Læknablaðið - 15.05.1994, Qupperneq 16

180
LÆKNABLAÐIÐ
Tablc I. Operations for peptic ulcer in Iceland 1971-1989.
Acute
With Without
Elective perforation perforation
Periods DU GU DU GU DU GU ulcers acute
1971-75 166 156 41 29 15 24 14 123
1976-80 137 119 50 31 19 17 16 133
1981-85 97 54 48 21 16 27 16 128
1986-89 33 24 35 33 20 21 10 119
1971-89 433 353 174 114 70 89 56 503
Table 11. Mean incidence of operations for acute complications of peptic ttlcer per 100.000/year.
Acute
With Without
Elective perforation perforation
Periods DU GU DU GU DU GU ulcers acute
1971-75 15.6 14.7 3.9 2.7 1.4 2.3 1.3 11.6
1976-80 12.2 10.6 4.5 2.8 1.7 1.5 1.4 11.9
1981-85 8.2 4.6 4.1 1.8 1.3 2.3 1.3 10.8
1986-89 3.3 2.4 3.5 3.3 2.0 2.1 1.0 11.9
(blæðingar, holsár) vegna sársjúkdóms
og nær rannsóknin til allrar íslensku
þjóðarinnar á tímabilinu 1971-1989. Fjöldi
íbúa 1971 var um 200.000 en var kominn
í 250.000 árið 1990. Góðir möguleikar
eru á faraldsfræðilegum rannsóknum á
íslandi vegna þess hve íbúafjöldi er stöðugur
og þýðið vel afmarkað, einnig vegna vel
skipulagðrar heilbrigðisþjónustu og góðra
heilbrigðisskýrslna.
EFNIVIÐUR OG AÐFERÐIR
Á tímabilinu 1971-89 voru 8. og 9. útgáfa
Aljrjóða sjúkdómaskrárinnar (ICD) notaðar
á Islandi. Aðgerðir við sársjúkdómi voru
framkvæmdar á fjórum sjúkrahúsum á árunurn
1971- 89, þremur stærstu sjúkrahúsunum
í Reykjavík og á Fjórðungssjúkrahúsinu á
Akureyri. Úr gögnum sjúkrahúsanna fengust
upplýsingar um sjúkdóms- og aðgerðarnúmer,
aðgerðardag og aldur og kyn sjúklinganna.
Sjúkdömsnúmerin eru þau sömu í 8. og 9.
útgáfunni fyrir magasár (531), skeifugarnarsár
(532) og önnur sár (533). Númer fyrir
magaásgarnarsár (stomasár) (534) var ekki
notað í rannsókninni. Fjórða talan í númerinu
breyttist milli útgáfanna, fjórða tala .0 (með
holsári) í 8. útgáfunni var talin samsvara .1,
.2, .5 og .6 í 9. útgáfunni. í töflum 1, II og
III er dálkur sem nefnist önnur sár og tekur
til sjúkdómsnúmers 533, portvarðarsára og
Table III. Gastric ulcer (GUyduodenal ulcer (DU) ratio
for patients undergoing acute and eiective operalions
1971-1989.
Acute Elective
Periods operations operations
1971-75 ... 0.9 1.1
1976-80 ... 0.7 1.2
1981-85 . . . 0.7 1.8
1986-89 . .. 0.1 0.7
1971-89 . . . 0.8 1.2
p<0.25 p<0.1
Table IV. Male/female ratios for patients undergoing
operations for duodenal ulcer (DU) and gastric ulcer
(GU) 1971-1989.
Acute Elective
operations operations
Periods DU GU DU GU
1971-75 3.3 1.5 2.9 1.6
1976-80 1.3 0.7 1.7 1.1
1981-85 1.4 0.8 1.2 0.6
1986-89 1.6 1.1 2.0 0.9
1971-89 1.7 1.0 2.0 1.2
o o V CL p<0.2 p<0.025 p<0.025
forportvarðarsára (pyloric og prepyloric), með
og án þrengingar ásamt fjórðu tölu .3, .7 og
.8 í 9. útgáfu ICD. Aðgerðarnúmerin breyttust
á rannsóknartímanum. Árin 1971-1981 voru
notuð aðgerðarnúmer 4420-4469 en frá 1982
voru notuð númerin 5434-5451.