Bændablaðið - 22.08.2013, Blaðsíða 2

Bændablaðið | Fimmtudagur 22. ágúst 20132
Fréttir
Landskeppni
smalahunda
Landskeppni smalahunda verður
haldin að Fjalli á Skeiðum helgina
24.-25. ágúst. Keppnin hefst á
laugardeginum kl. 10:00 en úrslit
fara fram á sunnudeginum kl.
10:00.
Smalahundadeild Árnessýslu
heldur keppnina en deildin var
stofnuð árið 2009. Alls eru 40
félagsmenn í henni en tilgangurinn
með starfseminni er að efla þjálf-
un, keppni og fræðslu um smala-
hunda. Síðast hélt Smalahundadeild
Árnessýslu keppnina árið 2009 að
Miðengi í Grímsnesi og tókst hún
vel. Veitingasala verður á svæðinu
og í tilkynningu eru allir hvattir til
að mæta.
Allnokkrir heyflutningar hafa
átt sér stað í Eyjafjörð það sem
af er sumri en töluverð brögð
voru að því að endurræktun á
kalstykkjum hafi misfarist. Þá
eru bændur misánægðir með
uppskeru á grónum túnum en
dæmi eru um að hún sé mun
lakari en í meðalári, þrátt fyrir
að tíð hafi almennt verið góð í
sumar. Þá er ljóst að hey mun
verða í minnsta lagi á einhverjum
bæjum í Þingeyjarsýslum og á
Austurlandi. Það á þó eftir að
skýrast betur þegar líður á haust
þar eð bændur eru enn í heyskap
á þessum svæðum.
Endurræktun misfórst
Benedikt Hjaltason hefur flutt hey
í talsverðum mæli fyrir bændur í
Eyjafirði, bæði í vor sem leið og
einnig það sem af er sumri. „Ég held
að það sé að koma í ljós töluverður
uppskerubrestur hjá mönnum núna
í sumar. Það virðist, að því er ég
heyri, eitthvað hafa mistekist við
endurræktun í vor hjá ýmsum
bændum og það er bara ekki að
koma upp úr mörgum af þessum
stykkjum sem sáð var í. Það virðist
vera allt of algengt. Hjá sumum
bændum er þetta auðvitað allt í lagi
en hjá öðrum er þetta bara algjör
auðn. Ég veit til að mynda að uppi
í Öxnadal eru dæmi um að ekkert
hafi komið upp úr ökrum sem sáð
var í síðastliðið vor og eins austur í
Kinn. Því miður. Menn hafa svo sem
ekki fundið skýringu á þessu það
mér er sagt. Svo er það annað að ég
hef heyrt þess dæmi að bændur hér
í Eyjafirði séu allt annað en sáttir við
uppskeru hjá sér á grónum túnum.
Hugsanlega er að koma þar í ljós
dulið kal sem hefur þessi áhrif.“
Yfir 500 rúllur fluttar á svæðið
Benedikt segir að bændur séu
vegna þessa að leita eftir heyi til
að tryggja sig. „Ætli ég sé ekki
búinn að flytja þetta ríflega 500
rúllur í sumar. Mér sýnist að ég
muni hafa talsvert að gera í haust
og vetur við heyflutninga. Þó að
það sé gott að hafa vinnu fyrir mig
þá er þetta hörmulegt fyrir bændur.
Þetta er mikið högg fyrir þá bændur
sem verst fara út úr þessu. Það var
þurrkasumar í fyrra, langur vetur og
svo kal sem virðist ætla að draga
dilk á eftir sér. Ég dáist hins vegar
að því hversu sanngjarnir menn hafa
verið í verðlagningu á heyi, það er
bara rétt að menn taki fyrir útlögðum
kostnaði.“
Gott tíðarfar bjargaði miklu
María Svanþrúður Jónsdóttir
ráðunautur Ráðgjafarmiðstöðvar
landbúnaðarins, sem hefur aðsetur
í Þingeyjarsýslu, segist ekki hafa
haft spurnir um mikla heyflutninga
þar á svæðinu það sem af er sumri.
Dæmi séu hins vegar um að sáning
hafi mistekist, líkt og í Eyjafirði og
það komi auðvitað illa við bændur.
„Menn eru bara enn í heyskap hér
á svæðinu og þetta ekki orðið ljóst.
Hér sáðu menn miklu grænfóðri í
vor og það er misjafnt hvernig það
er statt. Nú þarf bara heyskapartíð
til að ná því. Þetta er mjög misjafnt
eftir bæjum, sumir eru að fá þá
uppskeru sem þeir þurfa á að halda
en annars staðar mun líklega þurfa
að kaupa hey. Sumir bændur heyjuðu
hreinlega með það að markmiði að
vera aflögufærir. Aðstæður eru mjög
breytilegar.“
María segir að veðrið í sumar
hafi hins vegar bjargað því sem
bjargað varð. „Tíðin hefur gert
óhemjumikið fyrir uppskeru hér.
Hvort svæðið verður sjálfbært með
hey veit maður ekki, það á eftir að
koma í ljós.“
Bændur enn í heyskap
Anna Lóa Sveinsdóttir ráðunautur
Ráðgjafamiðstöðvar landbúnaðarins
á Austurlandi segir stöðuna
svipaða á Austurlandi eins og í
Þingeyjarsýslum. „Hér eru menn
enn að reyna að klára heyskap en
staða mála er mjög mismunandi á
svæðinu. Sumir bændur eru tæpir
á heyjum en aðrir hafa nóg. Menn
voru mjög vakandi fyrir því að fá
tún sem ekki var verið að nýta hér
og hafa bjargað sér með því. Þetta
kemur hins vegar ekki í ljós fyrr en
líður á haust.“ /fr
Eyfirskir bændur hafa sumir þurft að kaupa hey
Óljóst um uppskeru á norðan- og
austanverðu landinu
Laxveiðisumarið 2013:
Veiðin almennt gengið ágætlega
Að sögn Viktors Guðmundssonar,
formanns Landssamtaka
stangaveiðifélaga (LS), hefur
stangaveiðin í sumar gengið
ágætlega, þegar á heildina er litið.
„Í fyrra var það ein og ein á sem
var í lagi, en almennt léleg veiði.
Nú finnst mér það hafa snúist við;
almennt er veiðin í góðu lagi en ein
og ein sem ekki hefur staðið undir
væntingum
Þó að almennt hafi dregið úr
laxagöngum er heildarstaðan þó betri
en í fyrra. Ár á Vesturlandi hafa gefið
nokkuð vel en á Austurlandi hefur
veiðin verið dræmari. Þó er allt of
snemmt að segja til um í hvaða tölum
þær enda, þar sem þeirra tími er rétt að
byrja enda þekktar fyrir að gefa betur
seinni hluta sumars.
Af kunnum ám nefnir Viktor
sérstaklega Norðurá og Þverá-Kjarrá
sem dæmi um ár á Vesturlandi sem
hafa skilað góðum afla. Hann segir
Rangárnar ekki hafa verið neitt
sérstaklega gjöfular það sem af er
sumri. Það vakni upp spurningar hvort
dregið hafi verið úr seiðasleppingum.
Viktor telur einnig að
vatnsbúskapurinn í ánum hafi sitt að
segja um aflabrögðin. „Ég er þeirrar
skoðunar að þetta mikla vatnsveður
í sumar á Suðvestur- og Vesturlandi
hafi hjálpað þar til og að sama skapi
hafi þurrkurinn á Austulandi spillt
fyrir þar. Þetta er líka samspil ýmissa
þátta. Maður veit svo sem ekki hvað
er að gerast í hafinu, en það er þó
greinilegt að fiskurinn er almennt
mun betur haldinn í sumar en síðustu
sumur.“
Verðlagsmálin ofarlega á baugi
Í lok maí sl. var birt markaðsúttekt
á vef LS sem fjallaði um sölu- og
verðlagsmál í stangaveiðinni.
Kemur þar fram að samdráttur í
sölu á laxveiðileyfum á þeim tíma
var kominn yfir 30% á heildina litið
og hjá íslenskum veiðimönnum
um 40%. Af því tilefni kallaði
Viktor eftir því að hagsmunaaðilar,
landeigendur og leigutakar, kæmu að
því borði að ræða hvernig lágmarka
mætti skaðann. Nú þegar langt er
liðið á sumar segir Viktor að það hafi
verið lán að nokkuð vel hafi veiðst
í sumar sem hafi orðið til að glæða
söluna aðeins. „Maður sér það samt,
að þó að verð hafi lækkað aðeins – og
einhver tilboð hafi verið í gangi – þá
seljast veiðileyfi ekki sérlega vel. Þá
hlýtur það að vera að kaupmátturinn
sé orðinn það lítill hjá Íslendingunum
sem keyptu veiðileyfi á ákveðnu
verðbili. Það hefur verið hægt að
selja útlendingunum dýrustu leyfin
– og það gengið held ég þokkalega
– en á verðbilinu 50-100 þúsund
stöngin á dag hefur gengið illa að
selja. Þetta er einmitt það verðbil sem
okkar stangaveiðifélög eru mest með
í boði. Það er ljóst að veiðileyfin eru
orðin of dýr fyrir Íslendinga og hafa
hækkað margfalt umfram vísitölu.“
/smh
Viktor Guðmundsson með um
15 punda hæng úr Svalbarðsá.
Býflugur urðu
úti í Finnlandi
- helmingur búanna glataðist
Eins og undanfarin vor flutti
Býflugnafélag Íslands (Bý) einnig
inn býflugur frá Álandseyjum sl.
vor. Meiningin var að flytja inn
48 bú með flugi frá Finnlandi, en
illa var gengið frá umbúðunum
þannig að rúmlega helmingur
býflugnanna slapp út.
Egill Sigurgeirsson, formaður
félagsins, segir að því miður hafi
þetta gerst, en ábyrgðin liggi hjá
seljandanum sem beri allt fjár-
hagsleg tjón. Eftir sitji íslenskir
býflugnaræktendur með sárt ennið.
„Við fórum þá leið að láta nýja
félagsmenn njóta forgangs með þau
bú sem lifðu ferðalagið af. Ég flaug
út og náði að bjarga því sem bjargað
varð með því að ganga almennilega
frá kössunum og hreinsa til. Annars
hefðum við ekki fengið að senda
afganginn.“
Að sögn Egils er býflugnarækt á
Íslandi að öðru leyti í miklum blóma.
Félagsmönnum fjölgar jafnt og þétt
og eru nú 86 félagsmenn skráðir í
Bý, þar af 26 nýskráði á árinu 2013.
Fjölgun búa hjá ræktendum sjálfum
hefur aldrei verið meiri eða yfir 80
bú. Lifun hefur sömuleiðis aldrei
verið betri, eða yfir 80 prósent, en
hún segir til um hlutfall búa sem lifa
af íslenskan vetur. /smh
Egill Sigurgeirsson er hér við af-
Mynd / SMH
Bannað að merkja inn-
fluttar ullarvörur með
íslenska fánanum
Neytendastofa úrskurðaði á dög-
unum að merkingar á ullarvörum
fyrirtækisins Drífu ehf. séu ólög-
mætar.
Drífa ehf. selur vörur undir
merkjunum Icewear og Norwear,
bæði á vefsíðum og í ýmsum
smávöruverslunum hér á landi.
Meðal þeirra eru lopavettlingar og
húfur með íslensku mynstri og voru
þær jafnframt merktar með íslenska
fánanum á merkimiðum. Hins vegar
eru vörur fyrirtækisins framleiddar
úr erlendri ull og þær unnar erlendis.
Samtök iðnaðarins sendu
Neytendastofu kvörtun vegna
málsins í byrjun árs þar sem vakin
var athygli á ofangreindu. Um væri
að ræða villandi merkingar og farið
var fram á að Neytendastofa gripi
til aðgerða. Að mati neytendastofu
gáfu merkingar ranglega til kynna að
ullarvörur fyrirtækisins væru íslensk
framleiðsla, framleiddar úr íslenskri
ull. Það væri villandi gagnvart
neytendum og því væri Drífu ehf.
bönnuð notkun merkinganna án
þess að uppruni vörunnar komi
skýrt fram.
Guð jón Kr i s t i n s son ,
framkvæmdastjóri Ístex, sem er
langstærsti framleiðandi ullarvöru
á landinu, fagnar niðurstöðunni.
„Það er óþolandi þegar aðilar eru að
flytja inn eftirlíkingar af íslenskum
ullarvörum og það er ekkert íslenskt
við þær. Þetta er því mikið gleðiefni
fyrir alla framleiðendur á íslenskum
ullarvörum.“ /fr
Húfa frá Icewear. Mynd / Vefsíða Icewear
Talið er að við nokkra
þéttbýliskjarna í dreifbýli hér á
landi sé vatn undir umtalsverðu
álagi, m.a. við Laugarvatn, í
Árbæjarhverfi í Ölfusi, á Eiðum og
á Laugum í Reykjadal. Þetta kemur
fram í drögum að stöðuskýrslu fyrir
vatnasvæði á Íslandi.
Umhverfisstofnun vinnur að
stöðuskýrslunni sem fjallar um
vatnasvæði á Íslandi í samvinnu við
vatnasvæðanefndir og ýmsa aðila
og stofnanir sem koma að stjórn
vatnamála. Í skýrslunni er m.a. fjallað
um skiptingu vatnasvæða, gerðir þeirra
og álag á vatn hér á landi. Skýrsludrög
voru birt í byrjun desember í fyrra og
voru í opinberri kynningu þar til í
byrjun júní á þessu ári.
Losun mengandi efna frá
landbúnaði lítt þekkt
Fram kemur að helsta megunarálag
á vatn á Íslandi er af völdum
óhreinsaðs skólps frá þéttbýlisstöðum
og að álagið sé mest í strandsjó við
Akureyri, Húsavík og Reykjanesbæ.
Annað álag á vatn er losun lífrænna
efna frá fiskeldi og fiskvinnslum
og efnalosun jarðvarmavirkjana,
sorpmeðhöndlunar gamalla
urðunarstaða og slippsvæða. Dreifð
losun mengandi efna frá landbúnaði,
framræslu lands, landgræðslu,
skógrækt, frístundabyggð og öðrum
byggðum er minna þekkt en bein
losun.
Í skýrslunni er stuttlega fjallað
um dreifða losun mengunar sem á
sér stað í landbúnaði en vinna við
þann þátt er þó mjög skammt á veg
komin. Frekari álagsgreining og mat
á álagi frá landbúnaði verður gerð
síðar á þessu ári.
Vaxandi tilhneiging til að koma á
lífrænni hreinsun
Fram kemur að töluvert er um litla
íbúakjarna í dreifbýli hér á landi og
eru þar yfirleitt notaðar rotþrær til
meðhöndlunar á fráveituvatni, en
slíkt telst til dreifðrar losunar. Að
því er fram kemur í skýrslunni er
vaxandi tilhneiging til að koma á líf-
rænni hreinsun á slíkum svæðum og
gildir það t.d. um Flúðir, Laugarvatn,
Bifröst, Hvanneyri, Varmaland og
Reykholt í Borgarbyggð sem og
Sólheima í Grímsnesi. /MÞÞ
Vatn undir álagi við nokkra þéttbýliskjarna í dreifbýli
Mynd / ÁÞ
Haustréttir
2013
Margir bíða þess í ofvæni að vita
hvenær réttardagar haustsins liggja
fyrir. Yfirlit yfir fjár- og stóð-
réttir haustsins er birt á blaðsíðu
24 í þessu blaði en listann er líka
að finna á vef Bændasamtakanna,
www.bondi.is, þar sem hann er upp-
færður reglulega. Gott ráð til þeirra
sem vilja fylgjast með réttarstörfum
eða taka þátt er að hafa samband við
heimamenn og fá staðfestingu á dag-
og tímasetningum. Sjá nánar bls. 24
Mynd / Jón Eiríksson