Læknablaðið - 15.09.1993, Blaðsíða 19

LÆKNABLAÐIÐ 1993; 79: 271-8
271
Uggi Þ. Agnarsson1), Þóröur Harðarson2), Jónas Hallgrímsson3), Ásmundur Brekkan4),
Nlkulás Sigfússon1)
HJARTAVÖÐVASJÚKDÓMUR MEÐAL
KVENNA:
Algengi metið með hjartaómun og krufningu
ÁGRIP
Tilgangur þessarar rannsóknar var að meta
algengi hjartavöðvasjúkdóms (HVS) í hópi
3922 fullorðinna kvenna, þátttakendum í
hópþýði Rannsóknarstöðvar Hjartaverndar frá
árunum 1981-1983.
Við rannsóknina reyndust 358 konur (9%)
(hópur A) hafa afbrigðilegt hjartarit og 3564
(91%) reyndust hafa eðlilegt hjartarit.
Leit að hjartavöðvasjúkdómi var gerð með
hjartaómun hjá öllum konum með afbrigðilegt
hjartarit (hópur A) og hjá 89 konum með
eðlilegt hjartarit (hópur B). Konur í hópi
B voru á sambærilegum aldri og konur í
hópi A. Einnig var farið yfir dánarvottorð og
krufningaskýrslur þeirra 100 kvenna sem látist
höfðu frá fyrstu skoðun til ársins 1989, 18 úr
hópi kvenna með afbrigðilegt hjartarit og 82
með eðlilegt.
HVS greindist meðal fjögurra af 274 konum
sem mættu til hjartaómskoðunar úr hópi A
en 66 mættu ekki. Af 76 konum úr hópi
B reyndist engin hafa sjúkdóminn, en 13
mættu ekki. Við krufningu greindust fimm
konur með HVS. Samtals fundust því níu
konur með HVS, ein með afbrigðilegt og
fjórar með eðlilegt hjartarit. Þrjár af fjórum
sem greindust við hjartaómun reyndust
hafa hjartaeinkenni en einungis ein af
fimm sem greindust við krufningu virtist
hafa haft hjartaeinkenni. Tvær þeirra létust
skyndidauða. Blóðflæðirannsókn með Doppler
aðferð á mítur- og útstreymisblóðrennsli var
gerð hjá konunt með HVS og niðurstöður
bornar saman við blóðrennsli hjá konum
með heilbrigt hjarta. I ljós kom aukið vægi
blóðrennslis seint í lagbili við fyllingu á
Frá 'JRannsóknarstöð Hjartaverndar, 2)lyflækningadeild
Landspítalans, 3)Rannsóknastofu í meinafræði, Háskóla
íslands, 4)röntgendeild Landspítalans. Fyrirspurnir,
bréfaskipti: Uggi Þ. Agnarsson, Rannsóknarstöð
Hjartaverndar, Lágmúla 9, 108 Reykjavík.
vinstri slegli og aukinn rennslishraði á blóði út
úr vinstri slegli og meðal kvenna með HVS.
Algengi HVS og 90% vikmörk voru reiknuð.
Algengi HVS reyndist 1,5% (0,4-3,8%) meðal
kvenna með afbrigðilegt hjartarit og reiknað
algengi meðal kvenna með eðlilegt hjartarit
var 0,14% (0,04-3,9%). Lágmarksalgengi
miðað við þær konur sem greindust með HVS
í rannsókn okkar var 0,2% (0,1 -0,6%) fyrir
aldursbilið 30-73 ár.
INNGANGUR
Hjartavöðvasjúkdómur (HVS) einkennist
af ofþykknun á veggjum slegla, einkum
sleglaskipt og útvegg vinstri slegils. I sumum
tilvikum getur þykktaraukningin einungis
verið sjáanleg í nágrenni hjartabrodds (1).
í rannsókn í Framingham fundust ómmerki
um sjúkdóminn hjá 1,3% karla og 1,9%
kvenna, meðalaldur um 74 ár, en meðal yngra
hóps fannst sjúkdómurinn hjá 0,4% karla og
0,2% kvenna, meðalaldur 40 ár (2). í fyrri
rannsókn okkar fannst sjúkdómurinn hjá 3,6%
karla með afbrigðilegt hjartarit og 0,8% allra
miðaldra karla (3). Þessar niðurstöður sýndu
hærri tíðni en kom fram í afturvirkri rannsókn
gerðri í Minnesota en aðferðir rannsóknanna
eru gerólíkar (4).
Fyrri upplýsingar hafa gefið til kynna að 73-
98% sjúklinga með hjartavöðvasjúkdóm hafi
afbrigðilegt hjartalínurit (5-7). Þess ber þó
að geta að þessar niðurstöður grundvallast á
einstaklingum sem höfðu greinileg einkenni
sjúkdómsins. Hugsanlegt er því að raunveruleg
tíðni slíkra afbrigða sé lægri ef teknir eru með
sjúklingar með vöðvasjúkdóm en lítil sem
engin sjúkdómseinkenni (2). Eðlilegt virðist
þó að skimun fyrir HVS beinist sérstaklega að
fólki með afbrigðilegt hjartarit.
Vel er þekkt að margir sjúklingar með
hjartavöðvasjúkdóm hafa einkenni sem eru
talin stafa af hindrun á streymi blóðs út
úr vinstri slegli, þar sem þykk sleglaskipt