Læknablaðið - 15.10.1980, Blaðsíða 16

234
LÆKNABLADID
ástæðu sem brýnust taldist. Þannig voru blæð-
ingartruflanir oft til staðar ásamt grindarhols-
verkjum og í ófrjósemi (einkum tíðatregða
(oligomenorrhea)), en verkirnir og ófrjósemin
yfirleitt talin aðalástæða fyrir kviðarhols-
spegluninni.
í töflu 5 er skilgreindur betur sá hópur
sjúklinga, sem var með langvarandi grindar-
holsverki. Þessir sjúklingar höfðu ekki verið
lagðir inn brátt og höfðu ekki nýlega fengið
slæmt verkjakast. Verkir hjá pessum sjúkling-
um hafa að jafnaði staðið í meira en 3 vikur og
í sumum tilvikum árum saman.
Áberandi er í pessum hóp hve margir
sjúklingar fá óvissa kliniska sjúkdómsgrein-
ingu, en pað eru 175 af samanlagt 215. Stafar
petta fyrst og fremst af pví að eftir pví sem
viðkomandi maður hefur fengist lengur við
kviðarholsspeglanir gerir hann sér betur ljóst
en áður hve mjög hin kliniska sjúkdómsgrein-
Tafla 4. Adalástædur kvidarholsspeglana.
Þrálátir grindarholsverkir................... 215
Bráðir grindarholsverkir..................... 104
Ófrjósemi.................................... 101
Fyrirferðaraukning í grindarholi.............. 51
Blæðingartruflanir............................ 14
Annað ........................................ 13
Alls 498
Tafla 5. Prálátir grindarholsverkir.
Greining við kviðarholsspeglun
Klinisk greining Bólgur — sam- vextir Uian- legs- pykkt Endo- metri- osis Engin skýring finnst Alls
Grindarh. bólgur samvextir .... 27 0 0 9 36
Utanlegspykkt . 1 3 0 0 4
Óviss greining .. 69 0 3 103 175
Alls 97 3 3 112 215
ing er óörugg. Þar af leiðandi er ekki pvinguð
fram ákveðin sjúkdómsgreining fyrir aðgerð.
Margir af sjúklingum í pessum hópi höfðu
haft verki í lengri tíma, jafnvel árum saman,
voru oft búnir að ganga 1 gegnum ýmsar
rannsóknir, m.a. röntgenrannsóknir og ekkert
hafði fundist. Höfðu peir jafnvel verið búnir að
fá á sig taugaveiklunarstimpil og kviðarhols-
speglun í slíkum tilvikum pvi gerð til frekara
öryggis fyrir sjúkdómsgreiningu. í pessum
síðasta sjúkdómahópi leiddi kviðarholsspegl-
un oft til lækningar fyrir sjúklinginn. Dæmi:
Tæplega tvítug stúlka hafði haft verki neðar-
lega í kviðarholi um árabil. Hafði hún verið
hjá læknum hvað eftir annað og voru gerðar
ýmsar röntgenrannsóknir og einnig hafði hún
gengist undir botnlangaskurð vegna pessara
verkja, en botnlanginn reyndist heilbrigður og
verkirnir löguðust ekkert. Síðan var gerð
kviðarholspeglun til frekara öryggis. Kom pá í
Ijós að hægra megin og nokkru neðan við
nafla var strengur, sem gekk í gegnum sjúk-
ling. Strengur pessi var klipptur við kviðar-
holsspeglun og sjúklingurinn varð albata.
Þá eru margir af pessum sjúklingum hræddir
um að eitthvað alvarlegt sé að, t. d. krabba-
mein. Við kviðarholspeglun pá léttir flestum
pessara sjúklinga verulega pótt ekkert sér-
stakt finnist athugavert. Verkirnir minnka oft
eða pá sjúklingarnir pola verkinn betur, lík-
lega fyrst og fremst vegna pess að hugarfarið
er jákvæðara. 97 sjúklingar í pessari töflu fá
sjúkdómsgreininguna bólgur/samvextir, par af
27 með samvexti undir botnlangaöri. Undir
pennan flokk falla allir sjúklingar með sam-
vexti og aðrar breytingar eftir prálátar bólgur.
Tafla 6 tekur til sjúklinga með bráða grind-
arholsverki, sem oftast voru lagðir inn brátt.
Það er mest áberandi við pessa töflu eins og
raunar einnig töflu 5 hve kliniska sjúkdóms-
greiningin er mjög óörugg samanborið við
sjúkdómsgreiningu við kviðarholsspeglun. Á
Tafla 6. Brádir grindarholsverkir.
Klinisk greining Greining við kviðarholsspeglun Alls
Utanlegs- pykkt Corpus luteum hemorr- hagicum Salping- itis Cystis ovarii Annað Ekkert ath.v.
Utanlegspykkt .. 8 1 2 i i 2 15
Cysta m. snúningi eða blæðingu .. 0 i 1 i 0 0 3
Salpingitis acuta .. 4 3 26 0 0 1 34
Óviss greining 2 8 16 3 6 17 52
Alls 14 13 45 5 7 20 104