Læknablaðið - 15.09.1993, Blaðsíða 38

288
LÆKNABLAÐIÐ
klukkan 8.00 næsta morgun. Frá haustinu
1989 hefur vaktlæknir haft aðstöðu til að
taka á móti sjúklingum á Heilsugæslustöðinni
Sólvangi (nokkurs konar bráðamóttaka) frá
klukkan 17.00 til 20.00 á virkum dögum.
A þeim tíma geta sjúkir og slasaðir komið
þangað beint til viðtals við lækninn, sem nýtur
þar aðstoðar hjúkrunarfræðings og símavarðar.
A öðrum tímum hefur vaktlæknirinn aðsetur á
Slökkvistöðinni Hafnarfirði. Þangað hringja
þeir sem þurfa á læknishjálp að halda. Ef
læknirinn er í vitjun eða upptekinn á annan
hátt taka staifsmenn Slökkvistöðvarinnar
niður srmanúmer. Vaktlæknirinn er ávallt í
talstöðvarsambandi við Slökkvistöðina, þegar
hann er staddur fjarri henni, þeir læknar
vaktarinnar sem búa á upptökusvæðinu geta
líka valið að dvelja heima hjá sér og er þá
símtölum vísað þangað.
íbúafjöldi svæðisins þann 1. desember 1990
var 23.187.
Á tímabilinu 1.-30. nóvember 1990 voru
öll samskipti við læknavaktina skráð á
samskiptaseðla sem síðan voru tölvukeyrðir.
Á hvem seðil voru eftirfarandi upplýsingar
skráðar.
a) Nafn og fæðingardagur sjúklings.
b) Heimilisfang.
c) Heimilislæknir sjúklings.
d) Tími og dagsetning samskiptanna.
e) Samskiptaform.
f) Vandamál (tilefni) ásamt stuttri sjúkrasögu
og aðalatriðum skoðunar.
g) Sjúkdómsgreining/heilsuvandi.
h) Urlausn.
Tilefni, greiningar og úrlausnir af hverjum
seðli voru síðan lyklaðar og upplýsingar
tölvuskráðar. Sjúkdómsgreiningar voru
llokkaðar samkvæmt 1CHPPC-2 (International
Classification of Health Probeims in
Primary Care) (1). Á rannsóknartímabilinu
skiptu 11 læknar með sér vökturn á HGB-
svæðinu. Flestir þessara lækna voru starfandi
heimilislæknar á Heilsugæslustöðinni
Sólvangi annars vegar og Heilsugæslunni í
Garðabæ hins vegar. Að mati vaktlækna þótti
þessi nóvembermánuður vera »venjulegur«
vetrarmánuður hvað vinnuálag varðaði.
Tölfrœði: Við samanburð á milli hópa var
notuð kí-kvaðrat prófun og núlltilgátan var að
enginn munur væri á milli hópanna. Þegar
Phone consultations House calls
Office visits
22%
Fig. I. Tlie forms of contacls witli tlie doctors.
bornir voru saman hópar með mismunandi
aldursflokka, til dæmis við samanburð á milli
Hafnarfjarðar og Garðabæjar, var gert Mantel-
Haenszel próf. I öllum tilvikum var p gildi
fengið með tvíhliða prófun. Munur var talinn
tölfræðilega marktækur ef p gildið var <0,05.
NIÐURSTÖÐUR
Samskipti og samskiptaform: A
rannsóknartímanum leituð 536 einstaklingar
til lækna vaktarinnar, sumir oftar en einu
sinni. Alls voru samskiptin 627 talsins.
Rúmur helmingur (51,2%) þessara samskipta
var við karlmenn en um 48,8% við konur
(p=0,639, N.S.). Af þessum samskiptum
var drjúgur þriðjungur símtöl við sjúklinga
eða milligöngumann (mynd 1). Eins og
við er að búast eru vitjanir allstór þáttur í
starfseminni og voru farnar 265 vitjanir sem
er rúmlega 40% af öllum samskiptunum. Á
rannsóknartímanum var vaktin starfrækt í 522
klukkustundir og samsvarar það því að læknir
fari að meðaltali í eina vitjun annan hvern
klukkutíma. Um fimmtungur samskiptanna
(22%) voru viðtöl á bráðamóttökunni á
Sólvangi.
Á virkunt dögum voru flestar vitjanir og
símtöl á tímabilinu 19.00 til 24.00, en um
helgar voru flestar vitjanir frá 10.00 til
21.00 og símtöl dreifðust nokkuð jafnt yiir
sólarhringinn (myndir 2 og 3).
Vitjanir að næturlagi (klukkan 24.00-8.00)
voru að jafnaði tæpar tvær (1,8) og símtöl
sem ekki leiddu til vitjunar einnig tæplega tvö
(1,7).
Aldursdreifing, kynskipting og búseta:
Mynd 4 sýnir aldursleiðrétta dreifingu og
kynskiptingu sjúklinganna. Stærstur hluti