Læknablaðið - 15.11.1983, Blaðsíða 32

294
LÆK.NABLAÐID 69,294-296,1983
HOLLRÁÐ HANDA UNGUM HÖFUNDI
Heill og sæll
í fyrra bréfi mínu í síðasta hefti Læknablaðs-
ins, dagsettu 15/10/1983, ræddi ég við þig um
það, hvað vera eigi athæfi fróms fyrirlesara.
Fyrst af öllu vil ég árétta: Hafir þú í hyggju
að senda inn grein, sem þú hefir unnið uþp úr
þeim efnivið, sem þú notaðir í erindi þitt, farðu
þá eftir þeim reglum, sem ritstjórn hefir sett
um frágang og gerð handrita (1). Þær reglur
eru í samræmi við svo kallað Vancouverkerfi.
Er það kennt við samnefenda borg í Kanada,
en þar voru árið 1978 samþykktar reglur, (The
original Vancouver document (2)), undanfari
þeirra, sem nú gilda hjá helztu læknisfræði-
tímaritum í hinum enskumælandi heimi og á
Norðurlöndunum (3).
Óþarfi ætti að vera, að árétta, að slíkar
reglur hafa þann tilgang, að spara höfundum
tíma og að koma í veg fyrir óþarfa vinnu og
tafir. Við skulum heldur ekki gleyma því, að
ritstjórn hefir hér nokkurra hagsmuna að
gæta. Gæfumuninn gerir, að höfundur, sem
ekki heldur leikreglurnar er alltaf þolandinn.
Þú nefnir hugmynd þína um áframhaldandi
könnun og spyrð hvernig fara eigi að. Þú biður
um leiðbeiningar og segir ritstjórn gera vel, ef
hún leiðbeini byrjendum.
Hægt væri að benda þér á nokkur ágæt
erlend rit (3-7). Hér gæti ég látið kyrrt liggja
og sagt þér að leita fanga, samanber Mt 7.8.
Hins vegar er þar í næstu andrá varað við
nefndu athæfi. í samræmi við það mun ég
reyna að gefa þér ráð. Sumt er sótt í reynslu
undanfarinna ára við ritstjórn málgagns okk-
ar. Það sem ég hefi að auki stælt og stolið,
munt þú kannast við, þegar þú færir þig upp á
skaftið og ferð að lesa þér til í umræddum
ritum. Það mun gerast, þegar þú ferð að huga
að því, að fá greinar þínar birtar í erlendum
tímaritum.
Hvers vegna skrifa læknar?
Á þér standa mörg spjót. Þú ert að safna þér í
sérfræðiviðurkenningu og verður því að skrifa
stíl (8). Auk þess verðurðu að gera þig
gjaldgengan á vinnumarkaðnum (»Hæfni við
vísindastörf: Metist fyrst og fremst af skráðum
gögnum« (1)). Frami þinn á deildinni getur
verið undir því kominn, að þú gangir frá einum
eða tveimur pappírum á næstu mánuðum. Hér
gildir nefnilega í auknum mæli, það sem menn
hafa lengi haft fyrir satt í útlöndum: »Publish
or perish«.
En það eru aðrar og brýnni ástæður fyrir
því, að læknar þurfa og eiga að skrifa vísinda-
greinar. í hvert sinn sem læknir ákveður
meðferð hvort það nú er að láta breyta
mataræði, ávísa lyfi eða að gera skurðagerð,
er hann að gera tilraun. Árangurinn ber að
skrá. Áður en því verður slegið föstu, að
breyting til hins betra eða verra sé tengd
viðkomandi meðferð, þarf að ganga úr skugga
um það, hvort meðferðinni hafi verið beitt
nægilega oft hjá sambærilegum einstaklingum,
hvort niðurstaðan sé tengd eðlilegum gangi
sjúkdómsins eða hvort til hafi komið ytri
þættir tengdir meðferðinni. Læknar eru þann-
ig í daglegu starfi sínu að vega og meta
meðferð einstaklinga með hliðsjón af til-
tækum upplýsingum. í samræmi við fengnar
niðurstöður er meðferð breytt, ef þörf er eða
hún er lögð til hliðar, hafi hún reynst illa.
Stöðugt og samfellt uppgjör er þannig eðli-
legur hluti læknisstarfins. Þetta leiðir síðan
eðlilega til þess, að þegar upplýsingarnar fara
að verða flóknari og meiri að vöxtum, þarf
formlegri vinnubrögð. Við erum komnir inn á
svið rannsóknanna.
Öllum rannsóknum er ætlað að verða
kveikja nýrrar þekkingar. Hvort það tekst er
að sjálfsögðu ekki hægt að segja um fyrir
fram. Þess vegna er það ekki sjálfgefið, að þó
að fjármunum og tíma hafi verið veitt til könn-
unar, að niðurstöðurnar eigi erindi í tímarit.
Sumt efni kemur að notum innanhúss og á
ekki erindi á næstu bæi.
Hafðu að leiðarljósi að tilgangurinn með
útgáfu verka þinna á fyrst og fremst að vera