Læknablaðið - 15.10.1980, Blaðsíða 7

LÆKNABLADID
227
Óli Kr. Guðmundsson
KRABBAMEIN í VÉLINDA
AFDRIF 90 SJÚKLINGA Á HANDLÆKNINGADEILD
LANDSPÍTALANS 1962-1975.
INNGANGUR
Saga nútíma skurðlækninga spannar ekki
langt tímabil mannkynssögunnar, og enn yngri
er saga brjóstholsskurðlækninga, en í þá grein
skurðlækninga verður að skipa vélindaupp-
skurðum.
Thorek (10) mun fyrstur skurðlækna hafa
byrjað uppskurði á vélinda vegna krabba-
meins árið 1913.
Skurðtækni í þessari grein skurðlækninga
hefur síðan próast.
Osava og Seo (10) voru næstir til að skrifa
um vélindauppskurði vegna krabbameins árið
1933 (8).
Árangur þessara skurðaðgerða hefur löng-
um þótt iélegur, og hefur álit margra verið,
að frekar beri að kalla þetta fróunaraðgerðir,
vegna þess hve fáir hafa náð að lifa í 5 ár eftir
aðgerð.
Ein aðalörsök lélegs árangurs hér á landi er
sú, að sjúkdómurinn hefur uppgötvast seint, og
meinvörp eru þegar til staðar, þegar sjúkdóm-
urinn er greindur.
EFNIVIÐUR
Á tímabilinu 1962-1975 voru lagðir inn 90
sjúklingar á Landspítalann með krabbamein í
vélinda, (sjá mynd 1).
Mun fleiri karlar eru lagðir inn á þessu
tímabili en konur. Hjá báðum kynjum er
meirihluti sjúklinga kominn yfir sjötugt, sér-
staklega er það áberandi hjá konum, en þar
eru 29 af 37 sjúklingum eldri en 70 ára.
Hjá körlunt var rúmlega helmingur kominn
yfir sjötugt, þegar sjúkdómurinn var greindur.
Staðsetning á æxli er miðuð við I„ II. og III.
þriðjung í vélinda. fað er kallaður I. þriðjung-
ur, þegar staðsetning æxlis er í hálshluta
vélindans. Með II. þriðjungi er átt við það, ef
gera þarf samtengingu ofan við ósæðarbog-
ann, en III. þriðjungur vélindans táknar það.
Greinin barst ritstjórn 09/01/1980. Samþykkt í endanlegu
formi 21/02/1980.
að samtenging er gerð neðan ósæðarbogans.
(3, 4).
Samkvæmt þessarri skilgreiningu eru tæp-
lega 8 % í I. þriðjungi, eða 7 tilfelli. Tilfellin
skiptast nokkurn veginn jafnt milli II. og
Ill.þriðjungs, eða 40 sjúklingar í Il.flokki og 43
í III. flokki.
Hjá öllum sjúklingum var sjúkdómsgrein-
ingin gerð með röntgenrannsókn á vélinda.
Röntgensjúkdómsgreining var síðan staðfest
Number of
patients
Fig. 1. Age and sex distribution
Table I. Location of cancer esophagy and histology
of tumors.
Other or
unclas-
sified
Squamus malignant
cell Adeno- condi-
carcinoma carcinoma tions Total
Cervical level ... 5 0 2 7
Upper thoracic
level ........... 33 1 6 40
l.ower thoracic
levcl ........... 36 4 3 43
Total 74 5 11 90