Læknablaðið - 15.12.1985, Page 41

LÆKNABLAÐIÐ
357
þessum sjö línum eru innifalin titill, undirtitill
þegar við á, texti og tölur, auk þess sem setja
má neðanmáls við töfluna, svo sem útlistun á
tölfræðilegri marktækni og útskýringar t.d. á
táknum.
Þegar um flóknar töflur er að ræða, skaltu
skipta þeim upp í tvær eða fleiri einfaldari,
svo þú getir haldið framangreinda reglu.
Flóknar töflur, sem henta í tímaritsgrein,
eiga alls ekkert erindi á sýningartjald í
fyrirlestrarsal.
Texti og tölur eiga að vera auðlesin á
skyggnunni, þegar henni er haldið íarmslengd
frá auga. Ef ekki, er allt að því víst, að þau
verði ólæsileg á tjaldi.
Notaðu skyggnuna til fulls og hafðu því
fyrirmyndina í sömu hlutföllum, t.d. 2:3, ef
þú notar 35 mm filmu.
Merktu röð skyggnanna í efra horni, hægra
megin. Límmiðar vilja losna af með timanum
og þá helst þegar verst stendur á. Vilja þeir þá
festast inni í sýningarvélinni. Skiptu því um
merkimiða, ef þeir byrja að losna.
Hafir þú í hyggju að sýna sömu myndina
tvívegis eða oftar, settu þá inn aðra(r) sams
konar á réttum stöðum.
Til upprifjunar: Texti af skyggnu (glæru) á að
vera auðlesinn hvaðan sem er úr fyrirlestrar-
sal. Þar eiga aðeins að vera nauðsynlegustu
upplýsingar. Skyggna (glæra) er ofhlaðin
upplýsingum, ef viðstaddir geta ekki lesið og
túlkað myndir og texta, án þess að þú þurfir að
bæta við viðbótarskýringum.
Um innviði töflunnar
Engar algildar reglur eru til um það, hvað sett
er í dálka eða línur, en almennt má segja, að
hvers konar flokkun er sett í textareitinn til
vinstri.
í töflu O eru sýndir hlutar hennar og nöfn á
þeim. Sömu upplýsingar hafa verið settar inn
í töflu 00, ásamt viðbótarupplýsingum.
í töflum I-VI er sýnd mismunandi uppsetn-
ing og síðan eru sömu töflur minnkaðar og
felldar inn á þann flöt, sem til umráða er á 35
mm skyggnu (36 x 24 mm), myndir 5 til 10.
Tafla I sýnir það, hverjir voru skráðir
eigendur sjúkrarúma á íslandi i maí 1982.
Þessar tölur voru kynntar á ráðstefnu erlendis
og hafa ekki verið birtar hérlendis áður. í
töflu II koma fram sömu upplýsingar miðað
við rekstraraðila og þjónustu, eftir að töl-
unum hefur verið speglað og þeim snúið um
níutíu gráður.
Hér ber að sjálfsögðu að benda á, að
hugtökin rekstraraðili og eigandi eru afstæð,
þar eð ríkissjóður greiðir lögum samkvæmt
85-100% byggingarkostnaðar sjúkrastofn-
ana og frá 90-100% af reksturskostnaði.
í töflu III eru teknar saman upplýsingar um
eignaraðild að sjúkrarúmum miðað við árin
1962, 1972 og 1982. Neðanmáls er svo greint
frá því, hversu mörg sjúkrarúm komu á hverja
1000 íbúa fyrrgreind ár. Fjórða taflan segir
sömu sögu og sú næsta á undan. Að
sjálfsögðu er í fræðilegri grein óleyfilegt að
taka sér slíkt bessaleyfi, sem höfundur tekur
sér hér, að hafa sumar töflurnar á móðurmál-
inu og aðrar á framandi tungumáli. Hér er rétt
að árétta, að ef talið er, að efnið eigi erindi út
fyrir landsteinana, skal texti í töflum og með
myndum vera á ensku og þá skal greininni
fylgja efnisyfirlit (summary) á sömu tungu.
Fimmtu og sjöttu töflunni er smeygt með,
til þess að koma á framfæri nýjustu tölum um
fjölda lækna og um hugsanlega fjölgun til
aldamóta.
Að síðustu, áður en við snúum okkur að
myndunum, skulu hér tilgreind nokkur til-
brigði við aldursflokkaskiptingu og eru sýndir
þeir flokkar, sem oftast eru notaðir:
< ls árs.......................................... <1
ls-4raára........................................ 1-4
5-14 ára........................................ 5-14
15-24 ára...................................... 15-24
25-44 ára eða 25-34 ára........................ 25-34
35-44 ára............................ 35-44
45-64 ára eða 45-54 ára........................ 45-54
55-64 ára............................ 55-64
65 + eða 65-74 ára............................. 65-74
75+ eða 75-84 ára.............................. 75-84
85 +
Aðrar flokkaskiptingar liggja á sviði töl-
fræðinnar og er visað til hennar.
MYNDIR
koma ekki í staðinn fyrir töflur, heldur er
þeim ætlað að bæta þær síðarnefndu upp. Ef
um flókin talnasambönd er að ræða, er oft
hægt að túlka þau mjög vel í myndum. Á sama
hátt ber að hafna myndum, sem ekki auðvelda
skilning eða að í þeim er endurtekið, það sem
í textanum stendur eða að staðreyndirnar
blasa við augum í töflu(m).