum, sem slakur námsárang-
ur, námsleiði og hegðunarerfiðleikar og við þurfum
því að fá grunnskólann í lið með okkur ef við viljum
ná árangri í að minnka brotthvarfið,“ segir hann.
Kristjana Stella Blöndal er lektor í starfs- og
námsráðgjöf við Háskóla Íslands og hefur gert
rannsóknir á brottfalli nemenda úr framhalds-
skólum. Til þessa hafa helstu skýringar á brottfalli
verið taldar vera óígrundað námsval og hin mikla
áhersla sem lögð er á bóknám.
Brottfall meira meðal þeirra sem líkar verknám
Kristjana Stella og Jón Torfi Jónasson, forseti mennta-
vísindasviðs Háskóla Íslands, gerðu rannsókn árið
2007 sem náði til tæplega 4.000 nemenda í öllum fram-
haldsskólum landsins. Í henni kom fram að um helm-
ingi nýnema líkaði betur við verklegar
greinar í grunnskóla og þriðjungi líkaði
álíka vel við bóklegar og verklegar grein-
ar. „Þetta er athyglisvert því árið 2007
völdu einungis 14 af hverjum hundrað
nýnemum í framhaldsskólum landsins
starfs- og verknám,“ segir Stella. „Meira
brottfall er meðal nemenda sem líkar
betur verknám,“ bendir hún á.
Skúli er í forsvari fyrir starfshóp sem
vinnur að skýrslu um samhengi mennta-
mála og atvinnumála sem verið er að
leggja lokahönd á. „Starfshópurinn var
settur á fót meðal annars til að greina þá
þversögn sem birtist í því að við búum
við sögulegt hámark atvinnuleysis en
um leið er skortur á starfsfólki með verk- og tækni-
menntun í mörgum vaxtargreinum, svo sem hugverka-
iðnaði, málmiðnaði og fleira,“ segir Skúli. „Það virðist
sem talsvert vanti upp á samtalið milli atvinnulífsins
og skólakerfisins þannig að samhengi sé milli náms-
framboðs og færniþarfa atvinnulífsins,“ segir hann.
Eitt af því sem starfshópurinn hefur skoðað er
brottfall í framhaldsskólum. „Mín niðurstaða er sú
að grundvallarsjónarhornið í menntakerfinu þurfi að
breytast og það verði að byggja í auknum
mæli á því að greina og virkja styrkleika
hvers nemanda. Menntakerfið hefur þró-
ast á löngum tíma og miðar of mikið að
því að þjóna hópum og fylgja miðlægum
áætlunum í stað þess að einbeita sér að
því að ná því besta út úr nemandanum,“
segir Skúli.
Hægt að bregðast við fyrr
Kristjana Stella hefur hannað tæki til að
skima fyrir áhættuhópunum svo hægt sé
að bregðast við sem fyrst. „Með þessum
skimunarprófum má greina áhættuþætti
brotthvarfs strax í efri bekkjum grunn-
skóla og takast á við vandann áður en í
óefni er komið,“ bendir Skúli á.
Hann tekur fram að víða sé verið að vinna spennandi
og gott starf í skólum. „Hins vegar vantar nokkurs
konar þjóðarátak, samstillta áætlun ríkis og sveitar-
félaga með þátttöku skólafólks um aðgerðir gegn brott-
hvarfi og gera það með þeim hætti að úrræðin sem
við teljum að virki standi öllum til boða, alls staðar á
landinu,“ segir Skúli.
„Við þurfum að breyta um sjónarhorn í menntakerf-
inu og byggja það upp út frá þörfum nemandans, styrk-
leikum hans og áhugasviði,“ segir hann.
Sigríður Dögg Auðunsdóttir
sigridur@frettatiminn.is
Námsleiði er einn af þeim áhættu-
þáttum sem greina má í grunnskóla og
bregðast má við til að reyna að koma í
veg fyrir að nemandi flosni upp úr námi.
Kristjana
Stella
Blöndal.
Skúli
Helgason.
12 úttekt Helgin 26.-28. október 2012