Læknablaðið - 01.10.1966, Blaðsíða 42

210
LÆKNABLAÐIÐ
metans var einungis um fimmtungur af magni tríklóretýlens, og
sala tetraklóretýlens nam eigi meira en röskum 300 kg. Ekki
reyndist unnt að sundurliða selt magn efnanna með lilliti til notk-
unar. I bókum Lyfjaverzlunar ríkisins er að visu getið um sölu á
662 kg af trichlorethylenum ad narcosin (Trilene R). Er því að
ætla, að næsta litill hluti af heildarmagni selds tríklóretýlens liafi
verið notaður til svæfinga.
Svo virðist sem einn sjúklingur í safni okkar (sj. 111) hafi
drukkið ormalyf (tetraklórmetan), er blandað var vermouth. 1
þessu sambandi ber því að geta, að Rannsóknastofa Iláskólans í
meinal’ræði hefur um mörg undanfarin ár selt tetraklórmetan til
þess að eyða innyflaormum í búpeningi, einkum sauðfé. Reyndar
eru nú einkum notuð önnur lyf gegn innyflaormi í búpeningi, t. d.
tetraklóretýlen (sjá síðar). Á árunum 1952—1964 nam sala þessi
samtals 23637 kg. Langsamlega mest af þessu magni hefur með
vissu verið notað utan Reykjavíkur, enda ætlað til dýralækninga
og því eðlilega ekki talið í 3. töflu. Næsta l'róðlegt væri á liinn
bóginn að kanna, hve mikil brögð kunna að hafa verið af tetra-
klórmetaneitrunum í sauðfé á liðnum árum.
Umræða og ályktanir
Fyrstu einkenni um tetraklórmetaneitrun, sem og um eitran-
ir af völdum ýmissa annarra klóralkana og klóralkena, eru að
jafnaði slen eða höfgi, svimi og klígja eða uppþemba, sem oft er
samfara uppsölu og niðurgangi (Fassett 1963). Iiardin (1954)
lagði áherzlu á, að fyrstu sjúkdómseinkenni væru venjulega hin
sömu, hvort sem tetraklórmetan hefði verið drukkið eða gufunum
andað að sér. Ekki verður annað séð en allir sjúklingar í safni
okkar nema sjúklingur II, sem engar heimildir eru um að þessu
lútandi, liafi baft eitt eða fleiri nefndra einkenna, einkum þó
klígju, uppsölu og niðurgang. Sjúklingur VIII hafði raunar varla
nokkur önnur einkenni en uppsölu. Sjúkdómseinkenni þessi geta
þannig hæglega villt mönnum sýn við sjúkdómsgreiningu og í
fyrstu minnt á aðra sjúkdóma svo sem matareitrun og heilabólgu.
Ekki á þetta sízt við, þegar sjúklingar hafa einnig hita og hækkað
sökk, en það kemur ekki sjaldan fyrir við bráða tetraklórmetan-
eitrun (sl)r. texta og 1. töflu). Thordarson et al. (1965) liafa ein-
mitt bent á, hve villandi sjúkdómseinkenni sem þessi geta verið
við byrjandi metýlklóríðeitranir, en metýlklóríð (mónóklórmetan)
er náskylt tetraklórmetani.