Bændablaðið - 22.08.2013, Blaðsíða 16

16 Bændablaðið | Fimmtudagur 22. ágúst 2013
Kristján Gunnarsson mjólkureftirlitsmaður hættir eftir 32 ára starf:
„Mjólkurframleiðendur mikið sómafólk
sem gert hafa mér lífið og starfið léttara“
Kristján Gunnarsson mjólkur-
eftirlitsmaður á Norður- og
Austurlandi lætur af störfum
um næstu mánaðamót, en hann
hefur starfað við mjólkureftirlit
hjá samlaginu í nær 32 ár, hóf
störf 1. nóvember árið 1981. Á
tímabilinu hefur hann starfað
með 6 samlagsstjórum, þeir eru
Vernharður Sveinson, Þórarinn
E. Sveinson, Hólmgeir Karlsson,
Helgi Jóhannesson, Sigurður
Rúnar Friðjónsson og nú síðast
Kristín Halldórsdóttir.
Skjálftaköst þegar verst á stendur
Kristján lætur af störfum nú um
næstu mánaðamót, en við starfi hans
tekur Sigríður Bjarnadóttir sem um
árabil hefur starfað sem ráðunautur
hjá Búnaðarsambandi Eyjafjarðar.
„Það hafa margir spurt hvers vegna
ég haldi ekki áfram störfum þar til
ég næ 67 ára aldri, en skýringin á
því er einkum sú að ég greindist með
Parkinson sjúkdóminn fyrir tveimur
árum og þó svo ég geri ekki ráð fyrir
að hann verði mér að aldurtila, þá
dregur hann ansi mikið úr manni
máttinn. Ég hef ekki sama starfsþrek
og áður, starfinu fylgir mikill akstur
og hann þreytir mig og að auki er
skriftin mín orðin nær ólæsileg.
Stundum fæ ég líka sjálftaköst þegar
verst stendur á,“ segir Kristján.
„Ég velti því fyrir mér hvort
ég ætti ekki að fá mér vinnu sem
barþjónn, held ég geti orðið fjári
góður í að hrista kokteila!“ Hann
tekur fram að sér líði ágætlega
og lyfin virki vel á sig. Margir
sjúkdómar séu verri viðureignar en
Parkinson, „og ég er bara glaður á
meðan ég fæ ekki eitthvað ennþá
verra.“
Miklar tæknibreytingar á þremur
áratugum
„Það hefur margt breyst á ríflega
þremur áratugum,“ segir Kristján
þegar hann rifjaði upp starfsferilinn
með Bændablaðinu. „Þegar ég byrj-
aði voru svokölluð fötumjaltakerfi
algeng en eru nú nær horfin, aðeins
eitt eftir á Norðaustursvæðinu.“ Við
tóku rörmjaltakerfi sem höfðu það
sér til ágætis að létta vinnu bóndans,
„en að mínu viti fóru þau mun verr
með kýrnar,“ segir hann. Þau tóku
breytingum, þróuðust í svonefnd
brautakerfi og urðu í kjölfarið betri
fyrir kýrnar. Síðan tóku við mjalta-
gryfjur með láglínukerfum sem
Kristján telur langbestu mjaltakerfin
með tilliti til júgurbólgu og álags á
spena. Soghæð við mjaltir var mun
lægri þar sem ekki þurfti að toga
mjólkina upp í tveggja metra hæð
líkt og tíðkaðist í rörmjaltakerf-
unum. Mjaltaþjónar fóru svo að
ryðja sér til rúms og segir Kristján
þá fara ágætlega með kýrnar, en séu
vandmeðfarnir eigi að halda mjólk-
urgæðum góðum. Mikil og góð þrif
þurfi í fjósum og mikilvægt að kýr
séu hreinar.
„Ég hef aldrei séð samhengið á
milli nýrra fjósa og betri mjólkurgæða,
ef umgangur er góður í eldri fjósum
skila þau ekki lakari mjólki. Mannlegi
þátturinn skiptir mestu, ekki búnaður
eða aðstaða,“ segir Kristján.
Að taka tilliti til allra skoðana
Þegar Kristján kom til starfa fyrir
ríflega þremur áratugum var þar
fyrir við mjólkureftirlit Guðmundur
Karlsson og störfuðu þeir tveir saman
til ársins 1998. Að auki sinntu þeir
félagar neyðarviðgerðarþjónustu fyrir
mjólkurframleiðendur. „Guðmundur
var góður kennari og einn minn besti
vinur frá því við kynntumst. Hann var
hokinn af reynslu þegar ég kom til
starfa og miðlaði mér af sinni miklu
reynslu. Það er fyrst og fremst honum
að þakka hversu vel mér hefur samið
við kúabændur, hann kenndi mér
fína samskiptatækni sem síðan hefur
í áranna rás þróast, en hún gengur út
á að taka tillit til allra skoðana, þjóna
og kenna framleiðendum eins og þeir
væru mínir bestu vinir. Umfram allt
skiptir samt mestu að halda ætíð ró
sinni, á hverju sem gengur. Það er
mikilvægt í þessu starfi að geta talað
við fólk,“ segir Kristján.
Eftir að Guðmundur lét af störfum
lagðist neyðarviðgerðarþjónustan af
og starf Kristjáns snerist þá einkum
um eftirlit og ráðgjöf, „en ég gríp af
og til í skrúfjárnið og laga sjálfur það
sem laga þarf heima á býlunum hafi
ég viðeigandi varahluti meðferðis,
með því geta bændur sparað sér kaup
á aðkeyptum iðnaðarmönnum“.
Mikil reynsla sem ég bý að alla tíð
Kristján nefnir einnig til sögunnar
Ólaf Jónsson dýralækni, núverandi
héraðsdýralækni á Norðurlandi
eystra, en hann kom til starfa hjá
Mjólkursamlaginu fyrir tæpum
aldarfjórðungi, fyrst til að sinna sér-
stöku átaks- og rannsóknarverkefni í
tengslum við júgurbólgu. „Hann var
ómetanlegur kennari, af honum lærði
ég mikið,“ segir Kristján „og með
okkur þróaðist traust og náin vinátta
sem haldist hefur alla tíð.“
Með Ólafi starfaði hann að
júgurbólguverkefninu og var farið
á nær alla bæi á samlagssvæðinu til
rannsóknar- og ráðgjafastarfa. „Það
er fyrst og fremst Ólafi og þessu
átaksverkefni að þakka hversu vel
ég þekki nú orsakir, afleiðingar
og smitgengi þessa sjúkdóms. Við
fórum í nokkur hundruð heimsóknir
í allt, Ólafur sá um skoðanir kúnna
og ég ritaði allt niður jafnóðum.
Við tókum mörg þúsund sýni og
heimsóttum bændur svo aftur með
niðurstöður og ræddum þær sem og
viðeigandi aðgerðir sem unnt væri
að grípa til. Ég hlustaði ótal sinnum
á Ólaf ráðleggja bændum og kunni
orðið utanbókar ýmislegt sem hann
ráðlagði. Þetta var mikil reynsla fyrir
mig sem ég bý að alla tíð.“ Ólafur
varð síðar gæðastjóri samlagsins
og störfuðu þeir Kristján því áfram
saman í mörg ár að gæðamálum
mjólkuriðnaðarins.
Ekki óvinveitt mjólkurlögga
Líkt og fram kemur í orðinu felst
starf mjólkureftirlitsmanns í eftirliti
og ráðgjöf og að benda bændum á
það sem betur má fara, „sumir myndu
kalla þetta hálfgert nöldurstarf og lítt
til vinsælda fallið að koma heim á
bæi með alls konar ábendingar um
hvernig gera megi betur. Það þarf
töluverða lagni í samskiptum í þessu
starfi, að geta boðið fram aðstoð sína
og leiðbeiningar án þess að móðga
eða að bændum finnist við vera að
stíga á tærnar á þeim. Sem betur fer
hef ég komist vel í gegnum þetta,
það hefur ekki hlaupið snurða á
þráðinn á milli mín og framleiðenda
öll þessi ár og fyrir það er ég þakk-
látur. Ég held að það skipti máli að
ég vel að fara ávallt mjúku leiðina,
skapa gagnkvæmt traust og ég kem
ekki heim á bæina sem óvinveitt
mjólkurlögga, þvert á móti.“
Hagsmunir beggja að leiðarljósi
Kristján kveðst kinnroðalaust geta
sagt að hann hafi ævinlega hagsmuni
beggja að leiðarljósi, samlagsins og
framleiðendanna. „Erfiðast hefur
mér þótt þegar bændur eru ekki
sáttir við niðurstöður úr tankprufu
og þá reynir á að finna lendingu.
Í mínum huga er það mikið atriði
að bóndinn beri traust til mjólkur-
iðnaðarins og þá þarf iðnaðurinn
ekki síður að teysta bændum. Það
eru allir ávallt að gera sitt besta,
framleiðendur, samlagið og starfs-
fólkið þar, mjólkurbílstjórarnir og
starfsfólk á rannsóknarstofu. Við
megum þó aldrei falla í þá gryfju að
halda að ekkert geti farið úrskeiðis,
að allt sé fullkomið,“ segir Kristján.
Sérviskan skilað góðum árangri
Hann segist stundum heyra að hann
hafi vanið bændur á alls kyns vit-
leysu og taki sér aldrei frí. „Þetta er
þannig starf að maður þarf nánast að
vera á vaktinni allan sólarhringinn,
það eru mjaltartímar alla daga og á
mjaltaþjónabúunum stendur hann
allan sólarhringinn. Það getur alltaf
eitthvað komið upp á og bændur
verða að geta náð í eftirlitsmanninn
og fengið hjá honum ráð um það
sem upp á hefur komið. Ég hef þá
skoðun að ef maður er almennilegur
og greiðvikinn við bændur þá komi
þeir fram við mann á sama hátt,“
segir Kristján. „Mér hefur alltaf
samið vel við bændur, sjálfstæði
mitt í starfi og traust sem byggst
hefur upp á milli okkar í áranna
rás er forsenda þess hversu vel
mér hefur gengið með mjólkur-
gæðamálin. Eflaust er ég þó nokkuð
þver og læt ekki vel að stjórn, vil
fara mínar eigin leiðir og sem betur
fer hefur mér oft tekist að sýna að
mínar leiðir og sérviska hafa skilað
góðum árangri.“
Fæ eflaust hastarleg
fráhvarfseinkenni
Kristján segist svo lánsamur að
hafa starfað með skemmtilegu fólki
og það geri starf hans léttara. „Þeir
kúabændur sem ég hef kynnst eru
allir mikið sómafólk og þeir hafa
gert mér lífið og vinnuna léttari,
mannkostir þeirra, traust og vinátta
hafa gert að verkum að þetta starf er
mjög skemmtilegt og gefandi,“ segir
Kristján. „Ég hugsa að ég fái hastarleg
fráhvarfseinkenni þegar ég hætti og
hitti ekki lengur allt þetta góða fólk
reglulega.“
Kristján útilokar ekki að hann gefi
á sér færi verði leitað eftir ráðum varð-
andi úrlausn mála. „En ég mun á næst-
unni taka svona mánuð í að heimsækja
og sníkja kaffi hjá gömlum vinum
mínum sem hættir eru að framleiða
mjólk, þá hef ég vanrækt undanfarið
mér til háborinnar skammar,“ segir
hann og notar tækifærið og þakkar
bændum á sínum svæðum frábæra
samvinnu undanfarna áratugi.
/MÞÞ
Kristján lætur af störfum um næstu mánaðamót, en hann hefur starfað við mjólkureftirlit í alls 32 ár. Fyrir tveimur
árum greindist hann með Parkisonsjúkdóminn sem dregið hefur úr starfsþreki hans og gerir að verkum að hann
lætur af störfum nokkur áður en hann kemst á aldur. Myndir / MÞÞ
byggst hefur upp á milli okkar í áranna rás er forsenda þess hversu vel
mér hefur gengið með mjólkurgæðamálin,“ segir Kristján sem hér er með
Guðmundi Gylfa Halldórssyni bónda á Breiðabóli.
Dekkjainnflutningur
Viltu spara
Eigum á lager flestar stærðir traktors, vagna og
vinnuvéladekkja á góðu verði.
Einnig mikið úrval fólksbíla og jeppadekkja
á lager, 10% aukaafsláttur.
Vorum að fá sendingu af vörubíladekkjum, 22.5"
Verðdæmi:
Skotbómulyftaradekk 405/70-24 kr. 116.000 m/vsk
Traktorsdekk 380/70 R24 kr. 109.000 m/vsk
Traktorsdekk crossply 16,9-34 kr. 122.000 m/vsk
Verð gildir á afhendingastöðvar Landflutninga um allt
land.
Jason ehf
Hafnarstræti 88
Akureyri
Vinsamlegast hafið samband við
Ármann Sverrisson 896-8462 - e-mail manni@gott.is
Tryggva Aðalbjörnsson 896-4124