Læknablaðið - 01.06.1960, Page 65

LÆKNABLAÐIÐ
83
hans eru á sviði eÖlisfræÖi, og
liann verður fyrstur til að nota
rafmagn til lækninga, og það er
sjálfsagt hjá honum, sem Bjarni
leitar sér lækninga 1765, því að
liún var mest „innifalin i Elec-
tríseran“ (Ævis., 69. bls.).
Það verður ekki sagt, að Hli.
hafi hlúð vel að kennurum sín-
um þá. Kratzenstein keypti fyr-
ir eigið fé rannsóknartæki sín,
og verklega efnafræði hafði
hann i saggasömum kjallara
lieima hjá sér, og er ófögur lýs-
ing á honum, sem Kratzenstein
gefur i bréfi, rituðu, þegar liann
er búinn að kenna i 25 ár við
Hli., en í því segir meðal annars:
„Men udi det sidste Collegio
Chemico, for 7 Aar siden, liavde
de 30 auditores knap Rum der
udi, og jeg saa snævert indeslut-
tet, maatte undstaa saa megen
Hede af Ilden og intrække saa
mange sure og merkurialske
Dampe, at jeg maatte tilhringe
mange Aar förend mine Öjne
og mit Bryst kunde overvinde
denne skade, og jeg mistede der-
ved den störste Del af mine
Tænder.“ (Panum 1880, 78.
bls.).
Kratzenstein átti eins og Cap-
pel apótekari mikinn þátt í
Pharmacopoea danica 1772.
Joacliim Dieterich Cappel (1717
—1784) var einnig Þjóðverji.
Hann kom til Hafnar 1747 og
fékk 1750 Kong Salomons apó-
tek og síðan apótekið við Frið-
riksspítala, og þar mun Bjarni
eflaust hafa verið við nám hjá
Cappel, eftir að ákveðið var, að
Bjarni ætti sjálfur að hafa lvfja-
búð. Cappel var mikilhæfur
maður, meðal annars félagi í
danska vísindafélaginu, og eru
nokkrra ritgerðir í ritum þess
eftir liann.
Nú hafa verið taldir þeir
menn, sem vitað er um, að
Bjarni hafi numið af læknis-
fræði í Höfn, og verður af þeirri
upptalningu ljóst, að lang-
fremstii' eru þeir Heuermann og
Kratzenstein, og kemur það
heim við það sem Sveinn Páls-
son segir í ævisögunni um þekk-
ingu Bjarna: „Sterkastur mun
liann verið hafa í chirurgieis,
cliemico-piiarmaceuticis, ana-
tomico-physiologicis, og arte
obstetricandi“ (79. bls.). Af
þessum greinum er það aðeins
fæðingarhjálpin, sem ætla má,
að Bjarni liafi ekki numið af
þeim, lieldur Buchwald, og má
þó vel vera, að einnig þar eigi
Bjarni Heuermann talsvert upp
að unna.
HEIMILDIR:
Caröe, Kristian: Den danske Læge-
stand 1479—1900, I,—V. Köben-
havn 1904—1922.
Eggert Ólafsson: Vice-Lavmand
Eggert Olafsens og Land-Physici
Bjarne Povelsens Reise igiennem
Island. Soröe 1772.
Guðmundur Magnússon: Yfirlit yfir
sögu sullaveikinnar á Islandi.
Árb. H.l. 1912—1913. Rvík 1913.
Ingerslev, E.: Matthias Saxtorph
og hans Samtid. Köbenhavn 1913.
Ingerslev. V.: Danmarks Læger og