Læknablaðið - 15.10.1980, Blaðsíða 12

230
LÆKNABLADID
liðnu frá uppskuði eru 66,7 % lifandi, línuritið
fellur síðan með nokkuð jöfnum hraða, par til
2 1/2 ár eru liðin, pá eru 20,8 % sjúklinganna
lifandi. Að fjórum árum liðnum eru í pessum
flokki sjúklinga 4 lifandi, eða 16,7 %.
Að 5 árum liðnum frá aðgerð eru 12,5 %
sjúklinganna lifandi. Einn sjúklingur lifði í tæp
10 ár eftir uppskurð.
Par sem framkvæmt var algjört brottnám
æxlis, lifðu sjúklingar að meðaltali í 22 mánuði
og 6 daga eftir uppskurð, en ef sjúkrahúsdauði
er dreginn frá, lifðu peir að meðaltali í 33
mánuði og 21 dag.
Þeir sjúklingar lifðu lengst, sem höfðu engin
meinvörp í aðliggjandi eitlum.
Þeir sjúklingar, sem voru pað langt leiddir af
sjúkdómnum, að ekki var hægt að framkvæma
algjört brottnám æxlis, en fengu gerða fróunar-
aðgerð, urðu ekki langlífir, sjá mynd 3. Eftir 2
1/2 ár eru 6,25 % sjúklinganna lifandi, enginn
sjúklingur nær pví að lifa í 3 ár.
Eins og fram kemur á töflu IV, lifðu sjúkling-
ar ekki lengi, ef ekki var hægt að fjarlægja
æxli að fullu. Hvort sem um fróunaraðgerð var
að ræða eða könnunaropnun, náðu peir ekki
að lifa í 1 ár að meðaltali eftir aðgerð.
Skammlífastir urðu peir, sem aðeins var treyst
í magafistilsaðgerð. Þeir lifðu að meðaltali í 25
daga eftir sjúkdómsgreiningu.
Tuttugu sjúklingar fengu koboltgeislameð-
ferð og voru ekki meðhöndlaðir að öðru leyti.
Að 3 árum liðnum voru 5 % sjúklinganna
lifandi, enginn náði pví að lifa í 5 ár eftir
geislun.
Survival %
Fig. 3. Survival rates following radical resection,
palliative resections and radiotherapy.
Þrettán sjúklingum var ekki treyst í neina
meðferð og fengu enga geislun. Ellefu peirra
voru dánir innan 1/2 árs og allir dánir innan 1
árs. Þessir sjúklingar lifðu að meðaltali í 2
mánuði. Meðalaldur í pessum sjúklingaflokki
var 75,6 ár.
UMRÆÐA
Það mun samdóma álit allra peirra, sem fást
við meðhöndlun krabbameins í vélinda, að
árangur af meðferð sé lélegur. Oft mun
krabbamein petta hafa sáð sér út, áður en
sjúklingurinn hefur fundið til verulegra ein-
kenna. Um pað vitna hinar fjölmörgu fróunar-
aðgerðir, sem gerðar eru, og hin fjölmörgu
tilfelli, sem ekki eru skurðtæk við komu.
Þess finnast dæmi, að fyrstu einkenni sjúk-
dómsins hafi komið frá meinvörpum.
Árangur skurðaðgerða hér á Landspítalan-
um sýnist fljótt á litið ekki góður, sé miðað við
pað, hve margir sjúklinganna eru lifandi 5
árum eftir aðgerð. Þess verður pó að gæta, að
sjúklingar peir, sem hér er fjallað unt, eru
yfirleitt komnir á efri ár, pegar hjarta- og
æðasjúkdóma er farið að gæta.
Um fullkomna lækningu er varla að ræða,
nema í einstökum tilfellum. Sjúkrahúsdauði
hefur verið hár hér á landi eins og annars
staðar í heiminum. Tekist hefur að draga úr
sjúkrahúsdauða verulega með bættum aðferð-
urn við svæfingar og tilkomu gjörgæzludeild-
ar.
Fyrir 1970 var sjúkrahúsdauði eftir skurðað-
gerðir á vélinda 26,7 %, en eftir 1970 reyndist
sjúkrahúsdauði 12,5%.
Aðferðir við uppskurði eru í engu frábrugðn-
ar peim aðferðum, er tíðkast í Vestur- Evrópu
og Bandaríkjunum. Það hefur verið stefnt að
pví, að taka í sundur vélindað a.m.k. 5 cm. ofan
við æxlismörkin og fjarlægja síðan dauslæga
hluta vélindans. Losað er um ntagann og er
hann síðan dreginn upp í brjósthol og endi
vélindans síðan tengdur við hlið magans (end-
to-side-anastomoses). Millitenging með ristli
hefur aðeins verið notuð ef gerð hefur verið
miðhlutun á maga (resectio ventriculi) fyrr á
ævinni. Það hefur ekki borið á Ieka eða drepi í
tengingum, enda pótt fylgikvilli pessi sé al-
gengur hjá peim, sem vitnað hefur verið í.
Oft hefur reynst erfitt að ná krabbameins-
æxli í vélinda frá aðliggjandi líffærum, vegna
ífarandi krabbameinsvaxtar, bjúgs og bólgu,
pótt ekki hafi fundist meinvörp í aðliggjandi
eitlum. Þegar pessu er pannig háttað, mætti